جنگ‌های امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

البته غیر از این موارد که مربوط به [[یورش‌های معاویه]] بوده، موارد دیگری از اعزام نیرو وجود داشته است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۲۶۵.</ref>.

[[امام علی]] {{ع}} با [[هجوم]] شگفت [[مردم]] و اقبال [[عظیم]] توده‌ها و [[اصرار]] فراوان [[مسلمانان]]، زمام [[خلافت]] را به دست گرفت و در یکی از آغازین سخنرانی‌های شکوهمند و پرشورش، [[سیاست]] [[آینده]] خویش را به صراحت [[تبیین]] کرد و نشان داد که امتیازهای بی‌بنیاد را برنخواهد تابید و در [[جامعه]]، دگرگونی بنیادینی به وجود خواهد آورد و برتری‌جویی‌ها و امتیازهای بی‌اساس را از همه سوی [[جامعه]]، خواهد زدود؛ چرا که این همه در نگاه او از ویژگی‌های [[تفکر]] [[جاهلی]] است که چونان [[پیش از بعثت]]، به سوی [[مردمان]] بازگشته است. روشن است که کسان بسیاری، این دیگرسانی را بر نمی‌تابیدند و از دست هِشْتن موقعیت‌ها و امتیازها را [[تحمل]] نمی‌کردند و از جمله، کسانی که در هنگامه [[شورش بر عثمان]]، آب را [[گِل]] آلود کرده بودند تا ماهی [[منصب]] و [[قدرت]] بگیرند، اکنون آرام نمی‌نشستند و کسانی که بدون هیچ امتیازی سال‌ها بر گُرده [[مردمان]] سوار بودند و بدون توجه به [[حکومت]] مرکزی، هر آنچه روا می‌دانستند، انجام می‌دادند، این [[سیاست]] توفان‌زا را [[تحمل]] نمی‌کردند. بدین‌سان، هنوز روزهایی از [[حکومت]] [[علی]] {{ع}} نگذشته بود که رویارویی‌ها آغاز شد و بهانه‌های بی‌اساس، چهره نمود و در تداوم خود، تمام [[حکومت]] چهار سال و اندی او را با [[نبرد]] و [[خون]] بیالود. این رویارویی‌ها با توجه به بنیاد جریان‌ها و چگونگی شکل‌گیری ساختارها و شخصیتِ به وجود آورندگان، به‌ویژه جَملیان و نَهروانیان، بسی دشوار بود. [[علی]] {{ع}} خود، بارها از این دشواری‌ها پرده برگرفته است: {{عربی|لَو لَم أک فیکم ما قوتِلَ أصحابُ الجَمَلِ وأصحابُ النهرَوانِ}}<ref>خصائص أمیر المؤمنین، نَسایی، ص ۱۴۹، ح ۱۸۴.</ref>. اگر من در میان شما نبودم، جملیان و نهروانیان کشته نمی‌شدند. و فرمود: {{متن حدیث|إنی فَقَأتُ عَینَ الفِتنَةِ، ولَم یکن لِیجتَرِئَ عَلَیها أحَدٌ غَیری بَعدَ أن ماجَ غَیهَبُها وَاشتَد کلَبُها}}<ref>نهج البلاغة، خطبه ۹۳.</ref>. به [[راستی]] که من چشم [[فتنه]] را درآوردم و کسی جز من بر این کار جرئت نمی‌کرد، [به‌ویژه‌] پس از آن‌که تاریکی‌اش فراگیر شد و هاری‌اش شدت یافت. چه کسی توان آن را داشت که در پسِ عنوان‌های [[فریبنده]] "[[صحابی]]" و "[[سابقون]]" و چهره‌های [[عابد]] نما و پیشانی‌های پینه بسته از [[سجده]]، انبوه بر هم هشته اندیشه‌های [[فاسد]] و [[جهل]] متراکم و [[شرک]] پیچیده را بنگرد و [[فرمان]] قلع و قمع دهد؟ [[راستی]] را، کار [[علی]] {{ع}} بس دشوار بود و [[پیامبر خدا]] که در آینه زمان این همه را می‌دید، بارها به این [[حقیقت]] اشاره کرده بود که: {{متن حدیث|"... تُقاتِلُ عَلَی التأویلِ کما قاتَلتُ عَلَی التنزیلِ}}<ref>کفایة الأثر، ص ۷۵- ۷۶.</ref>. تو بر اساس [[تأویل]] می‌جنگی، چنان که من بر اساس تنزیل جنگیدم. و فرموده بود: {{متن حدیث|إن عِلی بنَ أبی طالِبٍ أخی و وَصِیی، یقاتِلُ بَعدی عَلی‌ تَأویلِ القُرآنِ کما قاتَلتُ عَلی‌ تَنزیلِهِ}}<ref>«به راستی که علی بن ابی طالب، برادر و جانشین من است. پس از من برای تأویل قرآن می‌جنگد، چنان که من برای تنزیل آن جنگیدم». الارشاد، ج ۱، ص ۱۸۰.</ref>. و فراتر از این، چگونگی جنگ‌افروزان را نیز نشان داده و با اشاره به [[امام علی]] {{ع}} فرموده بود: {{متن حدیث|هذا وَاللهِ قاتِلُ القاسِطینَ وَالناکثینَ، والمارِقینَ}}<ref>«به خدا سوگند، این (علی بن ابی طالب {{ع}})، نبرد کننده با قاسطین (طغیانگران)، ناکثین (بیعت شکنان) و مارقین (منحرفان از دین) است». تاریخ دمشق، ج ۳، ص ۱۶۳، ح ۱۲۰۳.</ref>. و بر این اساس، برخی از [[صحابیان]]، پیش از آنکه [[علی]] {{ع}} به [[خلافت]] برسد، از این [[حقیقت]]، سخن گفته بودند<ref>همانند ابو ایوب و ابو سعید خُدْری.</ref>.