جهاد اقتصادی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جهاد اقتصادی در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۳۹

۱۱٬۶۵۹ بایت حذف‌شده ، ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳

←‏ابعاد جهاد اقتصادی

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۱۲۲

ویرایش

@@ خط ۵۳: / خط ۵۳: @@
 ایجاد [[شایعات]] در راستای فراهم‌آوری بسترهایی برای احتکار و ایجاد [[تزلزل]] و [[اضطراب]] و تشویش اساسی در اجتماع نیز از مصادیق چنین [[رفتار]] ضد [[اجتماعی]] و اقتصادی است که به سبب اختلال در [[امنیت]] اجتماع [[احکام]] چندگانه طرد اجتماعی، [[تبعید]] و [[اعدام]] شامل آن خواهد شد.
 به هر حال، از نظر [[قرآن]] هر گونه فعالیت‌های ضد اقتصادی از سوی [[دشمنان داخلی]] و خارجی، باید از سوی [[نظام اسلامی]] ومردم مورد توجه و اهتمام قرار گیرد و [[اجازه]] داده نشود که [[دشمنان]] از طریق [[جنگ روانی]] [[اقتصاد]] [[امت]] و [[نظام ولایی]] را [[تضعیف]] کنند و یا موجبات نابودی اقتصادی را فراهم آورند.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نگاه قرآن به جنگ روانی اقتصادی (مقاله)|نگاه قرآن به جنگ روانی اقتصادی]].</ref>.
-==ابعاد جهاد اقتصادی==
-جهاد اقتصادی دارای ابعاد چندی است که تحقق همه جانبه آن به معنای رسیدن به [[جامعه]] [[ایمانی]] و [[تمدن اسلامی]] است. از جمله مهم‌ترین ابعاد جهاد اقتصادی می‌‌توان به جنبه‌های تولیدی آن یعنی [[تولید]] [[ثروت]] اشاره کرد که مهم‌ترین ابزار این تولید باید تولید ثروت از طریق [[تولید علم]] و تبدیل آن به فن‌آوری باشد.
-تولید ثروت به معنای [[واقعی]] آن [[مسئولیت]] و [[مأموریت]] همگانی [[بشر]] به‌ویژه [[مؤمنان]] است؛ زیرا ثروت واقعی به معنای ایجاد امکانات بهتر و بیشتر برای همگان جهت دستیابی به [[اهداف]] [[آفرینش]] است. چنین ثروتی به سبب آنکه همراه با [[آبادانی زمین]] و مسئولیت [[خلافت الهی]] بشر و پروردگاری و [[ربوبیت]] اوست، نمادی از متاله و خدایی شدن است.<ref>{{متن قرآن|وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ}} «و به سوی (قوم) ثمود برادر آنان صالح را (فرستادیم)، گفت: ای قوم من! خداوند را بپرستید که خدایی جز او ندارید، او شما را از زمین پدیدار کرد و شما را در آن به آبادانی گمارد پس، از او آمرزش بخواهید سپس به درگاه وی توبه کنید که پروردگار من، پاسخ دهنده‌ای است» سوره هود، آیه ۶۱.</ref> از این رو ثروت واقعی چیزی جز [[عبودیت]] و [[بندگی]] نیست؛ اما اگر این ثروت از حالت ابزاری به حالت تاصیل برسد و [[دنیا]] و [[مادیات]] برای بشر اصالت و [[ارزش واقعی]] یابد، خطرناک خواهد شد؛ زیرا جریانی را بر خلاف جریان اصیل آفرینش و اهداف آن پدید می‌‌آورد و زمینه‌های [[بی‌عدالتی]] و [[ستمگری]] و [[استکبار]] را فراهم می‌‌کند.
-آنچه نصیب و بهره هر [[انسانی]] در دنیا و [[آخرت]] خواهد بود، سعی و تلاشی است که در [[مقام عمل]] و در جهت آبادسازی و آبادانی زمین انجام می‌‌دهد و [[حقیقت]] خود را در [[مقام]] خدایی و مظهریت پروردگاری نشان می‌‌دهد. هرچه [[انسان]] بیشتر و بهتر سعی کند، خود بهتری را به نمایش می‌‌گذارد و این خود بهتر و [[برتر]] است که [[آبادانی]] را برای همگان از موجودات و آفریده‌های هستی به ارمغان می‌‌آورد و آنان را به کمال [[شایسته]] و بایسته ایشان می‌‌رساند.
-بنابراین، [[تولید]] [[ثروت]] از طریق [[تولید علم]] و تبدیل آن به فن‌آوری و [[تصرف]] و تغییرات در موجودات [[جهان]]، از مهم‌ترین مسئولیت‌های [[بشر]] در [[گیتی]] است و این یکی از جنبه‌های [[جهاد اقتصادی]] است که در [[آموزه‌های قرآنی]] بر آن تاکید شده است.
-اما جنبه مثبت جهاد اقتصادی تنها در تولید ثروت از طریق تولید علم و تبدیل آن به فن‌آوری و تجاری‌سازی خلاصه نمی‌شود، بلکه از مهم‌ترین ابعاد جهاد اقتصادی [[توزیع عادلانه]] این ثروت است.
-همان‌گونه که تولید ثروت می‌‌بایست به قصد ایجاد [[برابری]] و [[عدالت]] همگانی و دسترسی همگان به امکانات شدن‌های کمالی باشد، [[توزیع ثروت]] به شکل عادلانه نیز می‌‌باید مورد توجه قرار گیرد.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی (مقاله)|جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی]].</ref>.
-===ضرورت توزیع عادلانه ثروت===
-{{همچنین|توزیع عادلانه ثروت}}
-در [[اقتصاد]] [[سرمایه‌داری]]، تولید ثروت [[ارزش]] دارد، ولی همان‌گونه که عدالت در تولید مورد توجه نیست، در [[مقام]] توزیع ثروت نیز از عدالت هیچ خبری نیست. تاکید بر جنبه [[عدالت در توزیع]] از آن جهت مهم‌تر است که در این مرحله، [[بی‌عدالتی]] بیشتر نمود می‌‌یابد؛ زیرا تولید ثروت نیازمند خبرگی و استعدادهای خاصی است و تنها [[خردمندان]] هستند که تولید [[واقعی]] ثروت را از طریق تولید علم و تبدل آن به فن‌آوری در [[اختیار]] دارند. [[خبرگان]] و خردمندان نیز بیشترین [[گرایش]] را به عدالت داشته و [[اهل]] [[انصاف]] هستند. در این میان اجحافی که صورت می‌‌گیرد در هنگام [[توزیع]] ثروتی است که تولید می‌‌شود؛ زیرا بسیاری از [[مردم]] به جهت [[تفکر]] استکباری و ستمگرانه خود، خواهان انباشت ثروت و [[تکاثر]] آن هستند و از توزیع عادلانه ثروت تولیدی جلوگیری می‌‌کنند، این جاست که جهاد اقتصادی معنای خاص می‌‌یابد و [[مدیریت اقتصادی]] در [[جهادی]] مضاعف می‌‌بایست از هرگونه خلل و اختلالی در [[توزیع ثروت]] جلوگیری به عمل آورد.
-[[خداوند]] در آیاتی از جمله [[آیه]] ۷ [[سوره حشر]] از مانع جدی در سر راه [[جهاد اقتصادی]] به نام [[سرمایه]] داران و [[ثروت]] اندوزان و [[اغنیا]] سخن به میان می‌‌آورد. اینان مانع جدی در سر راه [[توزیع عادلانه ثروت]] هستند و [[اجازه]] نمی‌دهند تا سرمایه و ثروت در یک گردش سالم [[اقتصادی]] به جریان افتد.
-آنان اگر بتوانند می‌‌کوشند تا در همان آغاز منابع [[تولید]] ثروت از جمله ثروت‌های [[خدادادی]] [[زمین]] را در [[اختیار]] گیرند و با [[اعمال]] [[نفوذ]] از گردش سالم اقتصادی جلوگیری کنند. از این رو جهاد اقتصادی زمانی تحقق می‌‌یابد که ثروت‌های خدادادی به [[درستی]] در میان همگان [[توزیع]] شود و امکان دسترسی همه اقشار [[جامعه]] و [[مردم]] به منابع تولید فراهم آید. بر این اساس خداوند قوانینی را برای مهار [[تجاوز]] سرمایه داران پدید آورده است که از جمله آن [[قانون]] فی و [[انفال]] است. براساس این [[قانون الهی]]، [[منابع خدادادی]] چون [[معادن]] و [[دریاها]] و [[جنگل‌ها]] و نهرها و رودها و مانند آن در اختیار [[دولت اسلامی]] قرار می‌‌گیرد تا با [[توزیع عادلانه]] این منابع در میان اقشار [[مستضعف]] و [[فقیر]] جامعه، امکان بهره‌مندی از ثروت برای ایشان نیز فراهم آید.
-بنابراین، در جهاد اقتصادی می‌‌بایست به این جنبه توجه شود که همگان به‌ویژه اقشار فقیر و مستضعف جامعه بتوانند از منابع تولید بهره مند شده و آن را به کار گیرند.
-البته روش‌های دیگری نیز برای مهار و [[مدیریت]] ثروت از سوی خداوند و [[اسلام]] بیان شده است که از جمله می‌‌توان به [[زکات]] و [[خمس]] و دیگر انفاق‌های [[مالی]] اشاره کرد. این [[قوانین]] کمک می‌‌کند تا توزیع ثروت به شکل عادلانه در [[جامعه بشری]] صورت بگیرد.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی (مقاله)|جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی]].</ref>.
-===ثروت، ابزار اصلاح و آبادی===
-{{همچنین|ثروت|اصلاح اقتصادی}}
-براساس [[آموزه‌های اسلامی]] هرگونه [[توسعه]] و [[پیشرفت]] زمانی صحیح و مناسب و اصلاح گرانه خواهد بود که در چارچوب [[عدالت]] و مبتنی بر آن باشد. بنابراین، اگر توسعه و پیشرفتی در [[جامعه]] با [[ظلم و ستم]] به اقشار پایین دست و [[ضعیف]] جامعه انجام گیرد، [[پیشرفت]] نبوده بلکه از آن به [[فساد]] و [[پسرفت]] یاد می‌‌شود.
-گنج‌های قارونی و [[ثروت]] انباشته در هر جامعه اگر در راستای [[رشد]] و [[توسعه]] و پیشرفت همگانی جامعه نباشد، از مسیر [[جهاد اقتصادی]] بیرون خواهد بود؛ چراکه چنین انباشت ثروتی به جای این که موجبات رشد و بالندگی فرد و جامعه شود، موجبات نابودی و [[تباهی]] خواهد شد.
-بیماری‌ای که از طریق [[تفکر]] قارونی در جامعه ایجاد می‌‌شود، نه تنها مسیر حرکت‌های [[اقتصادی]] را [[منحرف]] می‌‌کند و از اهداف و [[فلسفه آفرینش]] بازمی دارد، بلکه موجب می‌‌شود تا جامعه به نوعی [[خودباختگی]] برسد و انباشت بیشتر ثروت به یک [[بیماری]] همگانی تبدیل شود. این بدان معنا خواهد بود که ثروت به جای این که موجب [[آبادانی]] [[اهل]] [[زمین]] شود و [[خلافت]] [[انسانی]] را تثبیت کند، سبب فساد و تباهی جامعه و [[انسان]] می‌‌شود.
-اما اگر ثروت به [[درستی]] در جایگاه [[واقعی]] خود شناخته و مورد استفاده قرار گیرد، در آن صورت است که ثروت به ابزار [[اصلاح فرد]] و جامعه و کمال زمین و آبادانی آن تبدیل می‌‌شود. این آن چیزی است که می‌‌باید در جهاد اقتصادی همواره مدنظر قرار گیرد.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی (مقاله)|جایگاه عدالت در جهاد اقتصادی]].</ref>.
 ==جهاد اقتصادی در جمهوری اسلامی==