نظام سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←ابعاد نظام سیاسی
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
{{اصلی|کشور}} | {{اصلی|کشور}} | ||
کشور، ظرف تحقق نظام سیاسی با ابعاد [[سرزمین]]، جمعیت و [[حاکمیت]] است؛ یعنی علاوه بر ظرف سرزمین که مرزهای جغرافیایی، مشخص‌کننده حدود حاکمیت و [[استقلال]] است؛ همچنین مرز جمعیت یا به هر تعبیر دیگر؛ چون [[ملیت]] یا [[امت]] و قومیت که [[تابعیت]] شاخص این مرز است را شامل می‌شود و این ابعاد، وجوه تمیز و تشخیص کشورها از یکدیگر است<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۴۷.</ref>. | کشور، ظرف تحقق نظام سیاسی با ابعاد [[سرزمین]]، جمعیت و [[حاکمیت]] است؛ یعنی علاوه بر ظرف سرزمین که مرزهای جغرافیایی، مشخص‌کننده حدود حاکمیت و [[استقلال]] است؛ همچنین مرز جمعیت یا به هر تعبیر دیگر؛ چون [[ملیت]] یا [[امت]] و قومیت که [[تابعیت]] شاخص این مرز است را شامل می‌شود و این ابعاد، وجوه تمیز و تشخیص کشورها از یکدیگر است<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۴۷.</ref>. | ||
== [[مبانی نظام سیاسی]] == | |||
ماهیت [[نظام‌های سیاسی]] و چگونگی کارکردهای گوناگون آن به شدت از گفتمان [[حاکم]] در آن [[جامعه]] نسبت به سه مقوله هستی، [[انسان]] و جامعه تأثیر می‌پذیرد. بر همین اساس لازم است به گونه‌ای اجمالی به مبانی [[هستی‌شناسی]]، [[انسان‌شناسی]] و [[جامعه‌شناسی]] توجه شود. | |||
=== هستی‌شناسی === | |||
هستی هدفدار و دارای [[مبدأ و معاد]] است و از ویژگی‌های اساسی آن ابعادی چون [[غیب و شهود]]<ref>صحیفه نور، ج۲۱، ص۲۲۲.</ref>، غایت‌مندی، برخورداری از [[خالق]] [[مدبر]]، قانون‌مندی، ابتناء بر [[عدل]]، مُسخّر انسان بودن و [[صراط]] برای انسان است. [[خداوند]] [[قادر]] [[متعال]] خالق و آفریننده [[جهان هستی]] است و در نتیجه مالک آن و دارای [[حاکمیت]] مطلقه بر آن است. عالم محسوس مرتبه نازل هستی است و عالم الوهیت، مرتبه اعلای هستی و مقصد [[اعلی]] است<ref>صحیفه نور، ج۸، ص۴۳۴.</ref>. تمام چیزهایی که در عالم واقع می‌شود از همان جلوه است و چون همه امور و همه چیزها از اوست و به او بر می‌گردد، هیچ موجودی از خودش چیزی ندارد<ref>تفسیر سوره حمد ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[بهرام اخوان کاظمی|اخوان کاظمی، بهرام]]، [[نظام سیاست اسلامی - اخوان کاظمی (مقاله)| مقاله «نظام سیاست اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص۵۷۵.</ref> | |||
=== مبانی [[انسان‌شناسی]] === | |||
انسان در کلیت هستی و به عنوان بخشی اساسی از آن و در جایگاه اشرف مخلوقات جای می‌گیرد. انسان مجموعه همه عالم‌هاست. گویا [[خداوند]] دو نسخه موجود فرموده است: یک نسخه تمام عالم و یک نسخه کوچک، یعنی انسان عصاره همه موجودات عالم است. یعنی در انسان همه چیز است<ref>صحیفه نور، ج۸، ص۲۵۴.</ref>. انسان موجودی است که بالقوه [[توانایی]] و [[استعداد]] شدن و رسیدن به بالاترین مراتب کمال و درجات [[معنوی]] را داراست. [[ضرورت]] ارسال [[انبیاء]] و [[رسولان الهی]] نیز مرتبط با همین مسأله تکامل‌پذیری و تکامل‌طلبی انسان است<ref>[[بهرام اخوان کاظمی|اخوان کاظمی، بهرام]]، [[نظام سیاست اسلامی - اخوان کاظمی (مقاله)| مقاله «نظام سیاست اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص۵۷۶.</ref>. | |||
=== مبانی جامعه‌شناختی و [[سیاسی]] === | |||
از منظر نگرش جامعه‌شناسانه و سیاسی، اصولاً [[فلسفه]] تشکیل [[اجتماع]] و اوج [[تکامل]] آن یعنی [[جامعه سیاسی]] و [[تشکیل حکومت]] و کارکرد [[سیاست]] چیزی جز به فعلیت رساندن استعدادهای [[خدادادی]] انسان در چارچوب و هماهنگ با [[نظام خلقت]] نیست که هستی احسن و اکمل است. | |||
[[راحتی]] [[زندگی دنیوی]] نوع انسان با معاونت و معاضدت یکدیگر است. زندگانی انفرادی برای هیچ کس میسور نیست و چرخ بزرگ زندگانی [[اجتماعی]]، بر [[اعتماد]] [[مردم]] به یکدیگر می‌چرخد<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۴۶.</ref>؛ لذا [[تشکیل جامعه]]، پاسخ به یکی از نیازهای ضروری و [[فطری]] انسان است. اما [[جامعه]] و سیاستِ خوب آن است که در آن، شرایط اجتماعی مساعدی برای [[تربیت افراد مؤمن]] و با [[فضیلت]] فراهم شود<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۴۰.</ref> و علاوه بر [[امور مادی]] به [[معنویت]] و [[حفظ]] و گسترش آن در جامعه توجه شود<ref>صحیفه نور، ج۴، ص۲۰.</ref>.ref>.<ref>[[بهرام اخوان کاظمی|اخوان کاظمی، بهرام]]، [[نظام سیاست اسلامی - اخوان کاظمی (مقاله)| مقاله «نظام سیاست اسلامی»]]، [[منظومه فکری امام خمینی (کتاب)|منظومه فکری امام خمینی]]، ص۵۷۷.</ref> | |||
== ابعاد نظام سیاسی == | == ابعاد نظام سیاسی == | ||