جابر بن عبدالله انصاری در تراجم و رجال: تفاوت میان نسخه‌ها

== آشنایی اجمالی ==

[[نسب]] وی چنین است: [[ابوعبدالله جابر بن عبدالله بن عمرو بن حرام]]<ref>یا حِزام، برای توضیح مطلب ر. ک: عتر، دکتر نورالدین، منهج النقد فی علوم الحدیث، ص۱۸۲.</ref> از تیره [[بنوسلمه]] از [[قبیله خزرج]]<ref>بغوی، معجم الصحابه، ج۱، ص۴۳۸؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۴۹۲.</ref> [[زرکلی]]<ref>زرکلی، خیرالدین، الأعلام، ج۲، ص۱۰۴.</ref> [[تولد]] او را سال ۱۶ [[قبل از هجرت]] نوشته است. مؤید او اینکه [[ذهبی]]<ref>ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۱.</ref> سن او را در [[زمان]] [[بدر]] ۱۸ سال دانسته، اما به دلیل [[اختلاف]] در سن و سال و نیز [[وفات]] او و شواهد دیگر، به نظر می‌رسد این تاریخ‌ها دقیق نباشد.

== فرزندان و [[نوادگان]] جابر ==

جابر سه پسر به نام‌های «عبدالله»، «عبدالرحمان» و «محمد» داشت که به پسران خود مکنّی شده، ولی به «ابو عبدالله» مشهور است<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۲، ص۲۰۷؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۵۱؛ ابن عبد البر، الاستیعاب، ج۲، ص۲۹۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۴۶.</ref>. [[بخاری]]<ref>التاریخ الکبیر، ج۷، ص۴۰۴.</ref> [[ابن حبان]]<ref>ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۴۳۴.</ref> و [[ابن حزم]]<ref>ابن حزم، علی بن احمد، اصحاب الفتیا من الصحابة والتابعین، ص۳۵۹.</ref> برای او پسر چهارمی به نام «محمود» برشمرده‌اند، اما [[ابن ابی حاتم]]<ref>ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۸، ص۲۹۱.</ref> چنین پسری را برای او نشناخته است. همچنین [[ابن جوزی]]<ref>ابن جوزی، عبدالرحمان، تلقیح فهوم أهل الأثر، ص۱۴۵.</ref> در شمار فرزندان او از حمید، میمونه و ام حبیب نام برده است. عبدالرحمن و محمد از [[محدثان]] هستند که آن دو [[تضعیف]] شده‌اند<ref>ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (م ۲۷۶)، الإمامة والسیاسة، ص۳۰۷.</ref>، اما به نظر می‌رسد این تضعیف ناشی از نقل [[فضائل اهل بیت]] طلا از طریق آنان بوده است<ref>شوشتری، محمد تقی، قاموس الرجال، ج۲، ص۵۲۶.</ref> و این مطلب دلیلی بر [[تشیع]] [[خاندان]] جابر است. ابن حزم<ref>ابن حزم، علی بن احمد، اصحاب الفتیا من الصحابة والتابعین، ص۳۵۹.</ref> برای جابر نسلی در منطقه انصاریین، واقع در سمت افریقیه نام برده است. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱۰، ص۵۴۵.</ref> در ضمن حوادث [[شعبان]] [[سال]] ۵۱۲، از [[وفات]] شخصی در [[شهر]] بخارا به نام [[ابو الفضل بکر بن محمد بن علی بن فضل انصاری]] نام برده که از [[نوادگان]] جابر است. همچنین نسلی از او در قریه «نودای [[جان]]» از قصبه «سرکوه» در هشت فرسخی «داراب» استان [[فارس]] است که ساکنان آنجا این انتساب را از مسلمات می‌دانند و بزرگانی از این [[خاندان]] برخاسته‌اند که در [[نهضت]] [[مشروطه]] نیز نقش داشته‌اند. در این قریه مسجدی است به نام شیخ کمال، فرزند شیخ [[جابر انصاری]] و در سنگی که موجود است آغاز بنای آن سال ۱۸۱ [[تاریخ]] خورده است<ref>واثقی، حسین، جابر بن عبدالله انصاری، ص۱۰۱.</ref>. در روستای «شوند» از توابع [[همدان]] عالم و [[عارف]] بلند آوازه ملاحسین قلی [[همدانی]]<ref>ملا حسین قلی، ص۱۲۳۹-۱۳۱۱.</ref> از [[نسل]] جابر است و در «شوند» خاندانی بزرگ دارد. در این [[خانواده]] [[پیراهن کهنه]] ای وجود دارد که معتقدند [[امیرالمؤمنین]] {{ع}}آن را به جابر داده و شاه عباس صفوی برای [[تبرک]] قطعه‌ای از آن را دریافت کرد. آنان از این پیراهن برای رفع [[بلا]] استفاده می‌کنند<ref>واثقی، حسین، جابر بن عبدالله انصاری، ص۱۰۰ به نقل از پاورقی نقباء البشر، ص۶۷۴.</ref>. همچنین از نسل او می‌‌توان به شیخ [[مرتضی انصاری]] دزفولی اشاره کرد که یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین چهره‌های [[فقهی]] [[امامیه]] است. مؤلف زندگانی و [[شخصیت]] شیخ مرتضی انصاری، [[نسب]] او را با شانزده واسطه به جابر رسانده که گویا چند نفری از نسب افتاده است<ref>واثقی، حسین، جابر بن عبدالله انصاری، ص۱۰۱.</ref>. افرادی دیگر از [[منسوبان]] به جابر خاندان بزرگی در [[اصفهان]] هستند. بزرگ این خاندان به نام جلال الدین هفتصد سال پیش به [[ایران]] [[مهاجرت]] کرده است<ref>واثقی، حسین، جابر بن عبدالله انصاری، ص۱۰۱.</ref>. شیخ جابر کاظمی، صاحب [[دیوان]] [[شعر]] نیز از منسوبان به جابر است<ref>واثقی، حسین، جابر بن عبدالله انصاری، ص۱۰۱.</ref>. همچنین واثقی در یک مجموعه کامل شرح حال جابر و نوادگان و همچنین [[مسند]] او را با عنوان [[جابر بن عبدالله]] الانصاری، حیاته و مسنده تدوین کرده است.<ref>[[محمد رضا هدایت‌پناه|هدایت‌پناه، محمد رضا]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «جابر بن عبدالله انصاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۳۳۴ - ۳۳۵.</ref>

== جستارهای وابسته ==