یزید انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

یزید انصاری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۲

۲ بایت حذف‌شده ، ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'ه. ق.' به 'ﻫ.ق'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش

@@ خط ۵۲: / خط ۵۲: @@
 '''دیدگاه اول:''' برابر دیدگاه [[علامه حلی]]، یک مصعب بن یزید بیش‌تر نداریم و آن، همان [[کارگزار]] [[حضرت امیر]]{{ع}} است که در زمان امام صادق{{ع}} هم بوده است<ref>خلاصة الاقوال، ص۲۶۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۱۷، ص۱۷۴.</ref>.
-'''دیدگاه دوم:''' [[آیة الله]] خوئی در [[معجم رجال حدیث]]، عنوانی برای [[مصعب بن یزید انصاری]] [[کارگزار]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} قرار داده و سند [[شیخ صدوق]] را در مشیخه، نقل و آن را [[ضعیف]] شمرده و عنوان مستقل دیگری برای آنچه در [[رجال نجاشی]] آمده و پس از نقل [[کلام]] [[علامه]] در [[نقد]] آن گفته است: [[مصعب بن یزید]] نام دو نفر است؛ ولی او یک نفر [[تصور]] کرده: یکی کارگزار [[حضرت امیر]]{{ع}} و دیگری کسی است که [[نجاشی]] از وی نام برده و نوشته: کتابی دارد که [[ابن عقده]] با دو واسطه از کتاب وی نقل کرده است. چگونه ممکن است [[احمد بن محمد بن سعید]] (ابن عقده) در گذشته به سال ۳۳۳ ه. ق. از کارگزار امیرالمؤمنین{{ع}} با دو واسطه نقل کرده باشد؟ افزون بر این اگر او [[کارگزار علی]]{{ع}} بود، نجاشی او را در طبقه نخست یاد می‌کرد.
+'''دیدگاه دوم:''' [[آیة الله]] خوئی در [[معجم رجال حدیث]]، عنوانی برای [[مصعب بن یزید انصاری]] [[کارگزار]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} قرار داده و سند [[شیخ صدوق]] را در مشیخه، نقل و آن را [[ضعیف]] شمرده و عنوان مستقل دیگری برای آنچه در [[رجال نجاشی]] آمده و پس از نقل [[کلام]] [[علامه]] در [[نقد]] آن گفته است: [[مصعب بن یزید]] نام دو نفر است؛ ولی او یک نفر [[تصور]] کرده: یکی کارگزار [[حضرت امیر]]{{ع}} و دیگری کسی است که [[نجاشی]] از وی نام برده و نوشته: کتابی دارد که [[ابن عقده]] با دو واسطه از کتاب وی نقل کرده است. چگونه ممکن است [[احمد بن محمد بن سعید]] (ابن عقده) در گذشته به سال ۳۳۳ ﻫ.ق از کارگزار امیرالمؤمنین{{ع}} با دو واسطه نقل کرده باشد؟ افزون بر این اگر او [[کارگزار علی]]{{ع}} بود، نجاشی او را در طبقه نخست یاد می‌کرد.
 و در پاره‌ای از [[روایات]]، مصعب بن یزید با یک واسطه از [[امام صادق]]{{ع}} [[حدیث]] نقل کرده که نشان می‌دهد مدت‌ها پس از [[زمان]] حضرت بوده است؛ مانند [[روایت]] باب «[[حیاء]]» کافی که به آن اشاره شد<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۱۷۳ - ۱۷۴؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۰۶.</ref>. بر این باید افزود که [[مصعب]] در باب حالات [[ائمه]]، روایتی را با دو واسطه از امام صادق{{ع}} نقل کرده که ذکر شد.
@@ خط ۷۱: / خط ۷۱: @@
 در [[تاریخ طبری]]، در دو مورد [[محمد بن اسحاق بن یسار]] صاحب [[سیره]] از یحیی بن ابی الاشعث کندی، [[حدیثی]] را درباره [[ایمان]] علی{{ع}} نقل کرده است:
 #[[محمد بن اسحاق]] می‌گوید: یحیی بن أبی الأشعث کندی از [[مردم کوفه]] از [[اسماعیل بن ایاس بن عفیف]] از پدرش از جدش که: در [[آغاز بعثت]]، علی‌{{ع}} نخستین کسی بود که به [[پیامبر]]{{صل}} [[ایمان]] آورد.
-#[[حدیث]] دوم را با همین سند و به همین معنا و محتوا آورده؛ ولی نقل می‌کند: در جای دیگر از کتاب [[یحیی]] بن [[اشعث]] است<ref>تاریخ طبری (۸ جلدی)، ج۲، ص۵۶ – ۵۷.</ref>. [[ابن ابی الحدید]] در [[حدیثی]] به نقل از استیعاب، همین سند و [[حدیث]] را آورده است<ref>شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۱۱.</ref>. با توجه به این که [[مرگ]] [[محمد بن اسحاق]] را در سال ۱۵۰ تا ۱۵۴ ه.ق یاد کرده‌اند و او سفرهای [[علمی]] خود را به [[مصر]]، در سال ۱۱۵ ه.ق. آغاز کرده و سپس به [[کوفه]] رفته<ref>تاریخ التراث العربی، «التدوین التاریخی»، ج۲، ص۸۷ – ۸۸.</ref>، به احتمال [[قوی]] میان سال‌های ۱۳۳ تا ۱۴۰ ه. ق. [[ابن اسحاق]] در کوفه از یحیی بن ابی الاشعث حدیث شنیده که همزمان با دوران [[امامت امام صادق]]{{ع}} است. یحیی نیز از مصعب حدیث شنیده و دور نیست که مصعب، ساکن و مقیم کوفه بوده باشد. گرچه [[شیخ طوسی]]، یحیی را [[بصری]] معرفی کرده؛ اما ابن اسحاق او را مقیم کوفه دانسته. [[بخاری]] در [[تاریخ الکبیر]] او را [[اهل کوفه]] می‌داند: یحیی بن ابی الاشعت از [[اسماعیل بن ایاس بن عفیف]] حدیث شنیده و ابن اسحاق گفته: یحیی برای من حدیث نقل کرده و او اهل کوفه است<ref>بخاری، تاریخ الکبیر، ج۸، ص۲۶۱، ش۲۹۲۶.</ref>؛ بنابراین می‌‌توان گفت: کسی که به عنوان [[کارگزار]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} شناخته شده، همان کسی است که با یک واسطه از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] می‌کند و [[نجاشی]] کتاب او را گزارش نموده است.
+#[[حدیث]] دوم را با همین سند و به همین معنا و محتوا آورده؛ ولی نقل می‌کند: در جای دیگر از کتاب [[یحیی]] بن [[اشعث]] است<ref>تاریخ طبری (۸ جلدی)، ج۲، ص۵۶ – ۵۷.</ref>. [[ابن ابی الحدید]] در [[حدیثی]] به نقل از استیعاب، همین سند و [[حدیث]] را آورده است<ref>شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۱۱.</ref>. با توجه به این که [[مرگ]] [[محمد بن اسحاق]] را در سال ۱۵۰ تا ۱۵۴ ه.ق یاد کرده‌اند و او سفرهای [[علمی]] خود را به [[مصر]]، در سال ۱۱۵ ه.ق. آغاز کرده و سپس به [[کوفه]] رفته<ref>تاریخ التراث العربی، «التدوین التاریخی»، ج۲، ص۸۷ – ۸۸.</ref>، به احتمال [[قوی]] میان سال‌های ۱۳۳ تا ۱۴۰ ﻫ.ق [[ابن اسحاق]] در کوفه از یحیی بن ابی الاشعث حدیث شنیده که همزمان با دوران [[امامت امام صادق]]{{ع}} است. یحیی نیز از مصعب حدیث شنیده و دور نیست که مصعب، ساکن و مقیم کوفه بوده باشد. گرچه [[شیخ طوسی]]، یحیی را [[بصری]] معرفی کرده؛ اما ابن اسحاق او را مقیم کوفه دانسته. [[بخاری]] در [[تاریخ الکبیر]] او را [[اهل کوفه]] می‌داند: یحیی بن ابی الاشعت از [[اسماعیل بن ایاس بن عفیف]] حدیث شنیده و ابن اسحاق گفته: یحیی برای من حدیث نقل کرده و او اهل کوفه است<ref>بخاری، تاریخ الکبیر، ج۸، ص۲۶۱، ش۲۹۲۶.</ref>؛ بنابراین می‌‌توان گفت: کسی که به عنوان [[کارگزار]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} شناخته شده، همان کسی است که با یک واسطه از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] می‌کند و [[نجاشی]] کتاب او را گزارش نموده است.
 با توجه به آنچه گذشت دیدگاه دوم و سوم، نادرست به نظر می‌رسد؛ زیرا [[راوی حدیث]] [[جزیه]] و ناقل [[روایات امام صادق]]{{ع}} در یک مقطع [[تاریخی]] [[زندگی]] میکردند؛ اما باز اشکال باقی است؛ زیرا دور است که کارگزار امیرالمؤمنین{{ع}} از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} باشد و [[یاران امام رضا]]{{ع}} از وی حدیث نقل کنند. البته این بُعد، مشکل [[عقلی]] نیست؛ یعنی ممکن است وی دارای [[عمر طولانی]] باشد که ما از آن اطلاعی نداشته باشیم. احتمال دیگری نیز در اینجا مطرح است و آن امکان ناتمامی [[سند روایت]] در [[فقیه]] و [[استبصار]] است و این که در واقع، [[روایت]]، افتادگی سندی داشته باشد.