صبر: تفاوت میان نسخه‌ها
←معناشناسی
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
از واژگان مرتبط با صبر، [[حلم]]، [[استقامت]]، [[تأنی]] و تثبّت است. صبر، در مقایسه با حلم از عمومیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا حلم جلوگیری نفس در حال [[غضب]] است، اما صبر، شامل صبر در مصیبت، صبر بر طاعت و امثال آنها نیز می‌شود<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، ۳/۲۸۰.</ref>. استقامت نیز به معنای ادامه دادن راه، نترسیدن و سُستی نکردن در [[مشکلات]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۶۳.</ref> و [[ثبات]] بر امر است و [[استقامت]] در [[صفات پسندیده]] حرکت در خط مستقیم و [[اعتدال]] در آن است<ref>نراقی، احمد، معراج السعاده، ۵۲.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر، احمد]]، [[صبر (مقاله)|مقاله «صبر»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۶، ص۶۱۲ ـ ۶۱۷.</ref> | از واژگان مرتبط با صبر، [[حلم]]، [[استقامت]]، [[تأنی]] و تثبّت است. صبر، در مقایسه با حلم از عمومیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا حلم جلوگیری نفس در حال [[غضب]] است، اما صبر، شامل صبر در مصیبت، صبر بر طاعت و امثال آنها نیز می‌شود<ref>نراقی، مهدی، جامع السعادات، ۳/۲۸۰.</ref>. استقامت نیز به معنای ادامه دادن راه، نترسیدن و سُستی نکردن در [[مشکلات]]<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۳/۴۶۳.</ref> و [[ثبات]] بر امر است و [[استقامت]] در [[صفات پسندیده]] حرکت در خط مستقیم و [[اعتدال]] در آن است<ref>نراقی، احمد، معراج السعاده، ۵۲.</ref>.<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر، احمد]]، [[صبر (مقاله)|مقاله «صبر»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۶، ص۶۱۲ ـ ۶۱۷.</ref> | ||
== پیشینه == | |||
صبر یکی از [[فضایل]] [[انسانی]] است که در [[آموزه‌های دینی]] اهمیت ویژه‌ای دارد و بر آن سفارش فراوان شده است. در [[ادیان الهی]] بر [[نیاز انسان]] به صبر تأکید شده است<ref>کتاب مقدس، نامه به عبرانیان، ب۱۰، ۳۶.</ref>. [[قرآن کریم]] آن را یکی از امتیازات برجسته [[پیامبران]]<ref>سوره اعراف، آیه ۱۳۷.</ref> برشمرده و [[مؤمنان]] را به یاری‌جستن از آن در برابر مشکلات [[زندگی]] [[دعوت]] کرده است<ref>سوره بقره، آیه ۴۵ و آیه ۱۵۳.</ref>. | |||
[[عالمان]] [[اسلامی]] با [[الهام]] گرفتن از [[متون دینی]]، برای این مسئله اهمیت خاصی قائل شده‌اند و در کتاب‌های [[اخلاقی]] و [[عرفانی]] خود، مباحثی درباره [[حقیقت]]، [[فضیلت]] و [[اقسام صبر]]، آورده‌اند. [[تهذیب الاخلاق (کتاب)|تهذیب الاخلاق]] [[ابن مسکویه]] را می‌توان از نخستین کتاب‌های اخلاقی دانست که در زمینه صبر مباحثی را مطرح کرده است<ref>ابن‌مسکویه، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، ۱۰۰–۱۰۱.</ref>. در ادامه نیز [[خواجه نصیر طوسی]] در [[اوصاف الاشراف (کتاب)|اوصاف الاشراف]] از آن بحث کرده است<ref>خواجه‌نصیر طوسی، اوصاف الاشراف، ۵۹.</ref>. [[غزالی]] در [[احیاء علوم الدین (کتاب)|احیاء علوم الدین]]، با عنوان «کتاب صبر و شکر» به فضیلت صبر، حقیقت معنای آن، اقسام و نیاز به صبر پرداخته است<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۲/۳۱–۶۵.</ref>. این بحث را اندیشمندان دیگری چون [[فیض کاشانی]] در [[المحجة البیضاء]]<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ۷/۱۰۵–۱۴۰.</ref>، ملا [[مهدی نراقی]] در [[جامع السعادات]]<ref>نراقی، ملامهدی، جامع السعادات، ۳/۲۸۰–۲۹۸.</ref> و ملا [[احمد نراقی]] در [[معراج السعاده]]<ref>نراقی، ملااحمد، معراج السعاده، ۸۱۴.</ref> تکمیل کرده‌اند<ref>[[احمد فکور افشاگر|فکور افشاگر، احمد]]، [[صبر (مقاله)|مقاله «صبر»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۶ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۶، ص۶۱۲ ـ ۶۱۷.</ref>. | |||
== جایگاه و [[ارزش]] صبر == | == جایگاه و [[ارزش]] صبر == | ||