موالی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←پانویس) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
}} | }} | ||
== [[ | == معناشناسی == | ||
«موالی» جمع «مولی» است و مولی در لغت به معنی آقا، [[سرور]]، [[بندگان]]، [[یاران]]، گماشتگان<ref>فرهنگ معین.</ref>، آزاد کرده، [[آزاد]] کننده، هم‌پیمان<ref>دایرة المعارف فارسی، ج۲، بخش دوم، ص۲۸۸۱.</ref> و [[آزادشدگان]]<ref>فرهنگ دهخدا.</ref>.<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۳۴.</ref>، [[سرپرست]]، [[پیشوا]] و [[صاحب اختیار]] آمده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۵۸.</ref>. | |||
در اصطلاح به تمام [[ملل]] [[غیر عرب]] تحت [[تسلط]] [[عرب‌ها]]، «موالی» می‌‌گفتند. «موالی» بیشتر به [[ایرانیان]] اطلاق می‌شد؛ چون یا اجداد آنها پس از [[اسارت]]، [[آزاد شده]] بودند و یا با برخی از [[قبایل عرب]]، [[پیمان]] [[حمایت]] بسته بودند و به تدریج به همه [[مردم ایران]] «موالی» گفته می‌شد<ref>[[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|اصحاب ایرانی ائمه اطهار]]، ص۳۴.</ref>. | |||
== موالی در [[عراق]] == | |||
در آستانه [[نبرد قادسیه]]، بیش از چهار هزار نفر از [[سپاهیان]] [[ایرانی]]، معروف به [[دیالمه]] ([[دیلمیان]]) به [[فرماندهی]] «[[زهرة بن حویة]]» به [[سپاه مسلمانان]] [[عرب]] پیوستند. این افراد که در [[جنگ‌ها]]، [[راهنما]] و همراه [[مسلمانان]] بودند، «[[حمراء]]» نامیده شدند. آنان برای پیوستن به [[سپاه]] عرب شرط کردند که پس از [[جنگ]] به مکان دلخواه خود بروند و با هر قبیله‌ای که خواستند هم‌پیمان شوند و از [[غنایم]] نیز سهمی بگیرند<ref>فتوح البلدان، ص۲۷۹.</ref>. اینان پس از پیوند با برخی [[قبایل عرب]]، اصطلاحاً «موالی» آن [[قبایل]] نامیده شدند. | در آستانه [[نبرد قادسیه]]، بیش از چهار هزار نفر از [[سپاهیان]] [[ایرانی]]، معروف به [[دیالمه]] ([[دیلمیان]]) به [[فرماندهی]] «[[زهرة بن حویة]]» به [[سپاه مسلمانان]] [[عرب]] پیوستند. این افراد که در [[جنگ‌ها]]، [[راهنما]] و همراه [[مسلمانان]] بودند، «[[حمراء]]» نامیده شدند. آنان برای پیوستن به [[سپاه]] عرب شرط کردند که پس از [[جنگ]] به مکان دلخواه خود بروند و با هر قبیله‌ای که خواستند هم‌پیمان شوند و از [[غنایم]] نیز سهمی بگیرند<ref>فتوح البلدان، ص۲۷۹.</ref>. اینان پس از پیوند با برخی [[قبایل عرب]]، اصطلاحاً «موالی» آن [[قبایل]] نامیده شدند. | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۵: | ||
پارسیان به سه گروه تقسیم می‌شدند: | پارسیان به سه گروه تقسیم می‌شدند: | ||
#اسیرانی که پس از [[شکست]] در نبردهای [[مدائن]]، [[قادسیه]]، [[نهاوند]] و... به کوفه آورده شدند. اکثر آنها [[اسلام]] را از اربابان خود پذیرفتند و [[آزادی]] یافتند ولی هم [[پیمان]] آنان باقی ماندند. این [[اسیران]]، [[موالی]] [[حقیقی]] در کوفه بودند؛ | # اسیرانی که پس از [[شکست]] در نبردهای [[مدائن]]، [[قادسیه]]، [[نهاوند]] و... به کوفه آورده شدند. اکثر آنها [[اسلام]] را از اربابان خود پذیرفتند و [[آزادی]] یافتند ولی هم [[پیمان]] آنان باقی ماندند. این [[اسیران]]، [[موالی]] [[حقیقی]] در کوفه بودند؛ | ||
#گروهی از کشاورزان و روستائیان، با [[سقوط]] [[دولت]] ساسانی، وسایل [[زندگی]] خود را از دست داده بودند. این افراد کوفه را مناسب‌ترین محل برای سکونت و کار خود یافتند. گروهی نیز به عنوان پیشه‌ور و صنعت‌گر به کوفه آمدند، و اسلام را پذیرفتند که این گروه بزرگ‌ترین گروه «موالی» را تشکیل می‌دادند؛ | # گروهی از کشاورزان و روستائیان، با [[سقوط]] [[دولت]] ساسانی، وسایل [[زندگی]] خود را از دست داده بودند. این افراد کوفه را مناسب‌ترین محل برای سکونت و کار خود یافتند. گروهی نیز به عنوان پیشه‌ور و صنعت‌گر به کوفه آمدند، و اسلام را پذیرفتند که این گروه بزرگ‌ترین گروه «موالی» را تشکیل می‌دادند؛ | ||
#«[[حمراء]]» در حدود چهار هزار نفر از اشراف و بزرگان بودند. آنها پس از پیوستن به [[سپاه]] [[عرب]] شرط کرده بودند که از پرداخت [[خراج]]، معاف باشند و حتی سهمی از [[غنایم]] را بگیرند و آزادی عمل داشته باشند. | # «[[حمراء]]» در حدود چهار هزار نفر از اشراف و بزرگان بودند. آنها پس از پیوستن به [[سپاه]] [[عرب]] شرط کرده بودند که از پرداخت [[خراج]]، معاف باشند و حتی سهمی از [[غنایم]] را بگیرند و آزادی عمل داشته باشند. | ||
افزون بر این، تعداد زیادی از [[زنان]] نیز [[اسیر]] شده بودند که به همسری اعراب [[مسلمان]] در آمدند؛ در نتیجه ۲۰ [[نسل]] در کوفه به وجود آمد که مادرانشان ایرانی بودند. | افزون بر این، تعداد زیادی از [[زنان]] نیز [[اسیر]] شده بودند که به همسری اعراب [[مسلمان]] در آمدند؛ در نتیجه ۲۰ [[نسل]] در کوفه به وجود آمد که مادرانشان ایرانی بودند. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100366.jpg|22px]] [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|'''اصحاب ایرانی ائمه اطهار''']] | # [[پرونده:1100366.jpg|22px]] [[سید حسن قریشی|قریشی، سید حسن]]، [[اصحاب ایرانی ائمه اطهار (کتاب)|'''اصحاب ایرانی ائمه اطهار''']] | ||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||