بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
←آثار و کارکردهای عصمت
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
خط ۵۶۴: | خط ۵۶۴: | ||
# امیرالمؤمنین علی {{ع}} در مورد [[خلقت]] ملائکه خطاب به خداوند عرض میکند: {{متن حدیث|وَ مَلَائِكَةٌ خَلَقْتَهُمْ وَ أَسْكَنْتَهُمْ سَمَاوَاتِكَ- فَلَيْسَ فِيهِمْ فَتْرَةٌ وَ لَا عِنْدَهُمْ غَفْلَةٌ وَ لَا فِيهِمْ مَعْصِيَةٌ، هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ...}}<ref>«و فرشتگانی که آنها را آفریدی و در آسمانها جایشان دادی، پس نه سستی در آنها وجود دارد، و نه غفلت میورزند و نه معصیتی از آنها صادر میشود. ایشان از همه آفریدههایت شناخت بیشتری به تو دارند». بحارالانوار، ج۵۶، ص۱۷۵، حدیت ۶.</ref>. | # امیرالمؤمنین علی {{ع}} در مورد [[خلقت]] ملائکه خطاب به خداوند عرض میکند: {{متن حدیث|وَ مَلَائِكَةٌ خَلَقْتَهُمْ وَ أَسْكَنْتَهُمْ سَمَاوَاتِكَ- فَلَيْسَ فِيهِمْ فَتْرَةٌ وَ لَا عِنْدَهُمْ غَفْلَةٌ وَ لَا فِيهِمْ مَعْصِيَةٌ، هُمْ أَعْلَمُ خَلْقِكَ بِكَ...}}<ref>«و فرشتگانی که آنها را آفریدی و در آسمانها جایشان دادی، پس نه سستی در آنها وجود دارد، و نه غفلت میورزند و نه معصیتی از آنها صادر میشود. ایشان از همه آفریدههایت شناخت بیشتری به تو دارند». بحارالانوار، ج۵۶، ص۱۷۵، حدیت ۶.</ref>. | ||
# [[علی]] {{ع}} در [[نهجالبلاغه]] در [[خطبه]] معروف به اشباح درباره [[آفرینش]] [[فرشتگان]] مطالب بسیار گرانقدر و شگفتانگیزی میفرماید که قسمتهایی از آن را که تناسب بیشتری با بحث ما دارد، در اینجا میآوریم: آنان را در مقامها که دارند، امینِ [[وحی]] خود ساخت، و رساندن امر و نهیش را به [[پیامبران]] به گردن ایشان انداخت. از دو دلی و ناباوری نگاهشان داشت... نه تیر ناباوری از کمان دو دلی، [[ایمان]] استوارشان را نشانه ساخت، و نه [[سپاه]] [[بدگمانی]] بر اردوی ایمان آنان تاخت و نه [[بیماری]] [[کینه]] و [[رشک]] در آنان رخنه نمود... [[یقین]] بدو چنان آنان را از جز [[خدا]] بریده که شیفته اویند، تنها آنچه نزد اوست میخواهند، و از دیگری نمیجویند... [[غفلت]]، [[عزم]] استوارشان را [[سست]] نکند، و فریبِ [[شهوت]] راهِ همتشان را نزند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۱، ترجمه سید جعفر شهیدی.</ref>. | # [[علی]] {{ع}} در [[نهجالبلاغه]] در [[خطبه]] معروف به اشباح درباره [[آفرینش]] [[فرشتگان]] مطالب بسیار گرانقدر و شگفتانگیزی میفرماید که قسمتهایی از آن را که تناسب بیشتری با بحث ما دارد، در اینجا میآوریم: آنان را در مقامها که دارند، امینِ [[وحی]] خود ساخت، و رساندن امر و نهیش را به [[پیامبران]] به گردن ایشان انداخت. از دو دلی و ناباوری نگاهشان داشت... نه تیر ناباوری از کمان دو دلی، [[ایمان]] استوارشان را نشانه ساخت، و نه [[سپاه]] [[بدگمانی]] بر اردوی ایمان آنان تاخت و نه [[بیماری]] [[کینه]] و [[رشک]] در آنان رخنه نمود... [[یقین]] بدو چنان آنان را از جز [[خدا]] بریده که شیفته اویند، تنها آنچه نزد اوست میخواهند، و از دیگری نمیجویند... [[غفلت]]، [[عزم]] استوارشان را [[سست]] نکند، و فریبِ [[شهوت]] راهِ همتشان را نزند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۹۱، ترجمه سید جعفر شهیدی.</ref>. | ||
=== اثبات [[عصمت حضرت مریم]] === | |||
==== قرآن کریم ==== | |||
از برخی آیات قرآن کریم میتوان عصمت حضرت مریم را به دست آورد | |||
'''[[آیه اصطفاء]]''' | |||
{{متن قرآن|وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد» سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref>. | |||
این [[آیه]] سه ویژگی اصلی برای [[مردم]] بر میشمارد: همسخنی با [[فرشتگان]]، [[برتری]] بر زنان عالم، و طهارت و پاکی. در زمینه هر کدام از این ویژگیها، سخنان فراوانی گفته شده است. | |||
برخی از [[مفسرین]]، ویژگی اول؛ یعنی، [[سخن گفتن]] فرشتگان با مریم را [[دلیل]] بر [[پیامبر]] بودن ایشان شمردهاند<ref>روح المعانی، ج۳، ص۱۳۶.</ref>. ویژگی دوم نیز، مورد تفسیرهای گوناگونی واقع شده است. از جمله آنکه برخی، با بهرهگیری از پارهای از [[روایات]]، [[حضرت مریم]] را [[سرور]] تمامی زنان جهان، از آغاز تا انجام، دانستهاند. امّا بعضی دیگر از [[مفسّران]] [[اهل سنت]]، همانند [[آلوسی]]، این دیدگاه را مورد [[نقادی]] قرار داده، با اقامه شواهد گوناگونی، چنین نتیجه میگیرند که [[فاطمه زهرا]] {{س}} سرور تمامی زنان جهان است. اینان حتی بین پیامبر بودن مریم و برتری [[فاطمه]] {{س}} بر او، منافاتی نمیبینند<ref>روح المعانی، ج۳، ص۱۳۷.</ref>. | |||
آنچه با بحث کنونی ما رابطه مستقیم دارد، ویژگی سوم است. در زمینه اینکه [[خداوند]]، مریم {{س}} را از چه چیزهایی [[پاک]] گردانیده، وجوه گوناگونی بیان شده است؛ از جمله: ناپاکیهای زنانه، [[اخلاق]] [[ناشایست]]، [[کفر]] و [[معصیت]]، تماس با مردان، و تهمتهای [[یهودیان]]<ref>تفسیر فخر رازی، ج۲، ص۶۷۰؛ مجمع البیان، ج۱-۲، ص۷۴۵-۷۴۶؛ الکشاف، ج۱، ص۳۶۲.</ref>. به [[عقیده]] برخی از [[مفسران]]، سزاوارتر آن است که [[آیه]] را دارای معنای عامّ شمرده،، [[حضرت مریم]] را از تمامی پلیدیهای حسّی، [[معنوی]] و [[قلبی]]، [[پاک]] بدانیم<ref>روح المعانی، ج۳، ص۱۳۷.</ref>. مرحوم [[علامه طباطبایی]] نیز دلالت آیه بر [[عصمت]] [[مریم]] را با [[سیاق آیات]]، سازگارتر میدانند<ref>المیزان، ج۳، ص۲۰۵.</ref>»<ref>[[احمد حسین شریفی|شریفی، احمد حسین]]، [[حسن یوسفیان|یوسفیان، حسن]]، [[پژوهشی در عصمت معصومان (کتاب)|پژوهشی در عصمت معصومان]] ص ۲۷۱.</ref>. | |||
'''آیه 50 سوره مومنون:''' | |||
قرآن کریم در [[آیه]] دیگر حضرت مریم را در کنار فرزند معصومش، حضرت عیسی{{ع}}، به عنوان دو آیه [[الهی]] بر [[مردم]] معرّفی میکند. میفرماید: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَا ابْنَ مَرْيَمَ وَأُمَّهُ آيَةً وَآوَيْنَاهُمَا إِلَى رَبْوَةٍ ذَاتِ قَرَارٍ وَمَعِينٍ}}<ref>«و پسر مریم و مادرش را نشانهای گرداندیم و آن دو را در پناه پشتهای هموار و دارای آبی روان جای دادیم» سوره مؤمنون، آیه ۵۰.</ref>.»<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[عصمت در قرآن (کتاب)|عصمت در قرآن]] ص ۶۶.</ref>. حال با توجه به آنکه حضرت عیس {{ع}} در شمار انبیای الهی و بلکه از جمله انبیای اوالعزم است که شکی در معصوم بودنشان نیست، لذا میتوان از کنار هم قرار دادن حضرت مریم {{س}} با حضرت عیسی{{ع}} و نام بردن از آن دو به عنوان نشانههای خدا، به عصمت حضرت مریم{{س}} نیز دست یافت. | |||
=== آثار و کارکردهای [[عصمت]] === | === آثار و کارکردهای [[عصمت]] === |