پرش به محتوا

اقتصاد در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۱۱۶: خط ۱۱۶:


=== [[امنیت اقتصادی]] ===
=== [[امنیت اقتصادی]] ===
[[امنیت]] در برنامه‌ریزی‌های [[اقتصادی]]، عامل مهمی است که بدون آن، رونق و [[شکوفایی]] اقتصادی امکان‌پذیر نیست. منظور از چنین [[امنیتی]]، [[شیوه]] برخورد [[دولت]] با [[تجار]] و کسبه و تولیدکنندگان و [[کارگران]] و [[برنامه‌ریزی]] دولتی در جهت امنیت شغلی آنان است. آن [[حضرت]] در این باره می‌فرماید:
[[امنیت]] در برنامه‌ریزی‌های [[اقتصادی]]، عامل مهمی است که بدون آن، رونق و [[شکوفایی]] اقتصادی امکان‌پذیر نیست. منظور از چنین [[امنیتی]]، [[شیوه]] برخورد [[دولت]] با [[تجار]] و کسبه و تولیدکنندگان و [[کارگران]] و [[برنامه‌ریزی]] دولتی در جهت امنیت شغلی آنان است. آن [[حضرت]] در این باره می‌فرماید: {{متن حدیث|... وَ لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ وَ لَا تَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ وَ لَا تَبِيعُنَّ لِلنَّاسِ فِي الْخَرَاجِ كِسْوَةَ شِتَاءٍ وَ لَا صَيْفٍ وَ لَا دَابَّةً يَعْتَمِلُونَ عَلَيْهَا وَ لَا عَبْداً وَ لَا تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَمٍ وَ لَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ مُصَلٍّ وَ لَا مُعَاهَدٍ إِلَّا أَنْ تَجِدُوا فَرَساً أَوْ سِلَاحاً يُعْدَى بِهِ عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ فَإِنَّهُ لَا يَنْبَغِي لِلْمُسْلِمِ أَنْ يَدَعَ ذَلِكَ فِي أَيْدِي أَعْدَاءِ الْإِسْلَامِ فَيَكُونَ شَوْكَةً عَلَيْهِ}}؛ «... هرگز مبادا کسی را از ما یحتاجش باز دارید و از رسیدن به خواسته‌اش بی‌بهره نمایید، هرگز مبادا از برای گردآوری [[خراج]]، [[پوشاک]] زمستانی یا تابستانی کسی را یا [[حیوان]] سواری را که با آن کار می‌کند یا برده خدمتکارش را بفروشید، هرگز مبادا احدی از [[مردم]] را برای درهمی بی‌ارزش تازیانه بزنید، و هرگز مبادا به [[مال]] خواسته احدی از مردم - [[مسلمان]] [[نمازگزار]] یا اقلیت‌های در گرو [[پیمان]] -دست بیازید، مگر اسب و [[جنگ]] افزاری بیابید که در [[تجاوز]] به [[مسلمانان]] به کار گرفته شده است. در چنین صورتی سزاوار نیست که مسلمان، آنان را در [[اختیار]] [[دشمن]] باقی بگذارد تا بر [[ضد]] مسلمان شوکتی بیابد»<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۱.</ref>.
{{متن حدیث|... وَ لَا تُحْشِمُوا أَحَداً عَنْ حَاجَتِهِ وَ لَا تَحْبِسُوهُ عَنْ طَلِبَتِهِ وَ لَا تَبِيعُنَّ لِلنَّاسِ فِي الْخَرَاجِ كِسْوَةَ شِتَاءٍ وَ لَا صَيْفٍ وَ لَا دَابَّةً يَعْتَمِلُونَ عَلَيْهَا وَ لَا عَبْداً وَ لَا تَضْرِبُنَّ أَحَداً سَوْطاً لِمَكَانِ دِرْهَمٍ وَ لَا تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ مُصَلٍّ وَ لَا مُعَاهَدٍ إِلَّا أَنْ تَجِدُوا فَرَساً أَوْ سِلَاحاً يُعْدَى بِهِ عَلَى أَهْلِ الْإِسْلَامِ فَإِنَّهُ لَا يَنْبَغِي لِلْمُسْلِمِ أَنْ يَدَعَ ذَلِكَ فِي أَيْدِي أَعْدَاءِ الْإِسْلَامِ فَيَكُونَ شَوْكَةً عَلَيْهِ}}؛
«... هرگز مبادا کسی را از ما یحتاجش باز دارید و از رسیدن به خواسته‌اش بی‌بهره نمایید، هرگز مبادا از برای گردآوری [[خراج]]، [[پوشاک]] زمستانی یا تابستانی کسی را یا [[حیوان]] سواری را که با آن کار می‌کند یا برده خدمتکارش را بفروشید، هرگز مبادا احدی از [[مردم]] را برای درهمی بی‌ارزش تازیانه بزنید، و هرگز مبادا به [[مال]] خواسته احدی از مردم - [[مسلمان]] [[نمازگزار]] یا اقلیت‌های در گرو [[پیمان]] -دست بیازید، مگر اسب و [[جنگ]] افزاری بیابید که در [[تجاوز]] به [[مسلمانان]] به کار گرفته شده است. در چنین صورتی سزاوار نیست که مسلمان، آنان را در [[اختیار]] [[دشمن]] باقی بگذارد تا بر [[ضد]] مسلمان شوکتی بیابد»<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۱.</ref>.


آن حضرت {{ع}} در جای دیگر در همین باره می‌فرماید:
آن حضرت {{ع}} در جای دیگر در همین باره می‌فرماید:
خط ۱۲۴: خط ۱۲۲:
بر مبنای تقوای خدایی که یگانه است و برای او شریکی نیست به پیش رو! هرگز مبادا [[مسلمانی]] را بیمناک‌سازی یا بر ([[زمین]] و باغ) او به غیر دلخواهش و به [[زور]] وارد شوی و گذر کنی یا از او چیزی بیشتر از آنچه [[حق خدا]] در [[مال]] اوست بگیری»<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref>.
بر مبنای تقوای خدایی که یگانه است و برای او شریکی نیست به پیش رو! هرگز مبادا [[مسلمانی]] را بیمناک‌سازی یا بر ([[زمین]] و باغ) او به غیر دلخواهش و به [[زور]] وارد شوی و گذر کنی یا از او چیزی بیشتر از آنچه [[حق خدا]] در [[مال]] اوست بگیری»<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref>.


باز می‌فرماید:
باز می‌فرماید: {{متن حدیث|ثُمَّ تَقُولَ عِبَادَ اللَّهِ أَرْسَلَنِي إِلَيْكُمْ وَلِيُّ اللَّهِ وَ خَلِيفَتُهُ لآِخُذَ مِنْكُمْ حَقَّ اللَّهِ فِي أَمْوَالِكُمْ فَهَلْ لِلَّهِ فِي أَمْوَالِكُمْ مِنْ حَقٍّ فَتُؤَدُّوهُ إِلَى وَلِيِّهِ فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ لَا فَلَا تُرَاجِعْهُ وَ إِنْ أَنْعَمَ لَكَ مُنْعِمٌ فَانْطَلِقْ مَعَهُ مِنْ غَيْرِ أَنْ تُخِيفَهُ أَوْ تُوعِدَهُ أَوْ تَعْسِفَهُ أَوْ تُرْهِقَهُ فَخُذْ مَا أَعْطَاكَ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ فِضَّةٍ فَإِنْ كَانَ لَهُ مَاشِيَةٌ أَوْ إِبِلٌ فَلَا تَدْخُلْهَا إِلَّا بِإِذْنِهِ فَإِنَّ أَكْثَرَهَا لَهُ فَإِذَا أَتَيْتَهَا فَلَا تَدْخُلْ عَلَيْهَا دُخُولَ مُتَسَلِّطٍ عَلَيْهِ وَ لَا عَنِيفٍ بِهِ وَ لَا تُنَفِّرَنَّ بَهِيمَةً وَ لَا تُفْزِعَنَّهَا وَ لَا تَسُوءَنَّ صَاحِبَهَا فِيهَا}}؛
{{متن حدیث|ثُمَّ تَقُولَ عِبَادَ اللَّهِ أَرْسَلَنِي إِلَيْكُمْ وَلِيُّ اللَّهِ وَ خَلِيفَتُهُ لآِخُذَ مِنْكُمْ حَقَّ اللَّهِ فِي أَمْوَالِكُمْ فَهَلْ لِلَّهِ فِي أَمْوَالِكُمْ مِنْ حَقٍّ فَتُؤَدُّوهُ إِلَى وَلِيِّهِ فَإِنْ قَالَ قَائِلٌ لَا فَلَا تُرَاجِعْهُ وَ إِنْ أَنْعَمَ لَكَ مُنْعِمٌ فَانْطَلِقْ مَعَهُ مِنْ غَيْرِ أَنْ تُخِيفَهُ أَوْ تُوعِدَهُ أَوْ تَعْسِفَهُ أَوْ تُرْهِقَهُ فَخُذْ مَا أَعْطَاكَ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ فِضَّةٍ فَإِنْ كَانَ لَهُ مَاشِيَةٌ أَوْ إِبِلٌ فَلَا تَدْخُلْهَا إِلَّا بِإِذْنِهِ فَإِنَّ أَكْثَرَهَا لَهُ فَإِذَا أَتَيْتَهَا فَلَا تَدْخُلْ عَلَيْهَا دُخُولَ مُتَسَلِّطٍ عَلَيْهِ وَ لَا عَنِيفٍ بِهِ وَ لَا تُنَفِّرَنَّ بَهِيمَةً وَ لَا تُفْزِعَنَّهَا وَ لَا تَسُوءَنَّ صَاحِبَهَا فِيهَا}}؛
«وانگهی سخن خود را چنین آغاز کنی: [[بندگان خدا]]، مرا [[ولی خدا]] و [[جانشین]] او به سوی شما فرستاده است که حقی را که [[خداوند]] در اموالتان دارد بگیرم. پس آیا در [[اموال]] شما حقی هست که آن را به ولی او بپردازید؟
«وانگهی سخن خود را چنین آغاز کنی: [[بندگان خدا]]، مرا [[ولی خدا]] و [[جانشین]] او به سوی شما فرستاده است که حقی را که [[خداوند]] در اموالتان دارد بگیرم. پس آیا در [[اموال]] شما حقی هست که آن را به ولی او بپردازید؟


در این هنگام اگر گوینده‌ای جواب منفی داد، دیگر سخن خود را تکرار مکن، ولی اگر [[توانگری]] جواب مثبت داد همراهش روان شو با [[پرهیز]] از هر گونه [[هراس]] افکنی، [[تهدید]]، [[سخت‌گیری]] و [[تحمیل]]. پس هر آنچه از زر و سیم (نقدینه) به تو داد بستان. اگر (اموالی از نوع) گاو و گوسفند و شتر داشت، بی‌اجازه و سرزده بر آن داخل مشو؛ زیرا که (هر چند تو را به عنوان [[نماینده]] [[ولی امر]]، سهمی در آن هست اما) بیشتر آن، [[ملک]] اوست. بنابر این به هنگام آمدن بدان جا نباید با آهنگ زور و [[سلطه]] بر آن دام‌ها وارد شوی، به هیچ روی دامی را رم مده و هراسانش مکن که این، رنجش دامدار را در پی خواهد داشت»<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref><ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]] ص ۳۶.</ref>۳۷۹
در این هنگام اگر گوینده‌ای جواب منفی داد، دیگر سخن خود را تکرار مکن، ولی اگر [[توانگری]] جواب مثبت داد همراهش روان شو با [[پرهیز]] از هر گونه [[هراس‌افکنی]]، [[تهدید]]، [[سخت‌گیری]] و [[تحمیل]]. پس هر آنچه از زر و سیم (نقدینه) به تو داد بستان. اگر (اموالی از نوع) گاو و گوسفند و شتر داشت، بی‌اجازه و سرزده بر آن داخل مشو؛ زیرا که (هر چند تو را به عنوان [[نماینده]] [[ولی امر]]، سهمی در آن هست اما) بیشتر آن، [[ملک]] اوست. بنابر این به هنگام آمدن بدان جا نباید با آهنگ زور و [[سلطه]] بر آن دام‌ها وارد شوی، به هیچ روی دامی را رم مده و هراسانش مکن که این، رنجش دامدار را در پی خواهد داشت»<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref><ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]] ص ۳۶.</ref>۳۷۹


=== رعایت [[حقوق محرومان]] در [[تعیین بودجه اقتصادی]] ===
=== رعایت [[حقوق محرومان]] در [[تعیین بودجه اقتصادی]] ===
۲۱۷٬۴۹۱

ویرایش