پرش به محتوا

قریش: تفاوت میان نسخه‌ها

۸٬۲۰۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ مهٔ ۲۰۲۳
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۴: خط ۱۴:
== وجه تسمیه قریش ==
== وجه تسمیه قریش ==
برخی قریش را برگرفته از کلمه "القرش" به معنای کسب و جمع دانسته<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۶، ص۳۳۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱۱، ص۸۰؛ خلیل بن احمد فراهیدی کتاب العین، ج۵، ص۳۹؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۲، ص۴۲؛ این هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵.</ref> و بعضی قائلند از کلمه "تقرّش" به معنای بازرگان گرفته شده؛ چون نضر بن [[کنانه]] بازرگان بوده<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳۲.</ref> و عده‌ای هم گفته‌اند قریش را به علت اجتماعشان، قریش نامیدند<ref>سمعانی، الانساب، ج۱۰، ص۳۹۹؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۶ ص۳۳۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[قریش (مقاله)|قریش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>
برخی قریش را برگرفته از کلمه "القرش" به معنای کسب و جمع دانسته<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۶، ص۳۳۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، الانساب الاشراف، ج۱۱، ص۸۰؛ خلیل بن احمد فراهیدی کتاب العین، ج۵، ص۳۹؛ عبدالرحمن سهیلی، الروض الأنف فی شرح السیرة النبویه، ج۲، ص۴۲؛ این هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵.</ref> و بعضی قائلند از کلمه "تقرّش" به معنای بازرگان گرفته شده؛ چون نضر بن [[کنانه]] بازرگان بوده<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳۲.</ref> و عده‌ای هم گفته‌اند قریش را به علت اجتماعشان، قریش نامیدند<ref>سمعانی، الانساب، ج۱۰، ص۳۹۹؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۶ ص۳۳۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۵۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[قریش (مقاله)|قریش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>
==بطون قریش==
بطون قریش مقارن با [[ظهور اسلام]]، ۲۵ [[طایفه]]: [[بنی‌هاشم بن عبدمناف]]، [[بنی‌مطلب بن عبدمناف]]، [[بنی‌حارث بن عبدالمطلب]]، [[بنی‌امیة بن عبد شمس]]، [[بنی‌نوفل بن عبدمناف]]، [[بنی‌حارث بن فهر]]، [[بنی‌اسد بن عبدالعزی]]، [[بنی‌عبدالدار بن قصی]]، [[بنی‌زهرة بن کلاب]]، [[بنی‌تیم بن مره]]، [[بنی‌مخزوم بن یقظه]]، [[بنی‌یقظه بن مره]]، [[بنی‌مرة بن کعب]]، [[بنی‌عدی بن کعب]]، [[بنی‌سهم بن عمرو]]، [[بنی‌جمح بن عمرو]]، [[بنی‌مالک بن حنبل]]، [[بنی‌معیط بن عامر]]، [[بنی‌نزار بن عامر]]، [[بنی‌سامة بن لؤی]]، [[بنی‌أ‌درم تیم بن غالب بن فهر]]، [[بنی‌محارب بن فهر]]، [[بنی‌حارث بن عبدالله بن [[کنانه]]، [[بنی نباته]]، [[بنی‌عائذه]] را شامل می‌شده است.<ref>مسعودی]]، مروج الذهب و معادن الجوهر]]، ج۲]]، ص۲۶۹.</ref>-<ref>دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم]]، مقاله «قریش»]]، سید علی اکبر حسینی.</ref> این بطون به حسب محل زندگی خود به دو گروه قریش بطاح و قریش ظواهر تقسیم می‌‌شدند. قریش بطاح آن دسته از طوایف قریش بودند که در کنار [[بیت الله الحرام]] زندگی می‌‌کردند و شامل [[بنی‌هاشم بن عبدمناف]]، [[بنی‌مطلب بن عبدمناف]]، [[بنی‌حارث بن عبدالمطلب]]، [[بنی‌امیة بن عبد شمس]]، [[بنی‌نوفل بن عبدمناف]]، [[بنی‌حارث بن فهر]]، [[بنی‌اسد بن عبدالعزی]]، [[بنی‌عبدالدار بن قصی]]، [[بنی‌زهرة بن کلاب]]، [[بنی‌تیم بن مرّه]]، [[بنی‌مخزوم بن یقظه]]، [[بنی‌یقظه بن مره]]، [[بنی‌مرة بن کعب]]، [[بنی‌عدی بن کعب]]، [[بنی‌سهم بن عمرو]]، [[بنی‌جمح بن عمرو]] می‌‌شدند و [[بنی‌مالک بن حنبل]]، [[بنی‌معیط بن عامر]]، [[بنی‌نزار بن عامر]]، [[بنی‌سامة بن لؤی]]، [[بنی‌أ‌درم تیم بن غالب بن فهر]]، [[بنی‌محارب بن فهر]]، [[بنی‌حارث بن عبدالله بن کنانه]]، [[بنی نباته]]، بنی‌عائذه هم، که در حومه [[مکه]] زندگی می‌‌کردند، در شمار قریش ظواهر بر شمرده شده‌اند.<ref>مسعودی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۲۶۹.</ref>-<ref>دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم، مقاله «قریش»، سید علی اکبر حسینی.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>
==منازل و [[مساکن]] قریش==
قریش تا پیش از [[ریاست]] یافتن [[قصی بن کلاب]] بر مکه، به صورت پراکنده در اطراف مکه و [[کوه‌ها]] و شعاب اطراف آن به سر می‌بردند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری،ج۱، ص۵۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۲۵؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۵۰.</ref> پس از [[پیروزی]] قصی بر [[خزاعه]] و به دست گرفتن امور [[مکه]]، بسیاری از [[مردم قریش]] به داخل [[شهر]] منتقل شدند و بخشی از آنها که بعدها به قریش [[ظواهر]] معروف شدند، همچنان در اطراف و اکناف مکه باقی ماندند.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۴۰.</ref> پس از [[اسلام]] و با آغاز [[فتوحات اسلامی]]، [[مردم]] این [[قبیله]] نیز چونان بسیاری از [[قبایل]] دیگر [[عرب]] در بلاد مفتوحه متفرق شدند و در آن [[توطن]] یافتند. بسیاری از ایشان –بخصوص پس از تشکیل [[حکومت امویان]]- به [[شام]] عزیمت کرده در شهرهای مختلف آن سکنی گزیدند.<ref>من باب نمونه ر. ک. ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۲۹؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۱، ص۲۰۰؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۲.</ref> [[عراق]] هم از دیگر مواطن قریش در دوران [[اسلامی]] بود. شهرهای نوبنیاد عراق -به ویژه [[کوفه]]-[[شاهد]] حضور بسیاری از مردم قریش بود، چندان که در کوفه آنان در کنار [[کنانه]]، [[اسد]]، [[تمیم]]، [[ضبه]] و [[رباب]] یکی از اسباع کوفه را تشکیل می‌‌دادند.<ref>ماسینیون، خطط الکوفة، ص۳۳.</ref> بسیاری از آنان هم به سرزمین‌های شمال [[افریقا]] رفته در نقاط مختلف این [[سرزمین]] از جمله [[مصر]] [[توطّن]] [[اختیار]] کردند.<ref>ر. ک. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۷۸.</ref> نقل است که گروهی از مردم قریش به [[فرماندهی]] [[عمرو بن عاص]] در [[فتوحات]] مصر شرکت کردند. لیکن چون جمع آنها به حدی زیاد نبود که خود مستقلا پرچمی داشته باشند، از این رو ذیل "[[اصحاب]] الرایه" قرار گرفتند. "اصحاب الرایه" گروهی از مردم قبایل پراکنده از جمله قریش، [[انصار]]، [[اسلم]]، [[غفار]]، [[جهینه]]، [[ثقیف]]، [[عبس بن بغیض]] و أشجع بودند که چون جمع آنان برای داشتن پرچمی مستقل کفایت نمی‌کرد، همگی ذیل پرچمی واحد قرار می‌‌گرفتند و در نبرها شرکت می‌‌کردند. پس از فتوحات و در پی منطقه بندی "[[فسطاط]]" برای سکونت [[اعراب]]، خطه ای به ایشان تخصیص داده شد.<ref>ابن عبدالحکم، الفتوح، ص۹۸، ۱۱۵-۱۱۶؛ نیز ر. ک. مقریزی، الخطط، ج۲، ص۶۰-۶۱؛ الحدیثی، أهل الیمن، ص۱۶۷؛ الجبوری، الجوار، ص۱۲۲.</ref> همچنین بنابر نقل قضاعی (ابوعبداللّه محمّد بن سلامة بن جعفر بن علی بن حکمون (متوفای ۴۵۴ق)، معروف به [[قاضی]] قضاعی، قاضی و [[فقیه]] [[شافعی]] [[مصر]]) در "خطط مصر"، بیوتی از [[بنی ضمره]] -که [[غفار]] بخشی از آنها بوده اند- همراه با قریش در [[سرزمین]] او، اشمونیین [[زندگی]] می‌‌کردند.<ref>النسابون العرب...،"قبیلة الغفار فی التاریخ و النسب"، م ایمن زغروت.</ref> پس از [[فتح اندلس]]، این سرزمین هم به مرور موطن دیگر برخی از [[طوایف]] قریش گردید. چندان که حضور تعداد زیادی از آنان -بخصوص از شاخه [[بنی فهر]]- در [[اندلس]] و سکونت در آن از سوی برخی منابع گزارش شده<ref>ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۷۸.</ref> و حتی برخی نیز مانند [[عبدالملک بن قطن بن نهشل]] در این سرزمین به [[امارت]] رسیدند.<ref>ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۷۹.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>


== آغاز [[ریاست]] قریش بر [[مکه]] ==
== آغاز [[ریاست]] قریش بر [[مکه]] ==
۷۳٬۳۵۲

ویرایش