پرش به محتوا

صراط مستقیم در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'ه. ق)' به 'ﻫ.ق)'
جز (جایگزینی متن - 'ه. ق)' به 'ﻫ.ق)')
خط ۲۹: خط ۲۹:
در [[تفاسیر]] شیعه، صراط مستقیم به معانی [[دین اسلام]]، [[قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} معنا شده و چنان که گذشت، هیچ‌یک از این سه از یکدیگر جدا نیست. از آنجا که توده مردم معمولاً به دو معنای اول توجه دارند و به سومی کمتر می‌پردازند، در [[روایات]]، بیشتر بر معنای ولایت تأکید نموده‌اند.
در [[تفاسیر]] شیعه، صراط مستقیم به معانی [[دین اسلام]]، [[قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} معنا شده و چنان که گذشت، هیچ‌یک از این سه از یکدیگر جدا نیست. از آنجا که توده مردم معمولاً به دو معنای اول توجه دارند و به سومی کمتر می‌پردازند، در [[روایات]]، بیشتر بر معنای ولایت تأکید نموده‌اند.
#{{متن حدیث|عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنِي ثَابِتٌ الثُّمَالِيُّ عَنْ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}} قَالَ: لَيْسَ بَيْنَ‏ اللَّهِ‏ وَ بَيْنَ‏ حُجَّتِهِ‏ حِجَابٌ‏ فَلَا لِلَّهِ دُونَ حُجَّتِهِ سِتْرٌ نَحْنُ أَبْوَابُ اللَّهِ وَ نَحْنُ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ وَ نَحْنُ عَيْبَةُ عِلْمِهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَةُ وَحْيِهِ وَ نَحْنُ أَرْكَانُ تَوْحِيدِهِ وَ نَحْنُ مَوْضِعُ سِرِّهِ}}<ref>معانی الاخبار (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۰۳ ه. ق.)، ص۳۷.</ref>. توضیح: ابتدای بیان [[امام سجاد]] {{ع}} اشاره به [[مقام]] اسم [[ولی الله]] در [[نظام]] چینشی [[اسماء الهی]] دارد و اینکه این نام اقرب و [[اشرف]] اسماء الهی است؛ به گونه‌ای که میان او و [[خداوند]] حائل و فاصلی جز خودشان وجود ندارد. این بیان دقیقاً منطبق با معنای واژه ولی در لغت است. بر این اساس، هر نوع ارتباطی با [[پروردگار]]، بدواً و ختماً بنابر [[قواعد]] [[عقلی]]، از باب [[ولایت]] انجام می‌گیرد. در ادامه، [[حضرت]] به گوشه‌ای از [[مناقب]] خود براساس این قاعده اشاره می‌نمایند.
#{{متن حدیث|عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ حَدَّثَنِي ثَابِتٌ الثُّمَالِيُّ عَنْ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ {{ع}} قَالَ: لَيْسَ بَيْنَ‏ اللَّهِ‏ وَ بَيْنَ‏ حُجَّتِهِ‏ حِجَابٌ‏ فَلَا لِلَّهِ دُونَ حُجَّتِهِ سِتْرٌ نَحْنُ أَبْوَابُ اللَّهِ وَ نَحْنُ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ وَ نَحْنُ عَيْبَةُ عِلْمِهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَةُ وَحْيِهِ وَ نَحْنُ أَرْكَانُ تَوْحِيدِهِ وَ نَحْنُ مَوْضِعُ سِرِّهِ}}<ref>معانی الاخبار (ط. جامعه مدرسین، ۱۴۰۳ ه. ق.)، ص۳۷.</ref>. توضیح: ابتدای بیان [[امام سجاد]] {{ع}} اشاره به [[مقام]] اسم [[ولی الله]] در [[نظام]] چینشی [[اسماء الهی]] دارد و اینکه این نام اقرب و [[اشرف]] اسماء الهی است؛ به گونه‌ای که میان او و [[خداوند]] حائل و فاصلی جز خودشان وجود ندارد. این بیان دقیقاً منطبق با معنای واژه ولی در لغت است. بر این اساس، هر نوع ارتباطی با [[پروردگار]]، بدواً و ختماً بنابر [[قواعد]] [[عقلی]]، از باب [[ولایت]] انجام می‌گیرد. در ادامه، [[حضرت]] به گوشه‌ای از [[مناقب]] خود براساس این قاعده اشاره می‌نمایند.
#{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- {{متن قرآن|صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ}}<ref>«راه آنان که به نعمت پرورده‌ای؛ که نه بر ایشان خشم آورده‌ای و نه گمراه‌اند» سوره فاتحه، آیه ۷.</ref> ‏ قَالَ شِيعَةُ عَلِيٍّ {{ع}} {{متن قرآن|الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ}}بِوَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}} لَمْ‏ يَغْضَبْ‏ عَلَيْهِمْ‏ وَ لَمْ‏ يَضِلُّوا}}<ref>تفسیر نور الثقلین (ط. اسماعیلیان، ۱۴۱۵ ه. ق). ج۱، ص۲۴.</ref>.
#{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- {{متن قرآن|صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ}}<ref>«راه آنان که به نعمت پرورده‌ای؛ که نه بر ایشان خشم آورده‌ای و نه گمراه‌اند» سوره فاتحه، آیه ۷.</ref> ‏ قَالَ شِيعَةُ عَلِيٍّ {{ع}} {{متن قرآن|الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ}}بِوَلَايَةِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ {{ع}} لَمْ‏ يَغْضَبْ‏ عَلَيْهِمْ‏ وَ لَمْ‏ يَضِلُّوا}}<ref>تفسیر نور الثقلین (ط. اسماعیلیان، ۱۴۱۵ .ق). ج۱، ص۲۴.</ref>.
#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏ نَحْنُ جَنْبُ اللَّهِ وَ صَفْوَتُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ خِيَرَةُ اللَّهِ‏ وَ نَحْنُ‏ مُسْتَوْدَعُ‏ مَوَارِيثِ‏ الْأَنْبِيَاءِ وَ نَحْنُ أُمَنَاءُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ نَحْنُ حُجَجُهُ وَ نَحْنُ أَرْكَانُ الْإِيمَانِ وَ نَحْنُ دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ وَ نَحْنُ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ بِنَا يَفْتَحُ اللَّهُ وَ بِنَا يَخْتِمُ وَ نَحْنُ أَئِمَّةُ الْهُدَى وَ مَصَابِيحُ الدُّجَى وَ نَحْنُ مَنَارُ الْهُدَى وَ نَحْنُ السَّابِقُونَ وَ نَحْنُ الْآخِرُونَ وَ نَحْنُ الْعَلَمُ الْمَرْفُوعُ لِلْخَلْقِ مَنْ تَمَسَّكَ بِنَا لَحِقَ وَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنَّا غَرِقَ وَ نَحْنُ الْقَادَةُ الْغُرُّ الْمُحَجَّلُونَ وَ نَحْنُ خِيَرَةُ اللَّهِ وَ نَحْنُ الطَّرِيقُ الْوَاضِحُ وَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَحْنُ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ وَ نَحْنُ الْمِنْهَاجُ وَ نَحْنُ مَعْدِنُ النُّبُوَّةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَ نَحْنُ مَوَاضِعُ الرِّسَالَةِ...}}<ref>إرشاد القلوب إلی الصواب (للدیلمی) (ط. الشریف الرضی، ۱۴۱۲ ه. ق)، ج۲، ص۴۱۸.</ref>.
#{{متن حدیث|عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ {{ع}} قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ‏ نَحْنُ جَنْبُ اللَّهِ وَ صَفْوَتُهُ‏ وَ نَحْنُ‏ خِيَرَةُ اللَّهِ‏ وَ نَحْنُ‏ مُسْتَوْدَعُ‏ مَوَارِيثِ‏ الْأَنْبِيَاءِ وَ نَحْنُ أُمَنَاءُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ نَحْنُ حُجَجُهُ وَ نَحْنُ أَرْكَانُ الْإِيمَانِ وَ نَحْنُ دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ وَ نَحْنُ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ بِنَا يَفْتَحُ اللَّهُ وَ بِنَا يَخْتِمُ وَ نَحْنُ أَئِمَّةُ الْهُدَى وَ مَصَابِيحُ الدُّجَى وَ نَحْنُ مَنَارُ الْهُدَى وَ نَحْنُ السَّابِقُونَ وَ نَحْنُ الْآخِرُونَ وَ نَحْنُ الْعَلَمُ الْمَرْفُوعُ لِلْخَلْقِ مَنْ تَمَسَّكَ بِنَا لَحِقَ وَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنَّا غَرِقَ وَ نَحْنُ الْقَادَةُ الْغُرُّ الْمُحَجَّلُونَ وَ نَحْنُ خِيَرَةُ اللَّهِ وَ نَحْنُ الطَّرِيقُ الْوَاضِحُ وَ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيمُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ نَحْنُ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَى خَلْقِهِ وَ نَحْنُ الْمِنْهَاجُ وَ نَحْنُ مَعْدِنُ النُّبُوَّةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِكَةِ وَ نَحْنُ مَوَاضِعُ الرِّسَالَةِ...}}<ref>إرشاد القلوب إلی الصواب (للدیلمی) (ط. الشریف الرضی، ۱۴۱۲ .ق)، ج۲، ص۴۱۸.</ref>.


نتیجه آنکه: [[مقام ولایت]] در معنای بلندی که [[قرآن]] ارائه می‌دهد، دارای لوازم و آثار متعددی است که در هر یک از [[آیات]] ولایی که در طی مباحث این کتاب ارائه می‌گردد، سعی شده تا به یک یا چند جلوه آن اشاره شود. بر اساس [[آیه]] «[[صراط المستقیم]]»، [[مقام ولایت الهی]] [[مظهر]] [[صراط مستقیم]] [[پروردگار]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۲۷.</ref>
نتیجه آنکه: [[مقام ولایت]] در معنای بلندی که [[قرآن]] ارائه می‌دهد، دارای لوازم و آثار متعددی است که در هر یک از [[آیات]] ولایی که در طی مباحث این کتاب ارائه می‌گردد، سعی شده تا به یک یا چند جلوه آن اشاره شود. بر اساس [[آیه]] «[[صراط المستقیم]]»، [[مقام ولایت الهی]] [[مظهر]] [[صراط مستقیم]] [[پروردگار]] در [[دنیا]] و [[آخرت]] است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۴]] ص ۵۲۷.</ref>
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش