ابوالقاسم مغربی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
جز (جایگزینی متن - 'سال' به 'سال')
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست')
 
خط ۶: خط ۶:
ابوالقاسم از پدرش و از وزیر [[ابوالفضل جعفر بن فضل بن فرات]] معروف به [[ابن حِنزابه]]، [[محمد بن حسین تنوخی]]، [[احمد بن ابراهیم بن فراس]]، [[ابوجعفر طحاوی]]، [[محمد بن عیسی نامی یشکری]]، [[ابوالحسن علی بن لؤلؤ حلبی]]، [[محمد بن داوود عسقلانی]]، [[یحیی بن علی اندلسی]] و برخی دیگر [[روایت]] کرده<ref>بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۳؛ لسان المیزان ۲ / ۳۰۱.</ref> و علاوه بر فرزندش [[ابویحیی عبدالحمید]] که از [[دانشمندان]] [[زمان]] خود بود، [[ابوالحسن بن طیب فارقی]]، [[ابوالجوائز حسن بن باری واسطی]]، [[ابومحمد رزق‌اللّه بن عبدالوهاب تمیمی]]، [[ابوغالب محمد بن احمد بن بشران نحوی]] و برخی دیگر نیز از او روایت کرده‌اند. <ref>بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۴.</ref>
ابوالقاسم از پدرش و از وزیر [[ابوالفضل جعفر بن فضل بن فرات]] معروف به [[ابن حِنزابه]]، [[محمد بن حسین تنوخی]]، [[احمد بن ابراهیم بن فراس]]، [[ابوجعفر طحاوی]]، [[محمد بن عیسی نامی یشکری]]، [[ابوالحسن علی بن لؤلؤ حلبی]]، [[محمد بن داوود عسقلانی]]، [[یحیی بن علی اندلسی]] و برخی دیگر [[روایت]] کرده<ref>بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۳؛ لسان المیزان ۲ / ۳۰۱.</ref> و علاوه بر فرزندش [[ابویحیی عبدالحمید]] که از [[دانشمندان]] [[زمان]] خود بود، [[ابوالحسن بن طیب فارقی]]، [[ابوالجوائز حسن بن باری واسطی]]، [[ابومحمد رزق‌اللّه بن عبدالوهاب تمیمی]]، [[ابوغالب محمد بن احمد بن بشران نحوی]] و برخی دیگر نیز از او روایت کرده‌اند. <ref>بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۴.</ref>


[[زندگی سیاسی]] وزیر مغربی به سال ۴۰۰ه بر‌می‌‌گردد؛ آن هنگام که وی و پدرش از [[مقربان]] و ندیمان الحاکم فاطمی در [[مصر]] بودند؛ ولی با [[ظهور]] کشمکش‌های [[سیاسی]] در [[دستگاه خلافت]] فاطمی، [[خلیفه]] [[دست]] به [[کشتار]] شماری از امرای [[دولت]] زد و در این بین در سال ۴۰۰ه پدریا عمو و [[برادران]] وزیر مغربی کشته شدند و تنها وزیر مغربی توانست از مصر فرار کرده<ref>الاشاره الی مَن نال الوزاره ۴۷.</ref> و به [[شام]] بگریزد. وی در شام به [[حاکم]] [[رمله]] [[حسان بن مفرج بن جراح طائی]] [[پناهنده]] شد و سعی کرد حاکم رمله و سپس با [[مسافرت]] به [[حجاز]]، [[امیر]] [[مکه]] [[ابوالفتوح حسن بن جعفر علوی]] را علیه الحاکم باللّه [[متحد]] کند. <ref>معجم الادباء ۱۰ / ۸۰ و ۸۱.</ref> در نتیجه حاکم رمله با امیر مکه به عنوان [[خلافت]] [[بیعت]] کرد. در این میان الحاکم باللّه [[احساس]] خطر نمود و با بذل [[اموال]] به [[حاکم]] [[رمله]]، توانست از این [[اتحاد]] جلوگیری کند. <ref>الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۲.</ref> پس از آن [[وزیر]] [[مغربی]] به [[عراق]] رفت و در [[بغداد]] به [[ابوغالب فخرالملک بویهی]] پیوست. القادر [[خلیفه عباسی]] او را متهم کرد که به منظور اخلال در [[دولت عباسی]] به بغداد آمده و از فخرالملک خواست او را از خود دور کند؛ ولی فخرالملک، وزیر مغربی را به واسط برد. مدتی بعد فخرالملک در واسط کشته شد و وزیر مغربی توانست با جلب نظر القادر به بغداد برگردد. <ref>معجم الادباء ۱۰ / ۸۱؛ الوافی بالوفیات ۱۲ / ۴۴۲.</ref> پس از مدتی وزیر مغربی به [[موصل]] رفت و در آنجا به [[وزارت]] ابوالمنیع قرواش (از امرای بنی [[عقیل]] موصل) رسید و سپس در سال ۴۱۴ه در بغداد به وزارت مشرف الدین بویهی [[منصوب]] شد؛ اما پس از ده ماه وزارت در دستگاه [[آل بویه]] ابوالقاسم به دلیل اختلافاتی که با [[ترکان]] پیدا کرد، وزارت را رها کرده و نزد قرواش به موصل بازگشت و برای بار دوم در سال ۴۱۵ه وزیر و کاتب دربار او گشت. <ref>الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۱ و ۳۳۵.</ref> در همین سال (۴۱۵ه) در [[کوفه]] میان [[علویان]] و [[عباسیان]] نزاعی برخاست که با دخالت القادر باللّه و [[عزل]] [[نقیب]] کوفه [[علی بن ابی طالب]] [[عمر]]، داماد وزیر مغربی این [[نزاع]] پایان گرفت؛ اما وزیر مغربی در مورد عزل دامادش با [[خلیفه]] [[مخالفت]] کرد؛ ازاین رو خلیفه نیز به قرواش [[امیر]] موصل دستور داد تا ابن مغربی را از خود طرد کند. ابن مغربی این بار به دیاربکر [[هجرت]] کرد و نزد [[ابونصر احمد بن مروان]] امیر آن دیار رفت<ref> الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۶.</ref> و وزارت او را تا پایان عمر عهده دار شد. <ref> معجم الادباء ۱۰ / ۸۲.</ref>
[[زندگی سیاسی]] وزیر مغربی به سال ۴۰۰ه بر‌می‌‌گردد؛ آن هنگام که وی و پدرش از [[مقربان]] و ندیمان الحاکم فاطمی در [[مصر]] بودند؛ ولی با [[ظهور]] کشمکش‌های [[سیاسی]] در [[دستگاه خلافت]] فاطمی، [[خلیفه]] دست به [[کشتار]] شماری از امرای [[دولت]] زد و در این بین در سال ۴۰۰ه پدریا عمو و [[برادران]] وزیر مغربی کشته شدند و تنها وزیر مغربی توانست از مصر فرار کرده<ref>الاشاره الی مَن نال الوزاره ۴۷.</ref> و به [[شام]] بگریزد. وی در شام به [[حاکم]] [[رمله]] [[حسان بن مفرج بن جراح طائی]] [[پناهنده]] شد و سعی کرد حاکم رمله و سپس با [[مسافرت]] به [[حجاز]]، [[امیر]] [[مکه]] [[ابوالفتوح حسن بن جعفر علوی]] را علیه الحاکم باللّه [[متحد]] کند. <ref>معجم الادباء ۱۰ / ۸۰ و ۸۱.</ref> در نتیجه حاکم رمله با امیر مکه به عنوان [[خلافت]] [[بیعت]] کرد. در این میان الحاکم باللّه [[احساس]] خطر نمود و با بذل [[اموال]] به [[حاکم]] [[رمله]]، توانست از این [[اتحاد]] جلوگیری کند. <ref>الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۲.</ref> پس از آن [[وزیر]] [[مغربی]] به [[عراق]] رفت و در [[بغداد]] به [[ابوغالب فخرالملک بویهی]] پیوست. القادر [[خلیفه عباسی]] او را متهم کرد که به منظور اخلال در [[دولت عباسی]] به بغداد آمده و از فخرالملک خواست او را از خود دور کند؛ ولی فخرالملک، وزیر مغربی را به واسط برد. مدتی بعد فخرالملک در واسط کشته شد و وزیر مغربی توانست با جلب نظر القادر به بغداد برگردد. <ref>معجم الادباء ۱۰ / ۸۱؛ الوافی بالوفیات ۱۲ / ۴۴۲.</ref> پس از مدتی وزیر مغربی به [[موصل]] رفت و در آنجا به [[وزارت]] ابوالمنیع قرواش (از امرای بنی [[عقیل]] موصل) رسید و سپس در سال ۴۱۴ه در بغداد به وزارت مشرف الدین بویهی [[منصوب]] شد؛ اما پس از ده ماه وزارت در دستگاه [[آل بویه]] ابوالقاسم به دلیل اختلافاتی که با [[ترکان]] پیدا کرد، وزارت را رها کرده و نزد قرواش به موصل بازگشت و برای بار دوم در سال ۴۱۵ه وزیر و کاتب دربار او گشت. <ref>الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۱ و ۳۳۵.</ref> در همین سال (۴۱۵ه) در [[کوفه]] میان [[علویان]] و [[عباسیان]] نزاعی برخاست که با دخالت القادر باللّه و [[عزل]] [[نقیب]] کوفه [[علی بن ابی طالب]] [[عمر]]، داماد وزیر مغربی این [[نزاع]] پایان گرفت؛ اما وزیر مغربی در مورد عزل دامادش با [[خلیفه]] [[مخالفت]] کرد؛ ازاین رو خلیفه نیز به قرواش [[امیر]] موصل دستور داد تا ابن مغربی را از خود طرد کند. ابن مغربی این بار به دیاربکر [[هجرت]] کرد و نزد [[ابونصر احمد بن مروان]] امیر آن دیار رفت<ref> الکامل فی التاریخ ۹ / ۳۳۶.</ref> و وزارت او را تا پایان عمر عهده دار شد. <ref> معجم الادباء ۱۰ / ۸۲.</ref>


ابن مغربی با وجود شایستگی‌هایی که در باب [[سیاست]] از خود نشان داد و جامعیتی که در بسیاری از [[علوم]] داشت، او را فردی [[جسور]]، [[بی‌باک]]، بی‌تدبیر و [[متکبر]] دانسته‌اند. <ref> بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۳.</ref> وی در نهایت در [[ماه رمضان]] سال ۴۱۸ه <ref>رجال نجاشی ۱ / ۱۹۲.</ref> در میّافارقین (از شهرهای دیاربکر) [[مسموم]] شده و از [[دنیا]] رفت. <ref>مختصر تاریخ دمشق ۷ / ۱۱۴.</ref> طبق وصیتش جنازه او را به [[نجف اشرف]] منتقل کرده و به [[خاک]] سپردند. <ref>الذخیره ۴ / ۲۳۹؛ وفیات الاعیان ۲ / ۱۷۶.</ref>
ابن مغربی با وجود شایستگی‌هایی که در باب [[سیاست]] از خود نشان داد و جامعیتی که در بسیاری از [[علوم]] داشت، او را فردی [[جسور]]، [[بی‌باک]]، بی‌تدبیر و [[متکبر]] دانسته‌اند. <ref> بغیة الطلب ۶ / ۲۵۳۳.</ref> وی در نهایت در [[ماه رمضان]] سال ۴۱۸ه <ref>رجال نجاشی ۱ / ۱۹۲.</ref> در میّافارقین (از شهرهای دیاربکر) [[مسموم]] شده و از [[دنیا]] رفت. <ref>مختصر تاریخ دمشق ۷ / ۱۱۴.</ref> طبق وصیتش جنازه او را به [[نجف اشرف]] منتقل کرده و به [[خاک]] سپردند. <ref>الذخیره ۴ / ۲۳۹؛ وفیات الاعیان ۲ / ۱۷۶.</ref>
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش