←گستره عصمت
خط ۱۴۰: | خط ۱۴۰: | ||
بحث دیگری که میان [[متکلمان اسلامی]] مطرح شده این است که آیا عصمت، استحقاقی است یا تفضّلی. این بحث به بحث اختیار در عصمت و مجبور بودن یا نبودن معصوم در [[ارتکاب معاصی]] و عدم ارتکاب آنها بازمیگردد. از نظر [[عقل]]، اگر عصمت مستلزم مجبور بودن شخص معصوم در انجام [[طاعات]] و [[ترک گناهان]] باشد، در این صورت شخص معصوم مستحق [[ستایش]] و [[مدح]] نخواهد بود؛ چراکه وجود این صفت در او فضیلتی برای وی به شمار نیامده و بنا به فرض مذکور او مجبور به [[ترک گناه]] بوده و اصلا قدرت بر انجام آن را ندارد<ref>[[علامه حلی]]، [[کشف]] المراد، ص۱۸۶؛ [[فاضل مقداد]]، اللوامع الالهیه، ص۲۴۳؛ جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۲۸۱.</ref>. از آنجا که غالب [[متکلمان اسلامی]] غیر از [[اشاعره]]، قائل به [[اختیار]] شخص [[معصوم]] هستند، بنابراین [[عصمت]] را امری تفضلی میدانند نه استحقاقی<ref>به عنوان نمونه مرحوم [[شیخ مفید]]، میفرماید: “عصمت، تفضلی است از جانب [[خدا]] برای کسی که میداند آن شخص معصوم به عصمت خود [[تمسک]] میکند”. شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد بثواب الانتقاد، ص۱۰۶؛ رسائل المرتضی، ج۳، ص۳۲۶.</ref>. | بحث دیگری که میان [[متکلمان اسلامی]] مطرح شده این است که آیا عصمت، استحقاقی است یا تفضّلی. این بحث به بحث اختیار در عصمت و مجبور بودن یا نبودن معصوم در [[ارتکاب معاصی]] و عدم ارتکاب آنها بازمیگردد. از نظر [[عقل]]، اگر عصمت مستلزم مجبور بودن شخص معصوم در انجام [[طاعات]] و [[ترک گناهان]] باشد، در این صورت شخص معصوم مستحق [[ستایش]] و [[مدح]] نخواهد بود؛ چراکه وجود این صفت در او فضیلتی برای وی به شمار نیامده و بنا به فرض مذکور او مجبور به [[ترک گناه]] بوده و اصلا قدرت بر انجام آن را ندارد<ref>[[علامه حلی]]، [[کشف]] المراد، ص۱۸۶؛ [[فاضل مقداد]]، اللوامع الالهیه، ص۲۴۳؛ جرجانی، شرح المواقف، ج۸، ص۲۸۱.</ref>. از آنجا که غالب [[متکلمان اسلامی]] غیر از [[اشاعره]]، قائل به [[اختیار]] شخص [[معصوم]] هستند، بنابراین [[عصمت]] را امری تفضلی میدانند نه استحقاقی<ref>به عنوان نمونه مرحوم [[شیخ مفید]]، میفرماید: “عصمت، تفضلی است از جانب [[خدا]] برای کسی که میداند آن شخص معصوم به عصمت خود [[تمسک]] میکند”. شیخ مفید، تصحیح الاعتقاد بثواب الانتقاد، ص۱۰۶؛ رسائل المرتضی، ج۳، ص۳۲۶.</ref>. | ||
== | == قلمرو و گستره == | ||
{{اصلی|گستره عصمت}} | {{اصلی|گستره عصمت}} | ||
[[گستره عصمت پیامبران]] به دو بخش کلی گستره زمانی و گستره متعلق قابل تقسیم است. | [[گستره عصمت پیامبران]] به دو بخش کلی گستره زمانی و گستره متعلق قابل تقسیم است. |