جعفر بن بشیر بجلی در رجال و تراجم: تفاوت میان نسخه‌ها
←یادآوری
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
[[علامه مامقانی]]: {{عربی|وثاقة الرجل و جلالته من المسلمات بين الأصحاب، من غير غمز من أحد فيه بوجه}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۵، ص۶۹-۷۰، ش۳۸۱۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 424-425.</ref> | [[علامه مامقانی]]: {{عربی|وثاقة الرجل و جلالته من المسلمات بين الأصحاب، من غير غمز من أحد فيه بوجه}}<ref>تنقیح المقال، ج۱۵، ص۶۹-۷۰، ش۳۸۱۹.</ref>.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 424-425.</ref> | ||
==یادآوری== | ===یادآوری=== | ||
'''مطلب یکم:''' نجاشی به گزارش از [[ابو العباس بن نوح]] درباره جعفر بن بشیر نوشته است: {{عربی|كان يلقب فقحة العلم}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۹، ش۳۰۴.</ref> ليكن بعضي فقة العلم<ref>خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۳۲، ش۷: {{عربی|و کان یعرف بفقة العلم لأنه کان کثیر العلم}}.</ref> و برخي نفحة العلم<ref>إیضاح الإشتباه، ص۱۲۸-۱۲۹، ش۱۲۵: {{عربی|و رأیت بخط السید السعید صفی الدین محمد بن معد الموسوی قال: حدثنی بعض العلماء ممن قرأت علیه هذا الکتاب أنه نفحة العلم: بالنون، و الفاء، و الحاء المهملة}}.</ref> ثبت کرده‌اند<ref>ر.ک: عوائد الأیام، ص۸۵۰: {{عربی|جعفر بن بشیر، فقحة العلم: بالفاء و القاف و الحاء المهملة، و قیل: قفة العلم: بالقاف المضمومة؛ و الفاء المشددة؛ و قیل: نفحة العلم: بالنون و الفاء و الحائ المهملة}}.</ref>. [[علامه شوشتری]] ضبط «فقحة العلم» را که [[علامه حلی]] در [[ایضاح الاشتباه]]<ref>إیضاح الإشتباه، ص۱۲۸-۱۲۹، ش۱۲۵: {{عربی|کان یلقب فقحة العلم: بالفاء، و القاف، و الحاء المهملة}}.</ref> به آن اشاره کرده، ترجیح داده: {{عربی|قلت: لا يبعد تقديم ضبط الإيضاح، لكون الضبط موضوعه}}<ref>قاموس الرجال، ج۲، ص۶۱۴، ش۱۴۳۰.</ref>. | '''مطلب یکم:''' نجاشی به گزارش از [[ابو العباس بن نوح]] درباره جعفر بن بشیر نوشته است: {{عربی|كان يلقب فقحة العلم}}<ref>رجال النجاشی، ص۱۱۹، ش۳۰۴.</ref> ليكن بعضي فقة العلم<ref>خلاصة الأقوال (رجال العلامة الحلی)، ص۳۲، ش۷: {{عربی|و کان یعرف بفقة العلم لأنه کان کثیر العلم}}.</ref> و برخي نفحة العلم<ref>إیضاح الإشتباه، ص۱۲۸-۱۲۹، ش۱۲۵: {{عربی|و رأیت بخط السید السعید صفی الدین محمد بن معد الموسوی قال: حدثنی بعض العلماء ممن قرأت علیه هذا الکتاب أنه نفحة العلم: بالنون، و الفاء، و الحاء المهملة}}.</ref> ثبت کرده‌اند<ref>ر.ک: عوائد الأیام، ص۸۵۰: {{عربی|جعفر بن بشیر، فقحة العلم: بالفاء و القاف و الحاء المهملة، و قیل: قفة العلم: بالقاف المضمومة؛ و الفاء المشددة؛ و قیل: نفحة العلم: بالنون و الفاء و الحائ المهملة}}.</ref>. [[علامه شوشتری]] ضبط «فقحة العلم» را که [[علامه حلی]] در [[ایضاح الاشتباه]]<ref>إیضاح الإشتباه، ص۱۲۸-۱۲۹، ش۱۲۵: {{عربی|کان یلقب فقحة العلم: بالفاء، و القاف، و الحاء المهملة}}.</ref> به آن اشاره کرده، ترجیح داده: {{عربی|قلت: لا يبعد تقديم ضبط الإيضاح، لكون الضبط موضوعه}}<ref>قاموس الرجال، ج۲، ص۶۱۴، ش۱۴۳۰.</ref>. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
در این‌باره، دو دیدگاه هست: | در این‌باره، دو دیدگاه هست: | ||
#بعضی به انحصار [[معتقد]] شدند؛ مانند [[صاحب ریاض]]<ref>ریاض المسائل، ج۱۶، ص۳۶۷: {{عربی|مضافا إلی أن السند فی بعضها صحیح إلی جعفر بن بشیر و هو ثقة، و الإرسال بعده لعله غیر ضار، لقول النجاشی روی عن الثقات و رووا عنه، قاله فی مدحه، و لا یکون ذلک إلا بتقدیر عدم روایته عن الضعفاء، و إلا فالروایة عن الثقه و غیره لیس بمدح، کما لا یخفی}}.</ref>، [[محدث نوری]]<ref>مستدرک الوسائل، الخاتمة ج۴، ص۱۳۵: {{عربی|و جعفر بن بشیر الجلیل، الذی عدت روایته عن أحد من أمارات الوثاقة لقولهم فیه: روی عن الثقات و رووا عنه}}.</ref>، [[کلباسی]]<ref>سماء المقال، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[کجوری]]<ref>الفوائد الرجالیه (کجوری)، ص۱۰۶.</ref>، [[نمازی]]<ref> مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴: {{عربی|و قال النجاشی فی ترجمه جعفر بن بشیر: روی عن الثقات و رووا عنه، فکل من روی عنه جعفر بن بشیر یحکم بوثاقته}}.</ref> و [[سید مصطفی خمینی]]<ref>الطهارة الکبیر، ج۱، ص۳۸۷.</ref> درنتیجه به [[وثاقت]] همه کسانی [[حکم]] کردند که [[جعفر بن بشیر]] از آنها [[روایت]] کرده است. | #بعضی به انحصار [[معتقد]] شدند؛ مانند [[صاحب ریاض]]<ref>ریاض المسائل، ج۱۶، ص۳۶۷: {{عربی|مضافا إلی أن السند فی بعضها صحیح إلی جعفر بن بشیر و هو ثقة، و الإرسال بعده لعله غیر ضار، لقول النجاشی روی عن الثقات و رووا عنه، قاله فی مدحه، و لا یکون ذلک إلا بتقدیر عدم روایته عن الضعفاء، و إلا فالروایة عن الثقه و غیره لیس بمدح، کما لا یخفی}}.</ref>، [[محدث نوری]]<ref>مستدرک الوسائل، الخاتمة ج۴، ص۱۳۵: {{عربی|و جعفر بن بشیر الجلیل، الذی عدت روایته عن أحد من أمارات الوثاقة لقولهم فیه: روی عن الثقات و رووا عنه}}.</ref>، [[کلباسی]]<ref>سماء المقال، ج۱، ص۴۱۷.</ref>، [[کجوری]]<ref>الفوائد الرجالیه (کجوری)، ص۱۰۶.</ref>، [[نمازی]]<ref> مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۴: {{عربی|و قال النجاشی فی ترجمه جعفر بن بشیر: روی عن الثقات و رووا عنه، فکل من روی عنه جعفر بن بشیر یحکم بوثاقته}}.</ref> و [[سید مصطفی خمینی]]<ref>الطهارة الکبیر، ج۱، ص۳۸۷.</ref> درنتیجه به [[وثاقت]] همه کسانی [[حکم]] کردند که [[جعفر بن بشیر]] از آنها [[روایت]] کرده است. | ||
#برخی استفاده انحصار از عبارت [[نجاشی]] را رد کردند؛ از جمله [[علامه شوشتری]]<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۷۳: {{عربی|و کذا قول النجاشی فی جعفر بن بشیر و محمد بن إسماعیل بن میمون ب أنهما رویا عن الثقات و روی الثقات عنهما لا دلالة فیه علی وثاقة کل راو و مروی عنه لهما، فمع عدم تضمن کلامه للحصر الدال علی ذلک الثقاة أعم من کونهم إمامیة، و قد روی علی بن فضال الفطحی - الموثق - عن الثانی کثیرا}}.</ref>، [[آیت‌الله خویی]]<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۸: {{عربی|أنه لا دلالة فی الکلام علی الحصر، و أن جعفر بن بشیر لم یرو عن غیر الثقات. و یؤکد ذلک قوله: و رووا عنه أ فهل یحتمل أن جعفر بن بشیر لم یرو عنه غیر الثقات، و الضعفاء یروون عن کل أحد، و لا سیما عن الأکابر بل المعصومین أیضا. و غایة ما هناک أن تکون روایة جعفر بن بشیر عن الثقات، و روایتهم عنه کثیرة}}؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۹۹: {{عربی|فلعدم ثبوت أن جعفر بن بشیر لا یروی إلا عن ثقة}}.</ref> و [[آیت‌الله | #برخی استفاده انحصار از عبارت [[نجاشی]] را رد کردند؛ از جمله [[علامه شوشتری]]<ref>قاموس الرجال، ج۱، ص۷۳: {{عربی|و کذا قول النجاشی فی جعفر بن بشیر و محمد بن إسماعیل بن میمون ب أنهما رویا عن الثقات و روی الثقات عنهما لا دلالة فیه علی وثاقة کل راو و مروی عنه لهما، فمع عدم تضمن کلامه للحصر الدال علی ذلک الثقاة أعم من کونهم إمامیة، و قد روی علی بن فضال الفطحی - الموثق - عن الثانی کثیرا}}.</ref>، [[آیت‌الله خویی]]<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۶۸: {{عربی|أنه لا دلالة فی الکلام علی الحصر، و أن جعفر بن بشیر لم یرو عن غیر الثقات. و یؤکد ذلک قوله: و رووا عنه أ فهل یحتمل أن جعفر بن بشیر لم یرو عنه غیر الثقات، و الضعفاء یروون عن کل أحد، و لا سیما عن الأکابر بل المعصومین أیضا. و غایة ما هناک أن تکون روایة جعفر بن بشیر عن الثقات، و روایتهم عنه کثیرة}}؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۰، ص۹۹: {{عربی|فلعدم ثبوت أن جعفر بن بشیر لا یروی إلا عن ثقة}}.</ref> و [[آیت‌الله سید علی سیستانی]]<ref>قاعدة لا ضرر و لا ضرار، ص۲۰: {{عربی|قال النجاشی فی ترجمة جعفر بن بشیر: روی عن الثقات و رووا عنه و هو یقتضی وثاقة من یروی عنهم. و یرد علیه إنه لا وجه لاستظهار الحصر من العبارة المذکورة لأن إثبات روایته عن الثقات لا ینفی روایته عن غیرهم. (لا یقال) إن الأمر و إن کان کذلک إلا أن هذه العبارة لما کانت مسوقة فی مقام المدح فلا محیص من إرادة الحصر منها، لأن أصل روایة الشخص عن الثقات و روایة الثقات عنه أمر لا یستوجب المدح و لا تمیز لجعفر بن بشیر عن غیره فی ذلک، بل هو ثابت فی حق کثیر من الرواة حتی الضعفاء منهم. (فإنه یقال) المقصود بالعبارة المذکورة إکثاره الروایة عن الثقات و إکثار الثقات الروایة عنه، و لا شک إن هذا أمر ممدوح و صفة عالیة فی الشخص فی مقابل ما یذکر فی شأن بعض الرواة کمحمد بن خالد البرقی من أنه یروی عن الضعفاء و المجاهیل، فإنه یعد نوعا من المدح و الذم فی حقه}}.</ref> درنتیجه [[وثاقت]] تمام کسانی که [[جعفر بن بشیر]] از آنها [[روایت]] کرده، [[ثابت]] نمی‌شود.<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[رجال تفسیری ج۵ (کتاب)|رجال تفسیری]]، ج۵، ص 425-428.</ref> | ||
==بررسی و تحقیق== | ==بررسی و تحقیق== | ||