افضلیت امام در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها

بنابراین با توجه به [[روایات]] نقل شده از حضرت فاطمه{{س}} این موضوع در [[کلام]] ایشان، به خوبی انعکاس یافته است. در [[حقیقت]] جریان [[مخالفت]] با [[امامت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، مخالفت صریح با [[دستور خدا]] و پیامبرش نسبت به [[پیشوایی]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} است. کسانی که گرفتار جریان مخالفت با امامت امیرالمؤمنین{{ع}} شدند، از دیدگاه فاطمه{{س}} گرفتار جنایتی نابخشودنی گردیدند و این افراد [[شایستگی]] حضور در [[تشییع جنازه]] و [[نماز خواندن]] بر [[بدن]] او را نداشتند<ref>{{متن حدیث|لَا يُصَلِّي عَلَيَّ أُمَّةٌ نَقَضَتْ عَهْدَ اللَّهِ وَ عَهْدَ أَبِي رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} وَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ بَعْلِي}}؛ الهدایة الکبری، ص۱۷۸؛ بحار الأنوار، ج٣٠، ص٣۴٨.</ref>.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۸۸.</ref>

[[خداوند]] می‌فرماید: {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي}}<ref>«بگو آیا از شریکانتان کسی هست که به سوی «حق» رهنمون باشد؟ بگو خداوند به «حق» رهنماست؛ آیا آنکه به حقّ رهنمون می‌گردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمی‌یابد مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری می‌کنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>؛ [[طلب]] استفهام اقراری در این [[آیه]] و در کنار هم قرار دادن دو [[طایفه]] [[هدایت‌گر]] و بازماندگان از [[هدایت]]، نمایانگر این نکته است که [[ذهن]] و [[اندیشه]] باید به سوی [[تبعیت]] از شخص [[افضل]] در [[هدایت‌گری]] برانگیخته شود.

باز می‌فرماید: {{متن قرآن|يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چون در نشست‌ها به شما گویند جا باز کنید، باز کنید تا خداوند برایتان (در بهشت) جا باز کند و چون گویند: برخیزید، برخیزید تا خداوند (پایگاه) مؤمنان از شما و فرهیختگان را چند پایه بالا برد و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره مجادله، آیه ۱۱.</ref>. و نیز می‌فرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ}}<ref>«و اوست که شما را جانشینان (خویش یا گذشتگان) در زمین گمارد و برخی را بر برخی دیگر به پایه‌هایی برتری داد تا شما را در آنچه به شما داده است بیازماید؛ بی‌گمان پروردگار تو زودکیفر است و به راستی او آمرزنده بخشاینده است» سوره انعام، آیه ۱۶۵.</ref>. با دقت در این دو [[آیه]] دو نکته به دست می‌آید: ۱- طرح [[افضلیّت]] بعضی افراد به جهت داشتن ویژگی‌هایی است مانند [[ایمان و علم]]؛ ۲- در هر دو آیه [[خداوند]] این فضیلت‌خواهی را به خودش نسبت داده است.

ما در این بخش جهت رعایت اختصار، به همین [[آیات]] اکتفا و تأکید می‌شود که مسئله مقدم داشتن افضل بر غیر افضل در [[کارها]]، در [[حقیقت]] همان [[شایسته‌سالاری]] است و با وجود افراد [[شایسته]] به عنوان [[امام]] و [[پیشوا]] در [[جامعۀ اسلامی]]، کارها به [[شایستگی]] پیش خواهد رفت. بر همین اساس است که خداوند نیز در [[قرآن]] به آن توجه ویژه‌ای نموده است؛ آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«آیا (آن کافر ناسپاس بهتر است یا) کسی که هر دم از شب در سجده و ایستاده با فروتنی به نیایش می‌پردازد از جهان واپسین می‌هراسد و به بخشایش پروردگارش امید می‌برد؟ بگو: آیا آنان که می‌دانند با آنها که نمی‌دانند برابرند؟ تنها خردمندان پند می‌پذیرند» سوره زمر، آیه ۹.</ref>.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۹۱.</ref>

در [[روایات]]، ویژگی افضلیّت به عنوان یک شرط اساسی برای [[امام]] و [[پیشوا]] ذکر شده است. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود:

{{متن حدیث|أَیُّمَا رَجُلٍ اسْتَعْمَلَ رَجُلاً عَلَی عَشَرَةِ أَنْفُسٍ عَلِمَ أَنَّ فِی الْعَشَرَةِ أَفْضَلُ مِمَّنِ اسْتَعْمَلَ فَقَدْ غَشَّ اللَّهَ وَغَشَّ رَسُولَهُ وَغَشَّ جَمَاعَةَ الْمُسْلِمِینَ}}<ref>کنز العمال، ج۶، ص۱۰، حدیث ١۴۶۵٣؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۲۵، حدیث ۱.</ref>؛

سرانجام اینکه در [[روایات]] [[رسول اکرم]]{{صل}} که برگرفته از آموزه‌های [[وحیانی]] است، ویژگی [[افضلیّت]] و [[پیشوا]] قرار دادن [[فاضل]] به عنوان یک اصل اساسی و مبنایی مطرح شده است که هیچ‌گونه [[شک]] و شبهه‌ای در آن وجود ندارد.<ref>[[محمد حیدر مظفری|مظفری، محمد حیدر]]، [[امامت در بیان حضرت فاطمه (کتاب)|امامت در بیان حضرت فاطمه]]، ص ۹۲.</ref>

مسئلۀ [[پیشوایی]] [[افضل]] که در اصطلاح [[سیاسی]] امروز از آن به عنوان [[شایسته‌سالاری]] تعبیر می‌شود، مسئله‌ای است که تمام عقلا آن را قبول دارند و پیشوایی [[مفضول]] را با وجود فاضل ناشایسته و [[قبیح]] می‌دانند. چنانکه در برخی منابع آمده است هر کس باید [[عقیده]] داشته باشد که [[امام]] و پیشوای او افضل [[اهل]] [[زمان]] و عصر خود است<ref>المقنعه، شیخ مفید، ص۳۱.</ref>.

و نیز در برخی منابع آمده است: عقلاً [[واجب]] است که امام افضل و داناتر از [[رعیت]] خود باشد. چون مقدّم داشتن مفضول بر فاضل قبیح است<ref>سید مرتضی، الرسائل، ج۳، ص۲۰.</ref>.