پرش به محتوا

ابوخزامة بن یعمر سعدی قضاعی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم')
خط ۵۶: خط ۵۶:
این اختلاف روایت که به دلیل چند اشتباه و تصحیف صورت گرفته، سبب مشتبه شدن امر بر صحابه‌نگاران و سخنان متناقض و نیز افزوده شدن اصحابی خیالی شده است. این روایت را در ترجمه اسامی ذیل نقل کرده‌اند: ابوخزامه، ابوخزامة بن یعمر، خزامة بن یعمر، یعمر بن خدامه، خزیمة بن یعمر، یعمر السعدی، معمر والد ابی خزامة السعدی، ابوخزامة بن زید بن الحارث، زید بن ابی خزامه، ابو خزامة رفاعة بن عراده، ابوخزامة رفاعة بن عرابه، ابوخزامة رفاعة بن عرابة بن عراده، حارث بن سعد، سعد بن هذیم، سعد بن هذیل و سعد بن قیس. تصحیف و اشتباه‌ها در نقل این [[روایت]] به قرار زیر است:
این اختلاف روایت که به دلیل چند اشتباه و تصحیف صورت گرفته، سبب مشتبه شدن امر بر صحابه‌نگاران و سخنان متناقض و نیز افزوده شدن اصحابی خیالی شده است. این روایت را در ترجمه اسامی ذیل نقل کرده‌اند: ابوخزامه، ابوخزامة بن یعمر، خزامة بن یعمر، یعمر بن خدامه، خزیمة بن یعمر، یعمر السعدی، معمر والد ابی خزامة السعدی، ابوخزامة بن زید بن الحارث، زید بن ابی خزامه، ابو خزامة رفاعة بن عراده، ابوخزامة رفاعة بن عرابه، ابوخزامة رفاعة بن عرابة بن عراده، حارث بن سعد، سعد بن هذیم، سعد بن هذیل و سعد بن قیس. تصحیف و اشتباه‌ها در نقل این [[روایت]] به قرار زیر است:


'''اشتباه اول؛ ابن ابی خزامه یا ابوخزامه؟''' به [[یقین]] بنا بر اول، ابوخزامه و در صورت دوم، [[پدر]] او [[صحابی]] خواهد بود. ابن مهندس استاد [[ذهبی]]<ref>زبیدی، ج۸، ص۲۷۶.</ref> و ظاهراً [[بخاری]]<ref>بخاری، ج۸، ص۴۳۴.</ref>، [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۵۶.</ref> و [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، ج۹، ص۳۱۹.</ref> مورد اول را صحیح دانسته‌اند، ولی [[ترمذی]]<ref>نرمذی، ج۳، ص۲۷۰ و ۳۰۸.</ref> مورد دوم را صحیح‌تر دانسته است و افزوده که ابن ابی خزامه مجهول است و کسی جز [[زهری]] از او روایت نکرده است. [[احمد بن حنبل]]<ref>احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۶۷-۱۶۹.</ref> نیز مورد دوم را صحیح دانسته است. دلیل او، [[قضاوت]] اوزاعی است که [[محمد بن ولید زبیدی]] را که یکی از [[راویان]] این [[حدیث]] از زهری است، بر دیگر راویان زهری مقدم داشته است. [[دارقطنی]]<ref>دارقطنی، ج۲، ص۲۵۱.</ref>، [[بیهقی]]<ref>بیهقی، ج۹، ص۳۴۹.</ref>، ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۵۱، ۴۶۷ و ج۵، ص۴۸۹.</ref>، ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۳۱.</ref>، مزی<ref>مزی، ج۳۴، ص۴۳۷.</ref> و مغلطای<ref>مغلطای، ج۲، ص۲۶۹.</ref> و از معاصران، البانی<ref>البانی، ص۲۳۱-۲۳۲ و ۲۴۴.</ref> نیز تنها مورد دوم را صحیح دانسته‌اند. از [[یحیی]] بن معین نیز به [[اختلاف]] تصحیح، هر دو مورد اول<ref>تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۹۵؛ مغلطای، ج۱، ص۱۳۹.</ref> و دوم نقل شده است<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۶۱۰.</ref>. برخی نیز از جمله [[ابونعیم]] و ذهبی، به تناقض گویی افتاده‌اند و در جایی، به [[صحت]] مورد دوم اعتراف کرده‌اند<ref>أبونعیم، ج۳، ص۱۲۸۰؛ ذهبی، کاشف، ج۲، ص۴۷۶.</ref> و در جای دیگر به صحت مورد اول و صحابی بودن ابوخزامه نظر داده‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۱؛ ذهبی، کاشف، ج۳، ص۳۱۳؛ همو، تجرید، ج۲، ص۱۶۲.</ref>. همچنین [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۴۱۷.</ref> أبوخزامة بن یعمر را صحابی و در [[تهذیب]]<ref>ابوخزامه، ج۱۲، ص۷۶.</ref> او را [[تابعی]] برشمرده است. مسلم<ref>مغلطای، ج۲، ص۳۶۹.</ref> و ابن عبدالبر<ref>ج۴، ص۲۰۵.</ref> او را در شمار طبقه اول [[تابعین]] [[مدینه]] قرار داده‌اند و ابن عبدالبر، منشأ [[تصور]] [[صحابی]] بودن او را [[اشتباه]] منبع [[زهری]] دانسته است.
'''اشتباه اول؛ ابن ابی خزامه یا ابوخزامه؟''' به [[یقین]] بنا بر اول، ابوخزامه و در صورت دوم، [[پدر]] او [[صحابی]] خواهد بود. ابن مهندس استاد [[ذهبی]]<ref>زبیدی، ج۸، ص۲۷۶.</ref> و ظاهراً [[بخاری]]<ref>بخاری، ج۸، ص۴۳۴.</ref>، [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۵۶.</ref> و [[ابن ابی‌حاتم]]<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۱۹.</ref> مورد اول را صحیح دانسته‌اند، ولی [[ترمذی]]<ref>نرمذی، ج۳، ص۲۷۰ و ۳۰۸.</ref> مورد دوم را صحیح‌تر دانسته است و افزوده که ابن ابی خزامه مجهول است و کسی جز [[زهری]] از او روایت نکرده است. [[احمد بن حنبل]]<ref>احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۶۷-۱۶۹.</ref> نیز مورد دوم را صحیح دانسته است. دلیل او، [[قضاوت]] اوزاعی است که [[محمد بن ولید زبیدی]] را که یکی از [[راویان]] این [[حدیث]] از زهری است، بر دیگر راویان زهری مقدم داشته است. [[دارقطنی]]<ref>دارقطنی، ج۲، ص۲۵۱.</ref>، [[بیهقی]]<ref>بیهقی، ج۹، ص۳۴۹.</ref>، ابن عبدالبر<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۲۰۵.</ref>، [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۲، ص۴۵۱، ۴۶۷ و ج۵، ص۴۸۹.</ref>، ابن ماکولا<ref>ابن ماکولا، ج۷، ص۴۳۱.</ref>، مزی<ref>مزی، ج۳۴، ص۴۳۷.</ref> و مغلطای<ref>مغلطای، ج۲، ص۲۶۹.</ref> و از معاصران، البانی<ref>البانی، ص۲۳۱-۲۳۲ و ۲۴۴.</ref> نیز تنها مورد دوم را صحیح دانسته‌اند. از [[یحیی]] بن معین نیز به [[اختلاف]] تصحیح، هر دو مورد اول<ref>تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۹۵؛ مغلطای، ج۱، ص۱۳۹.</ref> و دوم نقل شده است<ref>ابن اثیر، ج۱، ص۶۱۰.</ref>. برخی نیز از جمله [[ابونعیم]] و ذهبی، به تناقض گویی افتاده‌اند و در جایی، به [[صحت]] مورد دوم اعتراف کرده‌اند<ref>أبونعیم، ج۳، ص۱۲۸۰؛ ذهبی، کاشف، ج۲، ص۴۷۶.</ref> و در جای دیگر به صحت مورد اول و صحابی بودن ابوخزامه نظر داده‌اند<ref>ابونعیم، ج۵، ص۲۸۷۱؛ ذهبی، کاشف، ج۳، ص۳۱۳؛ همو، تجرید، ج۲، ص۱۶۲.</ref>. همچنین [[ابن حجر]]<ref>ابن حجر، ج۲، ص۴۱۷.</ref> أبوخزامة بن یعمر را صحابی و در [[تهذیب]]<ref>ابوخزامه، ج۱۲، ص۷۶.</ref> او را [[تابعی]] برشمرده است. مسلم<ref>مغلطای، ج۲، ص۳۶۹.</ref> و ابن عبدالبر<ref>ج۴، ص۲۰۵.</ref> او را در شمار طبقه اول [[تابعین]] [[مدینه]] قرار داده‌اند و ابن عبدالبر، منشأ [[تصور]] [[صحابی]] بودن او را [[اشتباه]] منبع [[زهری]] دانسته است.


'''اشتباه دوم: نام ابوخزامه؟''' ابن شاهین و [[بغوی]]، به دلیل حذف عبارت {{عربی|« احد بني»}} پس از ابوخزامه در [[روایت]] او، تصور کرده‌اند [[حارث بن سعد]] نام اوست. از این‌رو هر دو، [[راوی]] خبر را حارث بن سعد دانسته و نام او را در شمار [[صحابه]] آورده‌اند<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۴۵.</ref>؛ در حالی که در نقل‌های دیگر، برای معرفی [[نسب]] ابو خزامه آمده است: {{عربی|«عن ابي خزامة احد بني الحارث بن سعد هذيم...»}}؛ از این‌رو، [[یحیی بن معین]]<ref>مغلطای، ج۱، ص۱۳۹.</ref> و [[ابوموسی]]<ref>ذهبی، تجرید، ج۱، ص۱۰۰.</ref>، نظر ابن شاهین را در مورد صحابی بودن حارث توهم دانسته‌اند. برخی نیز ابوخزامه را [[کنیه]] بعمر السعدی پنداشته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۴۸۹.</ref>. ولی این نیز اشتباه و یعمر، [[پدر]] ابوخزامه است.
'''اشتباه دوم: نام ابوخزامه؟''' ابن شاهین و [[بغوی]]، به دلیل حذف عبارت {{عربی|« احد بني»}} پس از ابوخزامه در [[روایت]] او، تصور کرده‌اند [[حارث بن سعد]] نام اوست. از این‌رو هر دو، [[راوی]] خبر را حارث بن سعد دانسته و نام او را در شمار [[صحابه]] آورده‌اند<ref>ابن حجر، ج۲، ص۱۴۵.</ref>؛ در حالی که در نقل‌های دیگر، برای معرفی [[نسب]] ابو خزامه آمده است: {{عربی|«عن ابي خزامة احد بني الحارث بن سعد هذيم...»}}؛ از این‌رو، [[یحیی بن معین]]<ref>مغلطای، ج۱، ص۱۳۹.</ref> و [[ابوموسی]]<ref>ذهبی، تجرید، ج۱، ص۱۰۰.</ref>، نظر ابن شاهین را در مورد صحابی بودن حارث توهم دانسته‌اند. برخی نیز ابوخزامه را [[کنیه]] بعمر السعدی پنداشته‌اند<ref>ابن اثیر، ج۵، ص۴۸۹.</ref>. ولی این نیز اشتباه و یعمر، [[پدر]] ابوخزامه است.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش