بنی‌کلب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

امویان پس از استقرار دولتشان برخلاف توصیه‌های [[اسلامی]]، بر [[امور دنیوی]] تأکید کردند<ref> ابن طقطقی، تاریخ فخری درآداب ملکداری و دولت‌های اسلامی، ص۱۴۷؛ زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ج۴، ص۶۹۳.</ref> [[حکومت اشرافی]]، مخارجشان را افزایش داد و علاوه بر [[بذل و بخشش]]، هزینه‌های لشکری و کشوری نیز بخش عمده ای از [[نظام مالی]] [[حکومت]] را در بر می‌‌گرفت؛<ref> حاج حسن، النظم الاسلامیه، ص۲۲۷.</ref> از این رو از طریق دریافت [[خراج]]، [[جزیه]]، [[غنائم]] و [[هدایا]] [[خزانه]] خود را پُر می‌‌کردند.<ref> اصطخری، المسالک والممالک، ص۱۴۸-۱۴۹؛ پطروشفسکی، اسلام در ایران، ص۱۷۵.</ref> در این راستا [[سختگیری]] بر [[اهل ذمه]] و [[تغییر]] در [[نظام مالیاتی]] با [[هدف]] افزایش درآمد، سبب شورش‌های پراکندهای در مقابل [[والیان]] [[اموی]] شد. از جمله این [[شورش‌ها]]، قیام [[مردم]] افریقیه بر [[یَزِیْد بن أَبی مُسْلم ثقفی]]، [[امیر]] اموی [[مغرب]] بود. مردم افریقیه به سبب در پیش گرفتن روش سختگیرانه دریافت [[جزیه]] از ذمّیانِ [[تازه مسلمان]]، او را به [[قتل]] رساندند. [[یزید بن عبدالملک]] هم برای جلوگیری از [[شورش]] [[مجدد]]، [[بشر بن صفوان کلبی]] [[برادر]] حنظله را برای سروسامان دادن به [[ناآرامی‌ها]] بدانجا فرستاد تا مانع [[تضعیف]] [[حکومت امویان]] شود.<ref> محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج۶، ص۶۱۷؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۶، ص۳۰۹.</ref> دیگر شورش با انگیزه‌های [[مالی]]، اعتراضِ [[قبطیان]] و [[اهل]] الصعید [[مصر]]<ref> صعید منطقه ای در مصر امروزی، در دوسوی نیل از جنوب قاهره تا مرزهای سودان است. قلقشندی، صبح الاعشی، ج۱۱، ص۴۲۰.</ref> به دریافت [[خراج]] زیاد در [[زمان]] [[امارت]] [[حنظلة بن صفوان کلبی]] در ۱۲۱ [[هجری]] بود که با قتل عده زیادی در هم [[شکست]].<ref> کندی، کتاب الولاة و کتاب القضاة، ص۶۲.</ref> گزارش این دسته از [[قیام‌ها]] غالباً مربوط به [[اهل ذمّه]] است؛ چراکه با ادامه [[فتوحات]] در دوره [[اموی]]، [[نظام مالیاتی]] [[امویان]] وسعت پیدا کرد و دست [[والیان]] برای گرفتن خراج و جزیه باز بود ازاین رو نسبت به [[مردم]] خود سختگیرانه عمل می‌‌کردند؛ بنابراین فشار برای پرداخت جزیه بیشتر و [[وضع قوانین]] جدید در راستای [[تحقیر]] و [[توهین]] به اهل ذمّه،<ref> پیگلوسکایا، تاریخ ایران، ص۱۶۲.</ref> آنها را بر علیه والیان اموی تحریک می‌‌نمود که نمونه‌هایی از آن ذکر شد. درنهایت لازم به ذکر است حضور کلبیان در رأس [[سپاه اموی]] در چهارگوشه [[جهان اسلام]]، [[قدرت]] جنگآوری و [[اعتماد]] [[بنی امیه]] به آنها را نشان می‌‌دهد ولی لزوماً حاکی از رویکرد کلی [[قبیله]] نمی‌تواند باشد چراکه در اواخر دوره اموی برخی از شهرهای کلبی نشین (مثل تدمر)، خود به [[قیام]] علیه امویان پیوستند.<ref> فصلنامه علمی مطالعات تاریخی جنگ، مقاله «بررسی مواجهه نظامی قبیله کلب با جنبشهای اعتقادی و چالشهای سیاسی و اقتصادی دوره اموی(۴۱-۱۳۲ هجری)، تألیف میثم حبیبی کیان؛ مهران اسماعیلی، ص۹۱؛ در این [[پژوهش]] ۱۸ چالش پدید آمده برای [[دولت]] امویان که کلبیان در آن نقش عمده ای ایفا کردند، مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت. این بررسی بیان می‌‌کند که ۱۲ مورد از [[قیام‌ها]] بر اساس انگیزه‌های [[اعتقادی]] و ۶ مورد با مقاصد [[سیاسی]] بوده است. پراکندگی جغرافیایی این تنشها نیز حاکی از آن است که قیامهای اعتقادی در [[حجاز]] و [[عراق]] صورت گرفت و در [[شام]] فقط جنبش‌های سیاسی رقم خورد که خود نشان از [[باور]] [[شامیان]] به [[خلافت امویان]] است. براین اساس رهآورد مناسبات دوسویه و مطلوب [[امویان]] و کلبی‌های شام، خدمات ارزنده ای در ایجاد [[نظم]] و [[امنیت]] و دفع قیام‌ها و دریافت [[خراج]] بود که با هیچ [[قبیله]] ای در شام قابل مقایسه نیست. از این جهت علل اقبال قبیله ی کلب به [[دولت]] امویان و تلاش در جهت [[سرکوب]] قیامهای [[ضد]] [[اموی]] را می‌‌توان در موارد ذیل برشمرد: