پرش به محتوا

عقد اخوت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
یکی از نخستین کارکردهای [[پیمان]] [[اخوت]]، [[احساس مسئولیت]] بیشتر [[مسلمانان]] نسبت به هم، به ویژه در مسائل [[مالی]] بود. زمانی که [[مسلمانان]] دو به دو با هم [[برادر]] شدند، هریک (به ویژه [[انصار]]) می‌کوشیدند [[برادران دینی]] خود را در مواقعی که [[نیاز]] [[مالی]] دارند، [[حمایت]] کنند؛ طوری که عده‌ای از [[انصار]]، حتی حاضر شدند نیمی از [[اموال]] خود را به [[مهاجران]] ببخشند<ref>محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.</ref>؛ حتی یکی از آنان به هم‌پیمان خود گفت که حاضر است یکی از زیباترین [[زنان]] خود را [[طلاق]] دهد و به [[عقد]] [[برادر]] مهاجرش در آورد<ref>محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.</ref>. تا وقوع [[جنگ احد]]، در واقع، [[عقیده]] هریک از شرکت‌کنندگان در [[پیمان]] نسبت به [[برادر]] خود چنان بود که می‌توانستند از [[میراث]] برادر خود سهم ببرند. از این پیمان برادری به "ولایت" تعبیر شده است<ref>ناصر مکارم شیرازی، جمعی از همکاران، تفسیر نمونه، ج۷، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref>. [[روایت]] شده است [[خلیفه دوم]] که [[دستور]] تنظیم دیوان‌ها را صادر کرد ـ و دیوان‌ها بر مبنای نسبت تنظیم شدند ـ از [[بلال]] که در آن هنگام به جبهه‌های [[جنگ]] [[شام]] رفته بود، پرسیده بود: "سهم خود را به چه کسی واگذار می‌کنی؟" [[بلال]] در پاسخ گفته بود: "به ابورویحه که هرگز از او جدا نخواهم شد به سبب آن پیمان برادری که [[رسول خدا]] {{صل}} میان من و او برقرار فرمود"<ref>محمد ابوزهرة، خاتم النبیین {{صل}}، ج۲، ص۴۹۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۷۶.</ref>. [[خلیفه]] نیز سهمیه او را به سهم ابورویحه از [[بیت‌المال]] ضمیمه کرده بود. [[حمزة بن عبدالمطلب]] که با [[زید بن حارثه]] [[برادر]] شده بود، در [[جنگ احد]] به [[شهادت]] رسید. وی در وصیت‌نامه خود، [[زید بن حارثه]] را [[وصی]] خود قرار داده بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۵۸.</ref>.
یکی از نخستین کارکردهای [[پیمان]] [[اخوت]]، [[احساس مسئولیت]] بیشتر [[مسلمانان]] نسبت به هم، به ویژه در مسائل [[مالی]] بود. زمانی که [[مسلمانان]] دو به دو با هم [[برادر]] شدند، هریک (به ویژه [[انصار]]) می‌کوشیدند [[برادران دینی]] خود را در مواقعی که [[نیاز]] [[مالی]] دارند، [[حمایت]] کنند؛ طوری که عده‌ای از [[انصار]]، حتی حاضر شدند نیمی از [[اموال]] خود را به [[مهاجران]] ببخشند<ref>محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.</ref>؛ حتی یکی از آنان به هم‌پیمان خود گفت که حاضر است یکی از زیباترین [[زنان]] خود را [[طلاق]] دهد و به [[عقد]] [[برادر]] مهاجرش در آورد<ref>محمد بن یوسف، صالحی، سبل الهدی و الرشاد، ص۳۶۵.</ref>. تا وقوع [[جنگ احد]]، در واقع، [[عقیده]] هریک از شرکت‌کنندگان در [[پیمان]] نسبت به [[برادر]] خود چنان بود که می‌توانستند از [[میراث]] برادر خود سهم ببرند. از این پیمان برادری به "ولایت" تعبیر شده است<ref>ناصر مکارم شیرازی، جمعی از همکاران، تفسیر نمونه، ج۷، ص۲۶۵-۲۶۶.</ref>. [[روایت]] شده است [[خلیفه دوم]] که [[دستور]] تنظیم دیوان‌ها را صادر کرد ـ و دیوان‌ها بر مبنای نسبت تنظیم شدند ـ از [[بلال]] که در آن هنگام به جبهه‌های [[جنگ]] [[شام]] رفته بود، پرسیده بود: "سهم خود را به چه کسی واگذار می‌کنی؟" [[بلال]] در پاسخ گفته بود: "به ابورویحه که هرگز از او جدا نخواهم شد به سبب آن پیمان برادری که [[رسول خدا]] {{صل}} میان من و او برقرار فرمود"<ref>محمد ابوزهرة، خاتم النبیین {{صل}}، ج۲، ص۴۹۲؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۵۰۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۱۷۶.</ref>. [[خلیفه]] نیز سهمیه او را به سهم ابورویحه از [[بیت‌المال]] ضمیمه کرده بود. [[حمزة بن عبدالمطلب]] که با [[زید بن حارثه]] [[برادر]] شده بود، در [[جنگ احد]] به [[شهادت]] رسید. وی در وصیت‌نامه خود، [[زید بن حارثه]] را [[وصی]] خود قرار داده بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۵۸.</ref>.


[[پیامبر]] {{صل}} با طرح [[پیمان]] [[اخوت]] و [[برادری]]، موفق شد [[وحدت اسلامی]] را تحقق بخشد. [[سلیمان قندوزی]] می‌گوید: "[[امام علی]] {{ع}}، پس از همه با [[پیامبر]] {{صل}}[[پیمان]] [[اخوت]] بست. آن حضرت به [[پیامبر]] عرض کرد: چرا [[اصحاب]] خود را با یکدیگر [[برادر]] کردی؛ ولی [[عقد اخوت]] میان من و دیگری برقرار نکردی؟ [[پیامبر]] در پاسخ فرمود: به خدایی که مرا برای [[هدایت]] [[مبعوث]] کرد [[سوگند]]! بدین سبب، کار [[برادری]] تو را عقب انداختم که می‌خواستم در پایان با تو [[برادر]] شوم. تو برای من، مانند هارونی برای [[موسی]]؛ جز اینکه پس از من [[پیامبری]] نیست. تو [[برادر]] و [[وارث]] [[منی]]"<ref>علامه حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۱۷؛ الطبرانی، المعجم الکبیر، ج۵، ص۲۲۱.</ref>.<ref>[[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[پیمان برادری (مقاله)|پیمان برادری]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref>
[[پیامبر]] {{صل}} با طرح [[پیمان]] [[اخوت]] و [[برادری]]، موفق شد [[وحدت اسلامی]] را تحقق بخشد. [[سلیمان قندوزی]] می‌گوید: "[[امام علی]] {{ع}}، پس از همه با [[پیامبر]] {{صل}}[[پیمان]] [[اخوت]] بست. آن حضرت به [[پیامبر]] عرض کرد: چرا [[اصحاب]] خود را با یکدیگر [[برادر]] کردی؛ ولی عقد اخوت میان من و دیگری برقرار نکردی؟ [[پیامبر]] در پاسخ فرمود: به خدایی که مرا برای [[هدایت]] [[مبعوث]] کرد [[سوگند]]! بدین سبب، کار [[برادری]] تو را عقب انداختم که می‌خواستم در پایان با تو [[برادر]] شوم. تو برای من، مانند هارونی برای [[موسی]]؛ جز اینکه پس از من [[پیامبری]] نیست. تو [[برادر]] و [[وارث]] [[منی]]"<ref>علامه حلی، نهج الحق و کشف الصدق، ص۲۱۷؛ الطبرانی، المعجم الکبیر، ج۵، ص۲۲۱.</ref>.<ref>[[طلعت ده پهلوانی|ده پهلوانی، طلعت]]، [[پیمان برادری (مقاله)|پیمان برادری]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۱۱۱٬۷۴۶

ویرایش