حضرت سلیمان علیه السلام: تفاوت میان نسخهها
←پدر و مادر
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
حمله صلیبیان در [[جنگهای صلیبی]] که قسمتی از آن در بالا ذکر شد. | حمله صلیبیان در [[جنگهای صلیبی]] که قسمتی از آن در بالا ذکر شد. | ||
[[فتنهها]] و کشت و کشتارهایی که در [[زمان]] ما به دست [[یهودیان]] [[غاصب]] و [[توطئه]] دولتهای بزرگ در جنگهای اول و دوم [[اعراب]] و [[اسرائیل]] در این شهر اتفاق افتاد و بسیاری از خوانندگان به خاطر دارند و [[تواریخ]] [[روز]] جزئیات آن را ثبت کرده است.</ref>.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۵۲۶.</ref> | [[فتنهها]] و کشت و کشتارهایی که در [[زمان]] ما به دست [[یهودیان]] [[غاصب]] و [[توطئه]] دولتهای بزرگ در جنگهای اول و دوم [[اعراب]] و [[اسرائیل]] در این شهر اتفاق افتاد و بسیاری از خوانندگان به خاطر دارند و [[تواریخ]] [[روز]] جزئیات آن را ثبت کرده است.</ref>.<ref>[[سید هاشم رسولی محلاتی|رسولی محلاتی، سید هاشم]]، [[تاریخ انبیاء (کتاب)|تاریخ انبیاء]] ص ۵۲۶.</ref> | ||
==[[حکومت]] گستردۀ سلیمان== | |||
[[خدا]] تقاضای سلیمان را پذیرفت و [[حکومتی]] با امتیازات ویژه و مواهبی بزرگ در [[اختیار]] او گذارد که آنها را میتوان در پنج موضوع خلاصه کرد: | |||
===باد در [[تسخیر]] سلیمان=== | |||
اولین [[موهبت]] [[خداوند]] به سلیمان تسخیر بادها به عنوان یک مرکب راهوار بود، چنانکه میفرماید: «ما باد را مسخر او ساختیم تا مطابق فرمانش به [[نرمی]] حرکت کند، و به هر جا او [[اراده]] نماید برود»<ref>{{متن قرآن|فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّيحَ تَجْرِي بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَيْثُ أَصَابَ}} «پس ما باد را رام او کردیم که به فرمان او هر جا میخواست به نرمی روان میشد» سوره ص، آیه ۳۶.</ref>. | |||
مسلّم است یک حکومت وسیع و گسترده باید از وسیلۀ ارتباطی سریعی برخوردار باشد، تا [[رئیس حکومت]] بتواند در موقع [[لزوم]] به سرعت از تمام مناطق [[کشور]] [[سرکشی]] کند، و خداوند این امتیاز را به سلیمان داده بود<ref>اینکه چگونه باد به [[فرمان]] او بود؟ و با چه سرعتی حرکت میکرد؟ سلیمان و یارانش به هنگام حرکت به وسیله باد، بر چه چیز سوار میشدند؟ و چه عواملی آنها را از [[سقوط]] و کم و زیاد شدن فشار هوا و [[مشکلات]] دیگر [[حفظ]] میکرد؟ | |||
و خلاصه این چه وسیله مرموز و اسرارآمیزی بوده که در آن عصر و [[زمان]] در اختیار سلیمان قرار داشت؟ | |||
اینها مسائلی است که جزئیات آن بر ما روشن نیست، ما همین قدر میدانیم که این از جمله خوارق عاداتی بود که در اختیار [[پیامبران]] قرار میگرفت، یک مسأله عادی و معمولی نبود، یک موهبت فوقالعاده و یک [[اعجاز]] بود، و این امور در برابر [[قدرت خداوند]] امر سادهای است و چه بسیارند مسائلی که ما اصل آن را میدانیم اما از جزئیاتش خبر نداریم.</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصههای قرآن (کتاب)|قصههای قرآن]] ص ۳۶۸.</ref> | |||
===[[جنّ]] در [[خدمت]] سلیمان=== | |||
موهبت دیگر خداوند به سلیمان{{ع}} مسأله تسخیر موجودات [[سرکش]] و قرار دادن آن در اختیار او برای انجام [[کارهای مثبت]] بود. چنانکه [[قرآن]] میگوید: «و [[شیاطین]] را مسخر او ساختیم، و هر بنا و غواصی از آنها را سر بر [[فرمان]] او نهادیم»<ref>{{متن قرآن|وَالشَّيَاطِينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ}} «و هم دیوساران را از بنّا و غوّاص» سوره ص، آیه ۳۷.</ref> تا گروهی در خشکی هر بنائی میخواهد برای او بسازند، و گروهی در دریا به غواصی مشغول باشند و به این ترتیب [[خداوند]] نیروی آمادهای را برای [[کارهای مثبت]] در [[اختیار]] او گذاشت، و [[شیاطین]] که طبیعتشان [[تمرد]] و [[سرکشی]] است آنچنان مسخر او شدند که در مسیر [[سازندگی]] و استخراج منابع گرانبها قرار گرفتند. در موارد متعدّدی [[قرآن مجید]] به این معنی اشاره کرده که شیاطین مسخر سلیمان بودند، و برای او فعالیتهای مثبتی داشتند، منتها گاهی مانند اینجا تعبیر به «شیاطین» شده، و گاهی تعبیر به «[[جن]]» شده است. | |||
«جن» موجودی است که از نظر ما پوشیده است، اما دارای [[عقل]] و [[شعور]] و [[قدرت]] میباشد همچنین [[مؤمن]] وکافر است، و هیچ مانعی ندارد که به [[فرمان خدا]] در اختیار [[پیامبری]] قرار گیرند و به کارهای مفیدی مشغول شوند<ref>این احتمال نیز وجود دارد که شیاطین معنی گستردهای داشته باشد که هم انسانهای سرکش و هم غیر آنها را شامل شود، و اطلاق شیطان بر این مفهوم وسیع در قرآن مجید آمده است (انعام -۱۱۲) و به این ترتیب خداوند نیرویی به سلیمان داد که توانست همۀ متمردان را تسلیم خود سازد.</ref>. | |||
درباره «جن» [[افسانهها]] و داستانهای [[خرافی]] بسیار ساختهاند، ولی اگر این [[خرافات]] را حذف کنیم اصل وجود آن و صفات ویژهای که در [[قرآن]] برای جن آمده است مطلبی است که هرگز با [[علم]] و عقل مخالف نیست. | |||
از قرآن آنجا که میگوید: «و گروهی از جن پیش روی او به [[اذن پروردگار]] برایش کار میکردند و هرگاه کسی از آنها از فرمان ما [[سرپیچی]] میکرد او را با [[آتش]] سوزان [[مجازات]] میکردیم»<ref>{{متن قرآن|وَلِسُلَيْمَانَ الرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَنْ يَعْمَلُ بَيْنَ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَنْ يَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِيرِ}} «و برای سلیمان، باد را (رام کردیم) که (وزش) پگاهانش یک ماه و وزش شامگاهانش یک ماه (راه) بود و چشمه مس گداخته را برای وی روان کردیم و برخی از پریان به اذن پروردگارش پیش او کار میکردند و هر یک از آنان از فرمان ما سر میپیچید بدو از عذاب آتش میچشاندیم» سوره سبأ، آیه ۱۲.</ref> استفاده میشود که [[تسخیر]] این نیروی [[عظیم]] نیز به [[فرمان]] [[پروردگار]] بوده، و هرگاه از انجام وظائفشان سرباز میزدند [[مجازات]] میشدند. | |||
در ادامه این داستان [[قرآن]] به بخشی از کارهای مهم تولیدی گروه [[جن]] که به فرمان سلیمان انجام میدادند، اشاره کرده، چنین میگوید: | |||
«سلیمان هر چه میخواست از معبدها، و تمثالها، و ظرفهای بزرگ [[غذا]] که همچون حوضهای بزرگ بود، و دیگهای بزرگ ثابت برای او تهیه میکردند»<ref>{{متن قرآن|يَعْمَلُونَ لَهُ مَا يَشَاءُ مِنْ مَحَارِيبَ وَتَمَاثِيلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِيَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ}} «هر چه میخواست از محرابها و تندیسها و کاسههای بزرگ حوضمانند و دیگهای استوار (جابهجا ناشدنی) برای او میساختند؛ ای خاندان داوود! سپاس گزارید! و اندکی از بندگان من سپاسگزارند» سوره سبأ، آیه ۱۳.</ref>. | |||
که بخشی از آنها مربوط به مسائل [[معنوی]] و [[عبادی]] بود، و بخشی با نیازهای [[جسمانی]] [[انسانها]]، و [[جمعیت]] عظیم [[لشکریان]] و کارگزارانش تناسب داشت. | |||
به هر حال این کارکنان فعال و چابک سلیمان [[معابد]] بزرگ و باشکوهی که در خور [[حکومت الهی]] و مذهبی او بود برای او ترتیب میدادند، تا [[مردم]] بتوانند به [[راحتی]] به [[وظائف]] عبادی خود [[قیام]] کنند. | |||
«تمثال» که قرآن از آن نام میبرد هم به معنی نقش و عکس آمده، و هم مجسمه در اینکه این مجسمهها یا نقشها صورتهای چه موجوداتی بودند، و به چه منظور سلیمان دستور تهیه آنها را میداد تفسیرهای مختلفی شده است: ممکن است اینها جنبۀ تزیینی داشته، همانگونه که در بناهای مهم قدیم بلکه جدید ما نیز دیده میشود. | |||
و یا برای افزودن [[ابهت]] به [[تشکیلات]] او بوده است،؛ چراکه نقش پارهای از حیوانات چون شیر در [[افکار]] بسیاری از [[مردم]] ابهت آفرین است<ref>آیا مجسمهسازی موجودات ذیروح در [[شریعت]] سلیمان{{ع}} مجاز بوده، هر چند در [[اسلام]] ممنوع است؟ یا اینکه مجسمههایی که برای سلیمان میساختند از جنس غیر ذیروح بوده مانند تمثالهای درختان و کوهها و [[خورشید و ماه]] و [[ستارگان]]؟ | |||
و یا فقط برای او نقش و نگار بر دیوارها میزدند که در ظریفکاریهای آثار باستانی بسیار دیده میشوند و میدانیم نقش و نگار هر چه باشد بر خلاف مجسمه [[حرام]] نیست؟ | |||
همه اینها محتمل است؛ چراکه ممکن است [[تحریم]] مجسمهسازی در اسلام به منظور [[مبارزه]] شدید با مسأله [[بتپرستی]] و ریشهکن کردن آن بوده و این [[ضرورت]] در [[زمان]] سلیمان تا این اندازه وجود نداشته و این [[حکم]] در شریعت او نبوده است. | |||
ولی در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} میخوانیم: به [[خدا]] [[سوگند]] تمثالهای مورد در خواست سلیمان مجسمه مردان و [[زنان]] نبوده بلکه تمثال درخت و مانند آن بوده است». | |||
مطابق این [[روایت]] مجسمهسازی ذیروح در شریعت وی نیز حرام بوده.</ref>.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصههای قرآن (کتاب)|قصههای قرآن]] ص ۳۶۸.</ref> | |||
===[[شیاطین]] در [[غل و زنجیر]]=== | |||
[[موهبت]] دیگر [[خداوند]] به سلیمان مهار کردن گروهی از نیروهای مخرب بود؛ زیرا به هر حال در میان شیاطین افرادی بودند که به عنوان یک نیروی مفید و سازنده قابل استفاده به حساب نمیآمدند، و چارهای جز این نبود که آنها در بند باشند، تا [[جامعه]] از [[شر]] مزاحمت آنها در [[امان]] بماند، چنانکه [[قرآن]] میگوید: «و گروه دیگری از شیاطین را در غل و زنجیر تحت سلطۀ او قرار دادیم»<ref>{{متن قرآن|وَآخَرِينَ مُقَرَّنِينَ فِي الْأَصْفَادِ}} «و برخی دیگر را که در بندها به هم بربسته بودند» سوره ص، آیه ۳۸.</ref>.<ref>در اینجا این سؤال پیش میآید که اگر منظور از شیاطین، [[شیاطین جن]] باشد که طبعاً دارای جسمی لطیفند غل و زنجیر و دستبند تناسبی با آنها ندارد. | |||
لذا بعضی گفتهاند که این تعبیر کنایه از بازداشت و جلوگیری آنها از فعالیتهای تخریبی است، و اگر منظور [[شیاطین]] و [[سرکشان]] انس باشد [[غل و زنجیر]] و دستبند مفهوم اصلی خود را [[حفظ]] خواهد کرد.</ref> | |||
چهارمین [[موهبت]] [[خداوند]] به سلیمان اختیارات فراوانی بود که دست او را در اعطا و منع باز میگذارد، «به او گفتیم این عطا و [[بخشش]] ماست به هر کس میخواهی (و [[صلاح]] میبینی) ببخش و از هر کس میخواهی (و صلاح میدانی) امساک کن و حسابی بر تو نیست»<ref>{{متن قرآن|هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِكْ بِغَيْرِ حِسَابٍ}} «این بخشش ماست، پس بیشمار ببخش یا (برای خود) نگهدار!» سوره ص، آیه ۳۹. تعبیر «به غیر حساب در آیه ۳۹ سوره{{صل}}» با اشاره به این است که خداوند به خاطر مقام عدالت تو در این زمینه اختیارات وسیعی به تو داده و مورد محاسبه و بازخواست قرار نخواهی گرفت، و یا به این معنی است که عطای الهی بر تو آنقدر زیاد است که هر چه ببخشی در آن به حساب نمیآید.</ref>. | |||
۵- پنجمین و آخرین موهبت خداوند بر سلیمان [[مقامات معنوی]] او بود که [[خدا]] در سایۀ شایستگیهایش به او [[مرحمت]] کرده بود، چنانکه [[قرآن]] میفرماید: «برای او (سلیمان) نزد ما مقامی بلند و والا و سرانجامی [[نیکو]] است»<ref>{{متن قرآن|وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ}} «آنگاه ما آن کار او را آمرزیدیم و بیگمان او را نزد ما نزدیکی و سرانجامی نیک بود» سوره ص، آیه ۴۰.</ref>. | |||
این جمله در [[حقیقت]] پاسخی است به آنها که ساحت [[قدس]] این [[پیامبر]] بزرگ را به انواع نسبتهای ناروا و [[خرافی]] - به [[پیروی]] آنچه در [[تورات]] کنونی آمده است - [[آلوده]] ساختهاند، و به این ترتیب او را از همۀ این اتهامات مبرا میشمرد، و [[مقام]] او را نزد خداوند گرامی میدارد، حتی این تعبیر که خبر از [[عاقبت]] [[نیک]] او میدهد ممکن است اشاره به نسبت ناروائی باشد که در تورات آمده که سلیمان به خاطر [[ازدواج]] با [[بتپرستان]] سرانجام به آئین [[بتپرستی]] [[تمایل]] پیدا کرد! و حتی دست به ساختن بتخانهای زد! [[قرآن]] با این تعبیر خط بطلان بر تمام این اوهام و [[خرافات]] میکشد.<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[قصههای قرآن (کتاب)|قصههای قرآن]] ص ۳۷۰.</ref> | |||
== پدر و مادر == | == پدر و مادر == | ||
== نام و نسب == | == نام و نسب == | ||
== کنیهها و القاب == | == کنیهها و القاب == |