اشعث بن قیس کندی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اهل یمن' به 'اهل یمن'
جز (جایگزینی متن - ' آن‌که ' به ' آنکه ')
جز (جایگزینی متن - 'اهل یمن' به 'اهل یمن')
خط ۸۳: خط ۸۳:


== [[حکمیت]] و نقش [[اشعث]] ==
== [[حکمیت]] و نقش [[اشعث]] ==
مجبور کردن علی{{ع}} به دست کشیدن از [[جنگ]]، باعث ایجاد دو حادثه شد؛ اولین حادثه جریان حکمیت و مورد دوم که در [[حقیقت]] ثمره واقعه اول بود، حادثه [[خوارج]] بود. [[هیثم بن عدی]] در کتاب "خوارج" خود آورده است نخستین کس که [[ابوموسی اشعری]] را برای حکمیت نامزد نمود، [[اشعث بن قیس]] بود. [[اهل]] [[یمن]] ـ [[کندیان]] ـ نیز از او [[تبعیت]] کرده و درباره او می‌گفتند: او [[مردم]] را از [[فتنه]] و جنگ برحذر می‌داشته است<ref>البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۷، ص۳۷۷.</ref>. علی{{ع}} فرمود: "شما هما‌ن‌هایی هستید که در ابتدای کار با من [[مخالفت]] ورزیدید ولی در این هنگام از من [[سرپیچی]] نکنید، [[رأی]] من نیست این کار را به [[موسی]] بسپاریم". اشعث، [[زید بن حصین]] طائی و [[مسعر بن فدکی]] گفتند: به غیر او [[رضایت]] نمی‌دهیم، از آن جهت که [[ابوموسی]] بیش از این هم ما را از جنگ برحذر داشته بود. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: "او مورد [[اعتماد]] من نیست،؛ چراکه در [[جنگ جمل]] مردم را از [[یاری]] من باز داشت، او فرار کرده بود و من ما‌ه‌ها بعد به او [[امان]] دادم؛ این کار را به [[ابن عباس]] می‌سپاریم و او را بر می‌گزینیم". آنها گفتند: چه تفاوتی می‌کند تو باشی یا ابن عباس؟ ما کسی را می‌خواهیم که نه از تو باشد و نه از [[معاویه]] و تو یا معاویه، هیچ یک از دیگری نزد او نزدیک‌تر نباشد. علی{{ع}} فرمودند: "پس [[مالک اشتر]] را برمی‌گزینیم. اشعث بن قیس گفت: "مگر کسی جز اشتر [[زمین]] را به [[آتش]] کشید، مگر تاکنون جز به [[فرمان]] اشتر کار کرده‌ایم". علی{{ع}} فرمود: "مگر فرمان اشتر چه بوده است؟". اشعث گفت: "[[حکم]] اشتر آن بود که همدیگر را از دم [[شمشیر]] بگذرانیم تا آنچه تو و او می‌خواهید همان شود". علی{{ع}} فرمود: "پس جز به حکمیت ابوموسی تن در نمی‌دهید؟" اشعث گفت: "خیر". علی{{ع}} فرمود: "هرچه می‌خواهید انجام دهید"<ref>تاریخ الطبری، طبری (ترجمه: پاینده)، ج۶، ص۲۵۶۶-۲۵۶۷.</ref>.
مجبور کردن علی{{ع}} به دست کشیدن از [[جنگ]]، باعث ایجاد دو حادثه شد؛ اولین حادثه جریان حکمیت و مورد دوم که در [[حقیقت]] ثمره واقعه اول بود، حادثه [[خوارج]] بود. [[هیثم بن عدی]] در کتاب "خوارج" خود آورده است نخستین کس که [[ابوموسی اشعری]] را برای حکمیت نامزد نمود، [[اشعث بن قیس]] بود. [[اهل یمن]] ـ [[کندیان]] ـ نیز از او [[تبعیت]] کرده و درباره او می‌گفتند: او [[مردم]] را از [[فتنه]] و جنگ برحذر می‌داشته است<ref>البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۷، ص۳۷۷.</ref>. علی{{ع}} فرمود: "شما هما‌ن‌هایی هستید که در ابتدای کار با من [[مخالفت]] ورزیدید ولی در این هنگام از من [[سرپیچی]] نکنید، [[رأی]] من نیست این کار را به [[موسی]] بسپاریم". اشعث، [[زید بن حصین]] طائی و [[مسعر بن فدکی]] گفتند: به غیر او [[رضایت]] نمی‌دهیم، از آن جهت که [[ابوموسی]] بیش از این هم ما را از جنگ برحذر داشته بود. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: "او مورد [[اعتماد]] من نیست،؛ چراکه در [[جنگ جمل]] مردم را از [[یاری]] من باز داشت، او فرار کرده بود و من ما‌ه‌ها بعد به او [[امان]] دادم؛ این کار را به [[ابن عباس]] می‌سپاریم و او را بر می‌گزینیم". آنها گفتند: چه تفاوتی می‌کند تو باشی یا ابن عباس؟ ما کسی را می‌خواهیم که نه از تو باشد و نه از [[معاویه]] و تو یا معاویه، هیچ یک از دیگری نزد او نزدیک‌تر نباشد. علی{{ع}} فرمودند: "پس [[مالک اشتر]] را برمی‌گزینیم. اشعث بن قیس گفت: "مگر کسی جز اشتر [[زمین]] را به [[آتش]] کشید، مگر تاکنون جز به [[فرمان]] اشتر کار کرده‌ایم". علی{{ع}} فرمود: "مگر فرمان اشتر چه بوده است؟". اشعث گفت: "[[حکم]] اشتر آن بود که همدیگر را از دم [[شمشیر]] بگذرانیم تا آنچه تو و او می‌خواهید همان شود". علی{{ع}} فرمود: "پس جز به حکمیت ابوموسی تن در نمی‌دهید؟" اشعث گفت: "خیر". علی{{ع}} فرمود: "هرچه می‌خواهید انجام دهید"<ref>تاریخ الطبری، طبری (ترجمه: پاینده)، ج۶، ص۲۵۶۶-۲۵۶۷.</ref>.


با [[اصرار]] [[اشعث]]، علی{{ع}} اجباراً تن به [[حکمیت]] [[ابوموسی]] داده و او را از نواحی [[شام]] فرا خواند و [[پیمان]] [[صلح]] به مدت یک سال تحت شرایطی خاص تنظیم شد<ref>برای اطلاع یافتن از متن صلح نامه، ر.ک: البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۷، ص۲۷۶-۲۷۷.</ref>. چون در [[پیمان‌نامه]]، از علی{{ع}} به عنوان [[امیرالمؤمنین]] یاد شده بود، [[ابوموسی اشعری]] به درخواست [[معاویه]] و [[عمروعاص]]، به [[امام علی]]{{ع}} گفت: "عنوان امیرالمؤمنین را از [[عهدنامه]] [[پاک]] کن". چون این عنوان را پاک کردند، علی{{ع}} فرمود: "[[الله اکبر]]! شیوه‌ای در برابر شیوه‌ای و شبیهی در برابر شبیهی؛ به [[خدا]] قسم، [[رسول خدا]] در [[حدیبیه]] مرا نویسنده [[صلح‌نامه]] قرار داد که [[مشرکین]] گفتند: تو رسول خدا نیستی و ما به این امر [[شهادت]] نمی‌دهیم و باید در پیمان‌نامه نام خود و پدرت نوشته شود و رسول خدا{{صل}} چنان کرد؛ امروز هم با من همان شد که با رسول خدا{{صل}} شد"<ref>وقعة صفین، نصر بن مزاحم، ص۵۰۸؛ تاریخ الطبری، طبری، ج۵، ص۵۲.</ref>.
با [[اصرار]] [[اشعث]]، علی{{ع}} اجباراً تن به [[حکمیت]] [[ابوموسی]] داده و او را از نواحی [[شام]] فرا خواند و [[پیمان]] [[صلح]] به مدت یک سال تحت شرایطی خاص تنظیم شد<ref>برای اطلاع یافتن از متن صلح نامه، ر.ک: البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۷، ص۲۷۶-۲۷۷.</ref>. چون در [[پیمان‌نامه]]، از علی{{ع}} به عنوان [[امیرالمؤمنین]] یاد شده بود، [[ابوموسی اشعری]] به درخواست [[معاویه]] و [[عمروعاص]]، به [[امام علی]]{{ع}} گفت: "عنوان امیرالمؤمنین را از [[عهدنامه]] [[پاک]] کن". چون این عنوان را پاک کردند، علی{{ع}} فرمود: "[[الله اکبر]]! شیوه‌ای در برابر شیوه‌ای و شبیهی در برابر شبیهی؛ به [[خدا]] قسم، [[رسول خدا]] در [[حدیبیه]] مرا نویسنده [[صلح‌نامه]] قرار داد که [[مشرکین]] گفتند: تو رسول خدا نیستی و ما به این امر [[شهادت]] نمی‌دهیم و باید در پیمان‌نامه نام خود و پدرت نوشته شود و رسول خدا{{صل}} چنان کرد؛ امروز هم با من همان شد که با رسول خدا{{صل}} شد"<ref>وقعة صفین، نصر بن مزاحم، ص۵۰۸؛ تاریخ الطبری، طبری، ج۵، ص۵۲.</ref>.
۲۱۸٬۸۵۷

ویرایش