ابراهیم بن هاشم قمی در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها
ابراهیم بن هاشم قمی در تراجم و رجال (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۴۹
، ۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'رجال النجاشی' به 'رجال النجاشی'
جز (جایگزینی متن - 'سال' به 'سال') |
جز (جایگزینی متن - 'رجال النجاشی' به 'رجال النجاشی') |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
ابراهیم بن هاشم<ref>ر. ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[رجال]] | ابراهیم بن هاشم<ref>ر. ک: أ. منابع [[شیعی]]: [[رجال النجاشی]]، ص۱۶، ش۱۸؛ رجال الطوسی، ص۳۵۳، ش۵۲۲۴، [[الفهرست]] ([[طوسی]])، ص۱۱، ش۶؛ [[الرجال]] ([[ابن داوود]])، ص۲۰، ش۴۳؛ معالم العلماء، ص۴۰، ش۳؛ [[خلاصة الأقوال]] ([[رجال العلامة الحلی]])، ص۴، ش۹؛ [[نقد الرجال]]، ج۱، ص۹۴، ش۱۵۸؛ جامع الرواة، ج۱، ص۳۸؛ إکلیل المنهج، ص۹۶، ش۵۸؛ تعلیقة علی منهج المقال، ص۵۷؛ الفوائد الرجالیه، بحرالعلوم، ج۱، ص۴۳۹؛ [[منتهی المقال]]، ج۱، ص۲۱۳، ش۹۲؛ طرائف المقال، ج۱، ص۲۷۵، ش۱۸۳۹؛ [[تنقیح المقال]]، ج۵، ص۷۲، ش۶۲۱، أعیان الشیعه، ج۲، ص۲۳۳، ش۴۵۹؛ مستدرکات [[علم رجال الحدیث]]، ج۱، ص۲۲۲، ش۵۵۵؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۸۹، ش۳۳۲. | ||
ب. منابع [[سنی]]: لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۱۱۸، ش۳۶۸.</ref> در اسناد شمار فراوانی از [[روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]]<ref>ر. ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۶۴، ج۲، ص۶۳، ج۳، ص۱۷۷؛ و....</ref> به نقل از کتاب‌های [[کافی]]، [[کمال الدین]]، [[تأویل الآیات الظاهرة]]، [[معانی الأخبار]]، [[التوحید]] و... یاد شده؛ گاه با همین تعبیر و گاه با تعبیر {{عربی|علی، عن أبیه}}<ref>یادآوری: در سند ۱ روایت تفسیر کنز الدقائق (ج ۲، ص۱۱۲) به گزارش از کتاب کافی، ابراهیم بن هاشم با وصف الطیار ذکر شده است: علی بن ابراهیم عن أبیه الطیار؛ لکن در منبع اصلی (الکافی، ج۲، ص۴۱۲، ح۱) و در کتب روایی دیگر، بی‌وصف الطیار ثبت شده و همین ضبط درست است؛ زیرا نه در کتب رجالی، نه در اسناد روایات، ابراهیم بن هاشم متصف به این ویژگی نشده است.</ref>؛ مانند: {{متن حدیث|فی کتاب کمال الدین و تمام النعمة حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا {{ع}} لَا دِينَ لِمَنْ لَا وَرَعَ لَهُ وَ لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا تَقِيَّةَ لَهُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَعْمَلُكُمْ بِالتَّقِيَّةِ فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى مَتَى قَالَ إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ وَ هُوَ يَوْمُ خُرُوجِ قَائِمِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَمَنْ تَرَكَ التَّقِيَّةَ قَبْلَ خُرُوجِ قَائِمِنَا فَلَيْسَ مِنَّا فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ مَنِ الْقَائِمُ مِنْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ قَالَ الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِي ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ يُطَهِّرُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ مِنْ كُلِّ جَوْرٍ وَ يُقَدِّسُهَا مِنْ كُلِّ ظُلْمٍ وَ هُوَ الَّذِي يَشُكُّ النَّاسُ فِي وِلَادَتِهِ وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ قَبْلَ خُرُوجِهِ فَإِذَا خَرَجَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِهِ وَ وَضَعَ مِيزَانَ الْعَدْلِ بَيْنَ النَّاسِ فَلَا يَظْلِمُ أَحَدٌ أَحَداً وَ هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ لَا يَكُونُ لَهُ ظِلٌّ وَ هُوَ الَّذِي يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ يَسْمَعُهُ جَمِيعُ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالدُّعَاءِ إِلَيْهِ يَقُولُ أَلَا إِنَّ حُجَّةَ اللَّهِ قَدْ ظَهَرَ عِنْدَ بَيْتِ اللَّهِ فَاتَّبِعُوهُ فَإِنَّ الْحَقَّ مَعَهُ وَ فِيهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ}}<ref>اگر بخواهیم از آسمان بر آنان نشانه ای فرو می‌فرستیم تا فروتنانه بدان گردن نهند سوره شعراء، آیه ۴.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۹، ص۴۵۷ به گزارش از کمال الدین، ج۲، ص۳۷۱ - ۳۷۲، ح۵.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۷۶-۵۷۷.</ref> | ب. منابع [[سنی]]: لسان [[المیزان]]، ج۱، ص۱۱۸، ش۳۶۸.</ref> در اسناد شمار فراوانی از [[روایات]] [[تفسیر کنز الدقائق]]<ref>ر. ک: تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۶۴، ج۲، ص۶۳، ج۳، ص۱۷۷؛ و....</ref> به نقل از کتاب‌های [[کافی]]، [[کمال الدین]]، [[تأویل الآیات الظاهرة]]، [[معانی الأخبار]]، [[التوحید]] و... یاد شده؛ گاه با همین تعبیر و گاه با تعبیر {{عربی|علی، عن أبیه}}<ref>یادآوری: در سند ۱ روایت تفسیر کنز الدقائق (ج ۲، ص۱۱۲) به گزارش از کتاب کافی، ابراهیم بن هاشم با وصف الطیار ذکر شده است: علی بن ابراهیم عن أبیه الطیار؛ لکن در منبع اصلی (الکافی، ج۲، ص۴۱۲، ح۱) و در کتب روایی دیگر، بی‌وصف الطیار ثبت شده و همین ضبط درست است؛ زیرا نه در کتب رجالی، نه در اسناد روایات، ابراهیم بن هاشم متصف به این ویژگی نشده است.</ref>؛ مانند: {{متن حدیث|فی کتاب کمال الدین و تمام النعمة حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ قَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا {{ع}} لَا دِينَ لِمَنْ لَا وَرَعَ لَهُ وَ لَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا تَقِيَّةَ لَهُ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَعْمَلُكُمْ بِالتَّقِيَّةِ فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى مَتَى قَالَ إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ وَ هُوَ يَوْمُ خُرُوجِ قَائِمِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَمَنْ تَرَكَ التَّقِيَّةَ قَبْلَ خُرُوجِ قَائِمِنَا فَلَيْسَ مِنَّا فَقِيلَ لَهُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ مَنِ الْقَائِمُ مِنْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ قَالَ الرَّابِعُ مِنْ وُلْدِي ابْنُ سَيِّدَةِ الْإِمَاءِ يُطَهِّرُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ مِنْ كُلِّ جَوْرٍ وَ يُقَدِّسُهَا مِنْ كُلِّ ظُلْمٍ وَ هُوَ الَّذِي يَشُكُّ النَّاسُ فِي وِلَادَتِهِ وَ هُوَ صَاحِبُ الْغَيْبَةِ قَبْلَ خُرُوجِهِ فَإِذَا خَرَجَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِهِ وَ وَضَعَ مِيزَانَ الْعَدْلِ بَيْنَ النَّاسِ فَلَا يَظْلِمُ أَحَدٌ أَحَداً وَ هُوَ الَّذِي تُطْوَى لَهُ الْأَرْضُ وَ لَا يَكُونُ لَهُ ظِلٌّ وَ هُوَ الَّذِي يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ يَسْمَعُهُ جَمِيعُ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالدُّعَاءِ إِلَيْهِ يَقُولُ أَلَا إِنَّ حُجَّةَ اللَّهِ قَدْ ظَهَرَ عِنْدَ بَيْتِ اللَّهِ فَاتَّبِعُوهُ فَإِنَّ الْحَقَّ مَعَهُ وَ فِيهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ {{متن قرآن|إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ}}<ref>اگر بخواهیم از آسمان بر آنان نشانه ای فرو می‌فرستیم تا فروتنانه بدان گردن نهند سوره شعراء، آیه ۴.</ref>}}<ref>تفسیر کنز الدقائق، ج۹، ص۴۵۷ به گزارش از کمال الدین، ج۲، ص۳۷۱ - ۳۷۲، ح۵.</ref><ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۱ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۱ ص ۵۷۶-۵۷۷.</ref> | ||