عبدالله بن عباس: تفاوت میان نسخه‌ها

در ماجرای "[[حکمیت]]"، علی {{ع}} او را به عنوان [[حَکم]] (داور) از سوی خود پیشنهاد کرد؛ اما [[خوارج]] و [[اشعث بن قیس]] با آن [[مخالفت]] ورزیدند و گفتند: میان علی و [[ابن عباس]]، فرقی نیست. در جریان [[نهروان]]، او بارها از سوی علی {{ع}} با خوارج به [[گفتگو]] پرداخت و در مناظره‌هایی هوشمندانه، نااستواری موضع خوارج و همچنین [[جایگاه]] والای‌ علی {{ع}} را نمایاند. او به هنگام [[شهادت علی]] {{ع}}، [[فرماندار بصره]] بود.

ابن عباس پس از علی {{ع}} [[دست]] بیعت به [[امام حسن]] {{ع}} داد و به کارگزاری از سوی وی عازم [[بصره]] شد. [[عبد الله بن عباس]]، همراه [[امام حسین]] {{ع}} در [[قیام کربلا]] شرکت نکرد. برخی علت این عدم [[مشارکت]] را [[نابینا]] بودن وی دانسته‌اند. او پس از [[قدرت]] یافتن [[عبد الله بن زبیر]] در [[حجاز]] و بصره و [[عراق]]، با وی [[بیعت]] نکرد. [[بیعت نکردن]] او و [[محمد بن حنفیه]]، بر ابن زبیرْ گران آمد، به آن سان که می‌خواست آنها را در [[آتش]] بسوزاند. [[ابن عباس]]، دانشمندی است که در [[تفسیر]]، [[حدیث]] و [[فقه]]، [[جایگاه]] بسیار والایی دارد. وی در [[دانش]]، [[شاگرد]] [[علی]] {{ع}} بود و به این شاگردی بسی [[افتخار]] می‌کرد. ابن عباس به سال ۶۸ [[هجری]] و در ۷۱ سالگی در تبعیدگاهش [[طائف]]، در حالی که مکرر می‌گفت: "خدایا! من با [[محمد]] و خاندانش به تو [[تقرب]] می‌جویم. خدایا! من با [[ولایت]] بزرگمان، [[علی بن ابی طالب]]، به تو تقرب می‌جویم"<ref>کفایة الأثر، ص ۲۲.</ref>، [[زندگی]] را بدرود گفت. در [[نقل]] دیگری آمده است که او هنگام [[وفات]] می‌گفت: "خدایا! من با ولایت علی بن ابی طالب، به تو تقرب می‌جویم"<ref>فضائل الصحابة، ابن حنبل، ج ۲، ص ۶۶۲، ح ۱۱۲۹.</ref>. خلفای [[بنی عباس]] از [[نسل]] اویند و علی {{ع}} این نکته را [[پیشگویی]] کرده و ابن عباس را "[[پدر]] شاهان" خطاب کرده بود<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۴۶.</ref>

نکته مهمی که نباید در قضایایی این‌گونه فراموش کرد، نقش حادثه‌آفرینان و گزارش‌سازان است. [[حسن بن زین الدین]]، مشهور به "صاحب معالم"، هوشمندانه نقش [[بنی‌امیه]] را در ساختن این ماجرا یافته است، و در میان معاصران ما، محققانی چون [[سید جعفر مرتضی عاملی]] بر آن، تأکید کرده‌اند. اگر بدانیم که ابن عباس با توجه به [[جایگاه]] بلند و [[شهرت]] [[علمی]] انکار ناپذیر در آن روزگار تیره، مدافع [[بی‌باک]] و نستوه علی {{ع}} و [[آل]] او و منتقد و افشاگر [[حاکمان]] بنی امیه بوده است، [[فهم]] این دیدگاه، سهل خواهد بود. ضمن آنکه ابن عباس را [[معصوم]] نمی‌شماریم و احتمال خطای او را نفی نمی‌کنیم، قبول تمام آنچه را درباره این جریان در کتب [[تاریخی]] آمده است، کاری غیر محققانه و دور از [[شخصیت]] ابن عباس می‌دانیم. از این رو، [[ابن ابی الحدید]] می‌گوید: ماجرای این [[نامه]] برای من مشکل شده است.