سهل بن حنیف انصاری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== آشنایی اجمالی==

[[سهل بن حنیف بن واهب بن عکیم بن ثعلبه اوسی]]، عوفی، [[انصاری]]، مردی [[جلیل‌القدر]] از [[برگزیدگان]] [[صحابه]] و [[بدری]] بود. [[کنیه]] او را [[شیخ طوسی]] «ابو محمد» گفته است<ref>طوسی، رجال، ص۴۳.</ref>. «ابو ثابت»، «ابو سعید»، «ابو سعد»، «ابو عبدالله»، «ابو ولید»<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۳۲۵؛ تهذیب الکمال، ج۱۲، ص۱۸۴؛ ابن سعد، طبقات الکبری، ج۴- ۳ ص۲۴۷؛ الإستیعاب، ج۱، ص۳۹۸.</ref> نیز برای وی ذکر شده است. مادرش «هند» دختر [[رافع بن عمیس]] و فرزندانش را [[ابو امامه]] که نامش «اسعد» بود، «عثمان»، «سعد»<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ج۴-۳، ص۲۴۷.</ref> و «عبدالله»<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۳۲۵.</ref> و یا «عبدالرحمان» دانسته‌اند<ref>الإصابه، ج۳، ص۱۶۵.</ref>.

او در تمام [[جنگ‌های پیامبر]] شرکت داشت و در [[جنگ]] [[احد]] در آن شرایط سخت فرار نکرد و [[پیامبر]]{{صل}} درباره وی می‌فرمود: به [[سهل]] تیر بدهید.<ref>{{متن حدیث|نَبِّلُوا سَهْلاً}}</ref>

==[[فضایل]] سهل بن حنیف==

مانند: ۱. [[سلمان فارسی]] ۲. [[ابوذر غفاری]] ۳. [[مقداد بن اسود کندی]] ۴. [[عمار بن یاسر]] ۵. [[جابر بن عبدالله انصاری]] ۶. [[حذیفة بن یمان]] ۷. [[ابو هیثم بن تیّهان]] ۸. [[سهل بن حنیف]] ٩. [[ابوایوب انصاری]] ۱۰. [[عبدالله بن صامت]] ۱۱. [[عبادة بن صامت]] ۱۲. [[خزیمة بن ثابت]] [[ذوالشهادتین]] ۱۳. [[ابوسعید خدری]] و [[ولایت]] کسانی که همانند آنها عمل کرده‌اند و راه آن‎ها را رفته‌اند و ولایت [[پیروان]] و اقتداکنندگان به آنها و به [[راه هدایت]] آنها واجب است<ref>صدوق، خصال، ص۶۰۸؛ مجلسی، بحارالأنوار، ج۲۷، ص۵۲.</ref>.

==[[سهل بن حنیف]] در سمت [[فرمانداری مدینه]]==

اگر به این نکته توجه داشته باشیم که [[عبدالله بن عباس]] حاضر نشد پیشنهاد حضرت را برای [[امارت شام]] بپذیرد، درمی‌یابیم که سهل چگونه در مقابل خواست و [[فرمان]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} [[مطیع]] و فرمانبر بوده است.

==سهل و طرفداران [[ناکثین]]==

وقتی که حضرت برای [[جنگ جمل]] به جانب بصره رفت به [[ذی قار]] که رسید، [[عایشه]] در نامه‌ای از بصره برای [[حفصه]]، [[دختر عمر]] - که در [[مدینه]] بود - نوشت: اما بعد، به من خبر رسیده که علی{{ع}} به [[ذی قار]] آمده است، در حالی که مرعوب و ترسیده است؛ چراکه عده ما زیاد است. او مثل شتر زخم خورده است که اگر جلو بیاید، کشته می‌شود و اگر [[عقب نشینی]] کند، [[قربانی]] می‌گردد. [[حفصه]] از این خبر، خیلی خوشحال شد و [[کنیزان]] خود را خواست که آواز بخوانند و به دایره بکوبند و در هنگام آواز خواندن بگویند:

{{شعر}}

{{پایان شعر}}

:چه خبر؟ چه خبر؟! علی رفته [[سفر]] به مانند - فرد زخم خورده‌ای در ذی قار، اگر جلو رود، کشته می‌شود و اگر [[عقب‌نشینی]] کند قربانی می‌گردد.

سهل در این اشعار اشاره می‌کند به آنچه [[پیامبر]]{{صل}} به [[زنان]] خود فرمود: زمانی سگ‌های [[حوأب]] در برابر یکی از زنان من پارس خواهند کرد و تو ای [[عایشه]] از آنها نباشی.

==فرار طرفداران [[معاویه]] از مدینه==

[[سوگند]] به [[خدا]] ایشان از [[جور]] و [[ستم]] نگریختند و به [[عدل و داد]] نپیوستند و ما امیدواریم در این امر [[خلافت]]، خدا [[دشواری]] آن را برای ما آسان و ناهمواریش را هموار سازد. إن شاء [[الله]] و [[درود]] بر تو باد!<ref>{{متن حدیث|أَمَّا بَعْدُ فَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّ رِجَالًا مِمَّنْ قِبَلَكَ يَتَسَلَّلُونَ إِلَى مُعَاوِيَةَ فَلَا تَأْسَفْ عَلَى مَا يَفُوتُكَ مِنْ عَدَدِهِمْ وَ يَذْهَبُ عَنْكَ مِنْ مَدَدِهِمْ فَكَفَى لَهُمْ غَيّاً وَ لَكَ مِنْهُمْ شَافِياً فِرَارُهُمْ مِنَ الْهُدَى وَ الْحَقِّ وَ إِيضَاعُهُمْ إِلَى الْعَمَى وَ الْجَهْلِ فَإِنَّمَا هُمْ أَهْلُ دُنْيَا مُقْبِلُونَ عَلَيْهَا وَ مُهْطِعُونَ إِلَيْهَا قَدْ عَرَفُوا الْعَدْلَ وَ رَأَوْهُ وَ سَمِعُوهُ وَ وَعَوْهُ وَ عَلِمُوا أَنَّ النَّاسَ عِنْدَنَا فِي الْحَقِّ أُسْوَةٌ فَهَرَبُوا إِلَى الْأَثَرَةِ فَبُعْداً لَهُمْ وَ سُحْقاً! إِنَّهُمْ وَ اللَّهِ لَمْ [يَفِرُّوا] يَنْفِرُوا مِنْ جَوْرٍ وَ لَمْ يَلْحَقُوا بِعَدْلٍ وَ إِنَّا لَنَطْمَعُ فِي هَذَا الْأَمْرِ أَنْ يُذَلِّلَ اللَّهُ لَنَا صَعْبَهُ وَ يُسَهِّلَ لَنَا حَزْنَهُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ السَّلَامُ [عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ]}}؛ نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه ۷۰، ص۴۶۱؛ فیض الاسلام، نامه ۷۰، ص۱۰۷۱.</ref>

==نامه‌ای دیگر از [[امام علی]]{{ع}} به سهل==

تفاوتی که این [[نامه]] با نامه قبلی دارد این است که در این نامه حضرت دستور می‌دهد به مقدار ممکن از فرار افراد به جانب معاویه جلوگیری نماید.

==حضور فعال سهل در [[جنگ صفین]]==

زمانی که در هنگام [[نوشتن]] [[صلح نامه]] بین [[امام علی]]{{ع}} و [[معاویه]]، عده‌ای به عنوان [[اعتراض]] آمده، گفتند: ای [[امیرالمؤمنین]]! ما آماده جنگ هستیم. [[سهل بن حنیف]] به آنها گفت: شما نظر خود را مخدوش بدانید. ما در صلح [[حُدَیبیه]] همراه [[پیامبر]] بودیم؛ اگر بنا بر جنگ باشد، ما با آن‎ها جنگ کرده بودیم<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۳۳.</ref>. و حالا که بنا بر صلح است این سخنان [[بیهوده]] می‌نماید.

==درگذشت سهل بن حنیف==

از [[امام باقر]]{{ع}} نقل شده است که فرمود: [[رسول خدا]]{{صل}} بر جنازه [[حمزه]] هفتاد تکبیر گفت و حضرت علی{{ع}} بر جنازه سهل بیست و پنج تکبیر گفت و اینها را به صورت پنج تا، پنج تا بر جنازه او خواند؛ زیرا بعد از هر [[نماز]]، گروهی می‌آمدند و می‌‌گفتند: ای امیرالمؤمنین ما به نماز نرسیدیم و حضرت دستور می‌داد جنازه را به زمین گذاشته، بر او نماز می‌خواند، تا این که پنج مرتبه جنازه را بر زمین گذاشتند<ref>بحارالأنوار، ج۴۲، ص۱۵۹.</ref>. درگذشت وی در [[سال ۳۸ هجری]] در [[کوفه]] بود<ref>ابن حجر، الإصابه، ج۳، ص۱۶۵.</ref>.

== منابع ==

== پانویس ==

{{پانویس}}