مشعرالحرام در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط

| موضوع مرتبط = مشعرالحرام

| پرسش مرتبط  =

}}

{{متن قرآن|... فَاذْكُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ...}}<ref>«... پس در مشعر الحرام خداوند را یاد کنید.».. سوره بقره، آیه ۱۹۸.</ref>.

مشعرالحرام، دومین موقف [[حج]] است. «در مورد [[نامگذاری]] مشعرالحرام به این نام نیز گفته‌اند که آنجا مرکزی است برای [[شعائر]] حج و نشانه‌ای از این [[مراسم]] [[عظیم]] و پرشکوه و آسمانی<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۳۵.</ref> مشعر از ماده «[[شعور]]» است<ref>برگزیده تفسیر نمونه، ص۱۹۴.</ref> یادآوری می‌شود: «مشعر، بیابان معروفی است ما بین [[منا]] و [[عرفات]]، آن را مشعر گفته‌اند زیرا محل معین و معلومی است برای قسمتی از [[اعمال]] حج که [[مبین]] [[نماز]]، [[دعا]] و غیره باشد»<ref>لغت‌شناسی، ص۶۱۲.</ref> و تعبیر به مشعرالحرام برای این است که داخل در حد [[حرم]] است<ref>تفسیر انوار درخشان، ج۲، ص۱۶۰.</ref> و از لحاظ جغرافیایی پیوسته به [[منی]] است<ref>تفسیر هدایت، ص۳۳۵.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۱۳۷.</ref>

[[تاریخ]] [[مکه]] المکرمه قدیماً و حدیثاً علت مزدلفه خواندن مشعرالحرام را [[نزول]] [[مردم]] در آن در نصف شب می‌داند و حد آن را بعد از وادی محسر تا مأزمین بر می‌شمارد<ref>ر.ک: تاریخ مکه المکرمه، ص۱۱۳.</ref>. [[تفسیر]] درخشان نیز متذکر می‌شود: تسمیه به مزدلفه برای این است که در آنجا [[تقرب]] به [[عبادت]] می‌جویند و یا برای اینکه آن مکان نزدیک به منا و مکه است اگر زلفی به معنی [[قرب]] و نزدیکی باشد یا برای این است که شب در این مکان می‌مانند اگر از زلفا من اللیل باشد<ref>ر.ک: تفسیر انوار درخشان، ج۲، ص۱۶۰.</ref> تفسیر خسروی هم نظری شنیدنی و خواندنی در این خصوص دارد: مزدلفه برای اینکه [[جبرئیل]]{{ع}} به [[ابراهیم]]{{ع}} گفت: {{متن حدیث|ازْدَلِفْ إِلَى الْمَشْعَرِ}}<ref>ر.ک: تفسیر خسروی، ج۱، ص۲۶.</ref>.

[[آیه]] صد و نود و هشتم [[سوره بقره]] «دلالت بر وجود توقف در [[مشعر الحرام]] (مزدلفه) دارد»<ref>تفسیر المیزان، ج۲، ص۱۰۷.</ref>. دکتر محمد قریب در این باره می‌نویسد: «مزدلفه از «از دلاف» به معنی جمع و [[قرب]] و نزدیکی است چون در مشعر دو [[نماز]] در یک جا خوانده می‌شود یا [[حاجیان]] در این مکان مجتمع و نزدیک به هم [[عبادت]] می‌کنند و یا به سبب [[اجتماع]] [[آدم]] و [[حوا]] در این محل؛ لذا به نام «مزدلفه» نامیده شد و نیز [[جبرئیل]] به [[ابراهیم]] گفت: {{متن حدیث|ازْدَلِفْ إِلَى الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ}}: به [[مشعر الحرام]] نزدیک شو؛ لذا به نام مزدلفه خوانده شد<ref>فرهنگ لغات قرآن، ج۱، ص۶۰۴.</ref> و<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۲۰۶۱.</ref>. برخی [[پژوهشگران]] در مورد نامگذاری محدوده مزدلفه معتقداند: نامگذاری این نقطه به مزدلفه، یعنی محل ازدحام [[مردم]]، به دلیل اجتماع تمامی [[حجاج]] در شب دهم [[ذی حجه]] در آنجاست<ref>رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه، ص۱۳۴.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۱۳۸.</ref>

به جاست در اینجا به آنچه که در مزدلفه یا مشعر الحرام روی می‌دهد اشاره‌ای داشته باشیم. «حجاج در راه بازگشت از [[عرفات]] به سوی [[مکه]]، از وادی مأزمین می‌گذرند که میان دو [[کوه]] است. «مأزم» به معنای تنگ و به عبارت دیگر، تنگه است، این اشاره به دو راه رفت و برگشت تنگ این ناحیه دارد. [[حاجی]] با عبور از این وادی، به مزدلفه یا [[سرزمین]] مشعر الحرام می‌رسد و در سوی دیگر مشعر الحرام، یعنی سمت [[منا]] وادی محسر قرار دارد که با گذار از آن وادی کوچک، وارد [[منی]] می‌شود»<ref>آثار اسلامی مکه، ص۱۳۳.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۱۳۹.</ref>

گرچه عبارات و جملات؛ برای موضوع مشعر الحرام مختلف است اما هیچ‌کدام تفاوت در اصل مکان ندارد لذا بجاست که تعابیر مختلف آورده شود: یکی می‌نویسد: تقریباً در دو فرسخ و نیمی مکه و ما بین منی و عرفات است<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۳۳.</ref> دیگری قید می‌کند: [[مشعرالحرام]] یا مزدلمه، محلی است میان عرفات و منا که پس از وادی یا دره «مئذمین» قرار دارد<ref>تاریخ و آثار مکه، ص۱۵۱.</ref>. شخص یا اشخاصی هم هستند که با استفاده از منابع، دقیق‌تر آدرس می‌دهند: مشعرالحرام یا مُزدلفه مکانی است بین عرفات و [[منی]] یا دقیق‌تر میان مُحَسَّر و مأزن. به عبارت دیگر، مزدلفه [[زمین]] وسیعی است میان کوه‌ها که [[مشعر الحرام]] در آن واقع است. یا دقیق‌تر مزدلفه به فاصله دو فرسنگی از [[مکه]] میان [[عرفات]] و منی واقع شده و مشعر الحرام در مزدلفه قرار دارد<ref>ر.ک: دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ص۲۰۶۱؛ اطلاعات قرآنی، ص۵۱۴.</ref>.<ref>[[محرم فرزانه|فرزانه، محرم]]، [[اماکن جغرافیایی در قرآن (کتاب)|اماکن جغرافیایی در قرآن]]، ص ۱۴۰.</ref>