پرش به محتوا

بسر بن ابی‌ارطأه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'دست' به 'دست'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = بسر بن ابی‌ارطأه در تاریخ اسلامی - بسر بن ابی‌ارطأه در نهج البلاغه - بسر بن ابی‌ارطأه در تراجم و رجال | پرسش مرتبط = }} == مقدمه == بُسْرِ بْن ابی اَرْطاة از فرماندهان سفّاک و بی‌رح...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
جز (جایگزینی متن - 'دست' به 'دست')
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
بُسْرِ بْن ابی اَرْطاة از [[فرماندهان]] سفّاک و بی‌رحم [[سپاه]] [[معاویه]] که پس از پایان ماجرای [[حکمیّت]] پیوسته در قلمرو [[حکومت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} به [[فتنه]] و غارتگری و [[کشتار]] می‌پرداخت و به کاروان [[حجّاج]] حمله می‌کرد و هرجا به [[شیعیان]] [[امام علی|علی]] {{ع}} [[دست]] می‌یافت آنان را می‌کشت. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در خطبه‌ای از حمله و استیلای او بر [[یمن]] یاد کرده و [[انتقاد]] از اینکه [[کوفیان]] برای دفع [[تجاوز]] [[متجاوزان]]، هیچ حضور و اطاعتی از خود نشان نمی‌دهند و با داشتن امامی بر [[حق]] و راهی درست، دچار [[تفرقه]] و سستی‌اند.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵</ref> وی به [[مدینه]] هم حمله کرد و عدّه‌ای را کشت. از سوی [[معاویه]] [[مأموریت]] داشت که با [[سپاه]] چند هزار نفری خود به [[مکه]]، [[مدینه]]، [[یمن]] و مناطق دیگر حمله کند و [[رعب]] و [[وحشت]] بیافریند و به [[نقل]] تواریخ در این رفت‌وبرگشت، ۳۰ هزار نفر را کشت و عده‌ای را در [[آتش]] سوزاند.<ref>الغارات، ج ۲ ص ۶۳۹، شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۲ ص ۱۷</ref> [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} او را [[نفرین]] و [[لعنت]] کرد. چیزی نگذشت که [[عقل]] خود را از دست داد و سفیه گشت تا آنکه مرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۲۶.</ref><ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.
بُسْرِ بْن ابی اَرْطاة از [[فرماندهان]] سفّاک و بی‌رحم [[سپاه]] [[معاویه]] که پس از پایان ماجرای [[حکمیّت]] پیوسته در قلمرو [[حکومت]] [[امام علی|علی]] {{ع}} به [[فتنه]] و غارتگری و [[کشتار]] می‌پرداخت و به کاروان [[حجّاج]] حمله می‌کرد و هرجا به [[شیعیان]] [[امام علی|علی]] {{ع}} دست می‌یافت آنان را می‌کشت. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در خطبه‌ای از حمله و استیلای او بر [[یمن]] یاد کرده و [[انتقاد]] از اینکه [[کوفیان]] برای دفع [[تجاوز]] [[متجاوزان]]، هیچ حضور و اطاعتی از خود نشان نمی‌دهند و با داشتن امامی بر [[حق]] و راهی درست، دچار [[تفرقه]] و سستی‌اند.<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵</ref> وی به [[مدینه]] هم حمله کرد و عدّه‌ای را کشت. از سوی [[معاویه]] [[مأموریت]] داشت که با [[سپاه]] چند هزار نفری خود به [[مکه]]، [[مدینه]]، [[یمن]] و مناطق دیگر حمله کند و [[رعب]] و [[وحشت]] بیافریند و به [[نقل]] تواریخ در این رفت‌وبرگشت، ۳۰ هزار نفر را کشت و عده‌ای را در [[آتش]] سوزاند.<ref>الغارات، ج ۲ ص ۶۳۹، شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۲ ص ۱۷</ref> [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} او را [[نفرین]] و [[لعنت]] کرد. چیزی نگذشت که [[عقل]] خود را از دست داد و سفیه گشت تا آنکه مرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۲۶.</ref><ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.


بسر بن ابی ارطاة در زمان [[خلافت امام علی]] {{ع}} به [[معاویه]] پیوست و یکی از [[کارگزاران]] مهم او به حساب می‌آمد. در [[جنگ صفین]] نیز از معتمدان [[معاویه]] بود و نقش مهمی در [[جنگ]] ایفا کرد. او از جمله [[سرداران]] [[معاویه]] بود که آب بر [[یاران امام]] بستند. در [[جنگ صفین]] از مواجهه با [[امام]] می‌ترسید، اما وقتی با تحریک [[معاویه]] با [[امام]] رو‌به‌رو شد، [[امام]] با اولین ضربه نیزه او را مغلوب کرد. بسر حیله‌ای همانند [[عمروعاص]] به‌کار برد و [[جان]] خویش را [[نجات]] داد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.
بسر بن ابی ارطاة در زمان [[خلافت امام علی]] {{ع}} به [[معاویه]] پیوست و یکی از [[کارگزاران]] مهم او به حساب می‌آمد. در [[جنگ صفین]] نیز از معتمدان [[معاویه]] بود و نقش مهمی در [[جنگ]] ایفا کرد. او از جمله [[سرداران]] [[معاویه]] بود که آب بر [[یاران امام]] بستند. در [[جنگ صفین]] از مواجهه با [[امام]] می‌ترسید، اما وقتی با تحریک [[معاویه]] با [[امام]] رو‌به‌رو شد، [[امام]] با اولین ضربه نیزه او را مغلوب کرد. بسر حیله‌ای همانند [[عمروعاص]] به‌کار برد و [[جان]] خویش را [[نجات]] داد<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.


پس از [[جنگ صفین]] و [[تصمیم]] [[معاویه]] به از بین بردن [[امنیت]] در بلاد [[مسلمین]]، بسر با سپاهی راهی [[حجاز]] و [[یمن]] شد تا [[مردم]] را به سمت [[معاویه]] متمایل گرداند و هرکه را در [[اطاعت]] [[امام علی]] {{ع}} باشد به [[قتل]] برساند. وی در راه خود به [[یمن]] دو [[فرزند]] [[عبیدالله بن عباس]] [[کارگزار]] [[امام]] در [[یمن]] را به طرز فجیعی کشت و تا آنجا که می‌توانست به [[قتل]] و [[غارت]] و [[ارعاب]] [[مردمان]] پرداخت. [[امام علی]] {{ع}} وقتی کوتاهی [[مردم]] را در [[دفاع]] از [[حکومت حق]] [[مشاهده]] کرد، گله‌مند بر فراز [[منبر]] آمد و فرمود: به من خبر رسیده که [[بُسر]] بن أَرطاة بر [[یمن]] [[دست]] یافته است. به [[خدا]] [[سوگند]]، می‌بینم که آنان با هماهنگی و [[وحدت]] کلمه بر شما غالب آیند با اینکه بر باطل‌اند و شمایان در راه حقّتان پراکنده و پریشانید. شما [[امام]] بر [[حقّ]] خود را [[نافرمانی]] کنید و آنان از سردمدار [[غاصب]] و [[باطل]] خویش [[فرمان]] برند. آنان بر سرپیمان امیرشان باشند و شمایان [[خیانت]] ورزید. آنان در [[جامعه]] [[قانونمند]] باشند و شما [[فاسد]] و [[قانون‌شکن]]. تا آنجا که اگر قدحی را به شما سپارم ترسم در آن [[خیانت]] کنید و بند آن را بدزدید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵: {{متن حدیث|"أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الْيَمَنَ، وَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ، بِاجْتِمَاعِهِمْ عَلَى بَاطِلِهِمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ، وَ بِمَعْصِيَتِكُمْ إِمَامَكُمْ فِي الْحَقِّ وَ طَاعَتِهِمْ إِمَامَهُمْ فِي الْبَاطِلِ، وَ بِأَدَائِهِمُ الْأَمَانَةَ إِلَى صَاحِبِهِمْ وَ خِيَانَتِكُمْ، وَ بِصَلَاحِهِمْ فِي بِلَادِهِمْ وَ فَسَادِكُمْ، فَلَوِ ائْتَمَنْتُ أَحَدَكُمْ عَلَى قَعْبٍ لَخَشِيتُ أَنْ يَذْهَبَ بِعِلَاقَتِهِ"}}</ref>. سرانجام به [[فرمان]] [[امام]]، [[جاریة بن قدامه سعدی]]، [[فتنه]] بسر را فرو نشاند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.
پس از [[جنگ صفین]] و [[تصمیم]] [[معاویه]] به از بین بردن [[امنیت]] در بلاد [[مسلمین]]، بسر با سپاهی راهی [[حجاز]] و [[یمن]] شد تا [[مردم]] را به سمت [[معاویه]] متمایل گرداند و هرکه را در [[اطاعت]] [[امام علی]] {{ع}} باشد به [[قتل]] برساند. وی در راه خود به [[یمن]] دو [[فرزند]] [[عبیدالله بن عباس]] [[کارگزار]] [[امام]] در [[یمن]] را به طرز فجیعی کشت و تا آنجا که می‌توانست به [[قتل]] و [[غارت]] و [[ارعاب]] [[مردمان]] پرداخت. [[امام علی]] {{ع}} وقتی کوتاهی [[مردم]] را در [[دفاع]] از [[حکومت حق]] [[مشاهده]] کرد، گله‌مند بر فراز [[منبر]] آمد و فرمود: به من خبر رسیده که [[بُسر]] بن أَرطاة بر [[یمن]] دست یافته است. به [[خدا]] [[سوگند]]، می‌بینم که آنان با هماهنگی و [[وحدت]] کلمه بر شما غالب آیند با اینکه بر باطل‌اند و شمایان در راه حقّتان پراکنده و پریشانید. شما [[امام]] بر [[حقّ]] خود را [[نافرمانی]] کنید و آنان از سردمدار [[غاصب]] و [[باطل]] خویش [[فرمان]] برند. آنان بر سرپیمان امیرشان باشند و شمایان [[خیانت]] ورزید. آنان در [[جامعه]] [[قانونمند]] باشند و شما [[فاسد]] و [[قانون‌شکن]]. تا آنجا که اگر قدحی را به شما سپارم ترسم در آن [[خیانت]] کنید و بند آن را بدزدید<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۵: {{متن حدیث|"أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الْيَمَنَ، وَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ، بِاجْتِمَاعِهِمْ عَلَى بَاطِلِهِمْ وَ تَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ، وَ بِمَعْصِيَتِكُمْ إِمَامَكُمْ فِي الْحَقِّ وَ طَاعَتِهِمْ إِمَامَهُمْ فِي الْبَاطِلِ، وَ بِأَدَائِهِمُ الْأَمَانَةَ إِلَى صَاحِبِهِمْ وَ خِيَانَتِكُمْ، وَ بِصَلَاحِهِمْ فِي بِلَادِهِمْ وَ فَسَادِكُمْ، فَلَوِ ائْتَمَنْتُ أَحَدَكُمْ عَلَى قَعْبٍ لَخَشِيتُ أَنْ يَذْهَبَ بِعِلَاقَتِهِ"}}</ref>. سرانجام به [[فرمان]] [[امام]]، [[جاریة بن قدامه سعدی]]، [[فتنه]] بسر را فرو نشاند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۱۶۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش