وظیفه امام در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

وظیفه امام در معارف و سیره رضوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۲

۱۰٬۲۲۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۴۳

ویرایش

@@ خط ۵۱: / خط ۵۱: @@
 {{متن حدیث|إِنَّ الْإِمَامَةَ زِمَامُ الدِّينِ وَ نِظَامُ الْمُسْلِمِينَ وَ صَلَاحُ الدُّنْيَا وَ عِزُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۰۰؛ ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۹۷؛ ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ص۴۳۸.</ref>.
 در مقابل، می‌بینیم چه [[بدبختی‌ها]] و فلاکت‌هایی در [[زمان]] [[خلافت]] [[حاکمان]] [[ستمکار]] بر سر [[مردم]] آمد. شرح آن را می‌توان در کتب [[تفسیر]] و سیَر خواند<ref>نک: انصاری، محمد شعاع نور امامت، ص۶۹.</ref>.<ref>[[سید ابوالقاسم حسینی زیدی|حسینی زیدی]] و [[علی خیاط|خیاط]]، [[جایگاه امامت از دیدگاه امام رضا (کتاب)|جایگاه امامت از دیدگاه امام رضا]] ص ۱۱۰.</ref>
+==[[تفسیر قرآن]]، سلاحی برای [[تبلیغ]] [[امامت]] در [[اجتماع]]==
+از شیوه‌های [[امام رضا]]{{ع}} توجه بسیار به [[قرآن کریم]] بوده است. ایشان در هر سه [[روز]] یک [[ختم قرآن]] می‌کرد و می‌فرمود:
+{{متن حدیث|لَوْ أَرَدْتُ أَنْ أَخْتِمَهُ فِي أَقْرَبَ مِنْ ثَلَاثَةٍ تَخَتَّمْتُ وَ لَكِنِّي مَا مَرَرْتُ بِآيَةٍ قَطُّ إِلَّا فَكَّرْتُ فِيهَا وَ فِي أَيِّ شَيْ‌ءٍ أُنْزِلَتْ وَ فِي أَيِّ وَقْتٍ فَلِذَلِكَ صِرْتُ أَخْتِمُ فِي كُلِّ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، الأمالی، ص۷۵۸؛ ابن هشام حمیری، السیرة النبویه، ج۹، ص۱۸۳؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۶، ص۲۱۷.</ref>؛
+اگر بخواهم، در کمتر از سه روز هم می‌توانم ختم قرآن کنم، ولی به هر آیه‌ای که می‌گذرم در آن می‌اندیشم که در چه مورد و در چه وقت نازل شد. از این روست که هر سه روز یک بار ختم می‌کنم.
+[[محمد بن موسی رازی]] از پدرش [[روایت]] کرده است که روزی [[حضرت رضا]]{{ع}} از [[قرآن]] سخن گفت و [[برهان]] و [[حجت]] آن را بزرگ شمرد و [[نظم]] عجیب آن را که نشانه [[اعجاز]] است، بیان کرد و آن‌گاه فرمود:
+قرآن ریسمان محکم و عروة‌الوثقی و راه روشن [[خداوند]] است که به سوی [[بهشت]] [[رهبری]] می‌کند و از [[آتش]] می‌رهاند و گذشت [[زمان]] آن را کهنه نمی‌سازد و بر زبان‌ها ملامت نمی‌آورد؛ زیرا برای زمان خاصی قرار داده نشده است، بلکه (در همه زمان‌ها) [[راهنما]] و دلیل و [[برهان]] و [[حجت]] بر همه انسان‌هاست، [[باطل]] از پیشِ رو و از پشت سرش نمی‌آید و از سوی [[خدای حکیم]] [[ستوده]] نازل شده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۱۳۷؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۸۹، ص۱۴.</ref>.
+نکته قابل توجه درباره [[قرآن کریم]] آن است که [[عقل]] بشری را به کنه آن راهی نیست<ref>قرآن ناطق و انسان کامل معصوم که مظهر خداوند بی‌مانند است، همچنین است؛ لذا کسی در این امر مهم با معصوم شریک نیست و در حوزه موجودات امکانی هیچ‌یک از آدمیان همتای او نیست، نک: جوادی آملی، عبدالله، قرآن حکیم از منظر امام رضا{{ع}}، ص۴۰.</ref>. این مطلب را [[قرآن]] [[حکیم]] دربارۀ خود می‌گوید. از نگاه [[امام رضا]]{{ع}} [[علم به باطن قرآن]] و نیز [[تأویل]] آن در نزد [[عترت]] است. ایشان در پاسخ به [[علی بن محمد بن جهم]] به این نکته توجه می‌دهد. او از ایشان پرسید:
+ای [[پسر رسول خدا]]، آیا شما به [[عصمت پیامبران]] [[اعتقاد]] دارید؟ فرمود: آری. پرسید: پس درباره [[آیه]] {{متن قرآن|وَعَصَى آدَمُ رَبَّهُ فَغَوَى}}<ref>«آنگاه، (هر دو) از آن خوردند و شرمگاه‌هاشان بر آنان نمایان شد و آغاز کردند به نهادن برگ (درختان) بهشت بر خودشان و آدم با پروردگارش نافرمانی کرد و بیراه شد» سوره طه، آیه ۱۲۱.</ref> چه می‌فرمایید؟ فرمود: وای بر تو ای علی، [[تقوا]] پیشه کن و [[زشتی‌ها]] را به [[پیامبران]] نسبت مده و [[کتاب خداوند]] را با [[رأی]] خود تأویل مکن. [[خداوند]] والا می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}<ref>«در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمی‌داند و استواران در دانش، می‌گویند: ما بدان ایمان داریم» سوره آل عمران، آیه ۷.</ref><ref>ابن بابویه محمد بن علی (شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۱۷۰؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۱۱، ص۷۲.</ref>.
+[[ابن بابویه]] نیز از [[امام رضا]]{{ع}} [[روایت]] کرده است که حضرت فرمود:
+{{متن حدیث|نَحْنُ أَهْلَ الْبَيْتِ لَا يُقَاسُ بِنَا أَحَدٌ فِينَا نَزَلَ الْقُرْآنُ وَ فِينَا مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، (شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۷۱؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۶، ص۲۶۹.</ref>؛
+هیچ‌کس نباید با ما [[اهل بیت پیامبر]]{{عم}} مقایسه شود. [[قرآن]] در [[خانه]] ما نازل شد و [[معدن]] [[رسالت]] نزد [[خاندان]] ماست.
+با توجه به اهمیت این [[کتاب الهی]]، امام رضا{{ع}} از آن در [[تبلیغ]] [[امامت]] به بهترین گونه [[سود]] می‌برد. فردی به نام [[یحیی بن ضحاک سمرقندی]] که در [[خراسان]] در بحث [[علمی]] رقیب نداشت، با [[حضرت رضا]]{{ع}} به [[مناظره]] پرداخت و آن حضرت به نحوی با وی سخن فرمود که [[مأمون]] در انتهای مناظره، به [[امام]]{{ع}} گفت: بر روی [[زمین]] کسی نیست که بتواند مانند شما چنین [[استدلال]] محکمی بیاورد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۵۶؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۲، ص۲۳۵؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۲۷، ص۳۱۹.</ref>.
+امام رضا{{ع}} در ادامه با [[استشهاد]] به برخی [[آیات قرآن]]، [[مشروعیت]] نداشتن جریانی مثل [[سقیفه]] را [[اثبات]] کرد. در [[حقیقت]] از [[آیه]] ۳۵ از [[سوره یونس]] می‌توان چنین استدلالی داشت. در این آیه می‌خوانیم: {{متن قرآن|أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَى فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ}}<ref>«بگو آیا از شریکانتان کسی هست که به سوی «حق» رهنمون باشد؟ بگو خداوند به «حق» رهنماست؛ آیا آنکه به حقّ رهنمون می‌گردد سزاوارتر است که پیروی شود یا آنکه راه نمی‌یابد مگر آنکه راه برده شود؟ پس چه بر سرتان آمده است؟ چگونه داوری می‌کنید؟» سوره یونس، آیه ۳۵.</ref>.
+مطلب مورد استدلال در [[آیه شریفه]] این است که [[مخلوقات]] در [[کسب علم]] و [[حکمت]] و سایر [[کمالات]] دو دسته‌اند: بعضی بدون واسطه، از [[خزائن]] [[غیبی]] [[علم]] و [[حکمت الهی]] بهره‌مندند، و برخی با واسطه. اگر قرار است کسی عهده‌دار [[ولایت]] و [[هدایت مردم]] باشد، آن‌که از سرچشمه زلال [[هدایت]] نوشیده، بر آن‌که از آب جوی لبی‌تر کرده، یقیناً سزاوارتر است<ref>طاهری، مرتضی، امام یگانه دوران، ص۳۶۶.</ref>.
+[[امام رضا]]{{ع}} به وسیله [[قرآن]] [[شیعیان]] را [[راهنمایی]] می‌کرد و جایگاه [[واقعی]] [[امامت]] را یادآور می‌شد. [[عبدالله بن ابان]] که نزد [[امام]] منزلتی داشت، می‌گوید:
+به امام{{ع}} گفتم: برای من و خانواده‌ام [[دعا]] کنید. فرمود: مگر چنین نمی‌کنم؟ [[سوگند]] به [[خدا]]، [[اعمال]] شما هر شب و [[روز]] به من گزارش می‌شود. [[راوی]] گوید: این سخن برایم بزرگ آمد. در این هنگام، امام{{ع}} فرمود: آیا [[کتاب خدا]] را نخواندی که می‌فرماید: {{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>؟ به خدا سوگند، منظور از [[مؤمن]] در این [[آیه]] [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} (یعنی [[مقام امامت]]) است (که پس از او سایر [[ائمه]]{{عم}} مشمول این آیه شریفه‌اند)<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۲۰؛ فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی، الأصفی فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۹۰.</ref>.<ref>[[سید ابوالقاسم حسینی زیدی|حسینی زیدی]] و [[علی خیاط|خیاط]]، [[جایگاه امامت از دیدگاه امام رضا (کتاب)|جایگاه امامت از دیدگاه امام رضا]] ص ۱۱۲.</ref>
 == منابع ==