←شاخص‌های تواضع
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==شاخص‌های [[تواضع]]== | ==شاخص‌های [[تواضع]]== | ||
همه، افراد [[متواضع]] را [[دوست]] دارند و از [[متکبر]] گریزان‌اند. در [[روابط اجتماعی]]، لازم است [[انسان]] تواضع به [[خرج]] داد تا دیگران [[رغبت]] نشان داده با او [[روابط حسنه]] برقرار کنند. | همه، افراد [[متواضع]] را [[دوست]] دارند و از [[متکبر]] گریزان‌اند. در [[روابط اجتماعی]]، لازم است [[انسان]] تواضع به [[خرج]] داد تا دیگران [[رغبت]] نشان داده با او [[روابط حسنه]] برقرار کنند. تواضع، یکی از [[حقوقی]] است که هر [[مسلمانی]] به گردن هم دیگر دارد. [[انسان]] باید از [[تکبر]] اجتناب ورزد؛ زیرا [[خداوند]] هیچ متکبری را دوست ندارد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: [[خدا]] به من [[وحی]] کرد که تواضع کنید تا کسی به کسی [[فخر]] نفروشد: {{متن حدیث| إِنَّ اللَّهَ أَوْحَى إِلَيَّ أَنْ تَوَاضَعُوا حَتَّى لَا يفخر أَحَدُ عَلَى أَحَدُ }}<ref>سید عبدالله شبر، اخلاق، ص۱۶۷.</ref>. | ||
طبق [[آموزه‌های دینی]]، هر کس در این [[دنیا]] در برابر [[برادران]] خود [[فروتنی]] کرده، تواضع بخرج دهد، در نزد خداوند از جمله [[صدیقین]] محسوب می‌گردد. [[امام عسکری]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ مَنْ تَوَاضَعَ فِي الدُّنْيَا لِإِخْوَانِهِ- فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الصِّدِّيقِينَ}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ح۲۱۸۳۲.</ref>. تواضع موجب [[محبت]] می‌شود؛ [[حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|ثَمَرَةُ التَّوَاضُعِ الْمَحَبَّةُ}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ح۲۱۸۶۰.</ref>؛ «تواضع فرد موجب می‌شود [[مردم]] او را دوست بدارند». | طبق [[آموزه‌های دینی]]، هر کس در این [[دنیا]] در برابر [[برادران]] خود [[فروتنی]] کرده، تواضع بخرج دهد، در نزد خداوند از جمله [[صدیقین]] محسوب می‌گردد. [[امام عسکری]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|وَ مَنْ تَوَاضَعَ فِي الدُّنْيَا لِإِخْوَانِهِ- فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ مِنَ الصِّدِّيقِينَ}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ح۲۱۸۳۲.</ref>. تواضع موجب [[محبت]] می‌شود؛ [[حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|ثَمَرَةُ التَّوَاضُعِ الْمَحَبَّةُ}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ح۲۱۸۶۰.</ref>؛ «تواضع فرد موجب می‌شود [[مردم]] او را دوست بدارند». | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#هر جا فضای خالی دید بنشیند، هر چند متناسب با [[شأن]] او نباشد<ref>میزان الحکمه، ح۲۱۸۵۳.</ref>. یعنی اگر کسی [[شایستگی]] دارد تا در صدر مجلس بنشیند، حال چنان‌چه در آن مکان فضای خالی نبود و در جای [[پایین‌تر]] از شأن خود، نشست اشکالی ندارد. | #هر جا فضای خالی دید بنشیند، هر چند متناسب با [[شأن]] او نباشد<ref>میزان الحکمه، ح۲۱۸۵۳.</ref>. یعنی اگر کسی [[شایستگی]] دارد تا در صدر مجلس بنشیند، حال چنان‌چه در آن مکان فضای خالی نبود و در جای [[پایین‌تر]] از شأن خود، نشست اشکالی ندارد. | ||
#[[ریا]] و [[سمعه]] را دوست نداشته باشد<ref>میزان الحکمه، ح۲۱۸۵۳.</ref>. در ریا و سمعه فرد عمل خود را برای این انجام می‌دهد که دیگران از او تعریف و [[تمجید]] کنند؛ منتها در ریا عمل فرد را میبینند؛ مثلاً شخص نمازش را طول می‌دهد تا دیگران آن را دیده، بگویند این شخص چه [[آدم]] [[زاهد]] و با خدایی است. اما در سمعه فرد ممکن است عملش را در حضور دیگران انجام ندهد، بلکه هدفش این باشد که دیگران هر [[زمان]] از عمل وی بشنوند، او را تعریف کنند. [[سمعه]] از «[[سمع]]» مربوط به شنیدن است، اما [[ریا]] از «[[رؤیت]]» و با دیدن ارتباط دارد. | #[[ریا]] و [[سمعه]] را دوست نداشته باشد<ref>میزان الحکمه، ح۲۱۸۵۳.</ref>. در ریا و سمعه فرد عمل خود را برای این انجام می‌دهد که دیگران از او تعریف و [[تمجید]] کنند؛ منتها در ریا عمل فرد را میبینند؛ مثلاً شخص نمازش را طول می‌دهد تا دیگران آن را دیده، بگویند این شخص چه [[آدم]] [[زاهد]] و با خدایی است. اما در سمعه فرد ممکن است عملش را در حضور دیگران انجام ندهد، بلکه هدفش این باشد که دیگران هر [[زمان]] از عمل وی بشنوند، او را تعریف کنند. [[سمعه]] از «[[سمع]]» مربوط به شنیدن است، اما [[ریا]] از «[[رؤیت]]» و با دیدن ارتباط دارد. | ||
#یکی دیگر از شاخص‌های | #یکی دیگر از شاخص‌های تواضع این است که [[انسان]] بافقرا بنشیند. [[پیامبر اسلام]]{{صل}} فرمود: [[فروتنی]] کنید و با [[فقیران]] بنشینید تا در پیش [[خدا]] بزرگ باشید و از [[تکبر]] بر کنار مانید<ref>{{متن حدیث| تَوَاضَعُوا وَ جَالِسُوا الْمَسَاكِينِ، تَكُونُوا مِنْ كبرآء اللَّهِ وتحرجوا مِنَ الْكِبْرِ }}؛ نهج الفصاحه، ح۱۱۸۶.</ref>. در [[حدیثی]] دیگر آمده است: «نشستن با [[فقرا]] از لوازم تواضع است»<ref>{{متن حدیث|الْجُلُوسُ مَعَ الْفُقَرَاءِ مِنَ التَّوَاضُعُ}}؛ نهج الفصاحه، ح۱۳۲۲.</ref>. | ||
#با خدمت‌گزاران غذا بخورد؛ در حدیثی از پیامبر اسلام{{صل}} آمده است که فرمود: [[غذا خوردن]] با [[خادم]] نوعی تواضع و فروتنی است <ref>{{متن حدیث| الْأَكْلُ مَعَ الْخَادِمِ مِنَ التَّوَاضُعُ }}؛ نهج الفصاحه، ح۱۰۶۱.</ref>. | #با خدمت‌گزاران غذا بخورد؛ در حدیثی از پیامبر اسلام{{صل}} آمده است که فرمود: [[غذا خوردن]] با [[خادم]] نوعی تواضع و فروتنی است <ref>{{متن حدیث| الْأَكْلُ مَعَ الْخَادِمِ مِنَ التَّوَاضُعُ }}؛ نهج الفصاحه، ح۱۰۶۱.</ref>. | ||
#در برابر کسی که [[نیکی]] کرده، | #در برابر کسی که [[نیکی]] کرده، تواضع کند. [[رسول اکرم]]{{صل}} فرمود: هر کسی که با تو نیکی کند با وی [[متواضع]] باش، گرچه برده [[حبشی]] باشد<ref>{{متن حدیث| تَوَاضَعَ لِلْمُحْسِنِ إِلَيْكَ وَ إِنْ كَانَ عَبْداً حَبَشِيّاً }}؛ نهج الفصاحه، ح۱۱۸۴.</ref>. | ||
[[تکبر]]، در مقابل تواضع است. [[انسان]] [[متکبر]] در برقرار کردن [[روابط اجتماعی]] خود بسیار [[ضعیف]] است؛ زیرا چنین شخصی همواره از دیگران می‌خواهد تا در برابرش [[کرنش]] کنند و او را مورد [[ستایش]] و [[احترام]] قرار دهند. از سوی دیگر، او برای [[اثبات]] بزرگی‌اش، به دیگران [[بی‌اعتنایی]] و [[بی‌احترامی]] می‌کند که این امر موجب می‌شود تا [[مردم]] او را تنها بگذارند. افراد متکبر، چنان که در [[آموزه‌های دینی]] آمده است، [[رفیق]] و [[دوست]] ندارند. [[حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|لَيْسَ لِمُتَكَبِّرٍ صَدِيقٌ}}<ref>میزان الحکمه، ح۱۷۲۸۷.</ref>. بیایید از [[شیطان]] درس [[عبرت]] بگیریم که چون خود را از دیگران [[برتر]] دانست و تکبر ورزید، مورد [[لعنت]] [[خداوند]] قرار گرفت و برای همیشه تنها شد و همه با گفتن «لا حول» او را از جمع خود می‌دانند.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 51-54.</ref> | [[تکبر]]، در مقابل تواضع است. [[انسان]] [[متکبر]] در برقرار کردن [[روابط اجتماعی]] خود بسیار [[ضعیف]] است؛ زیرا چنین شخصی همواره از دیگران می‌خواهد تا در برابرش [[کرنش]] کنند و او را مورد [[ستایش]] و [[احترام]] قرار دهند. از سوی دیگر، او برای [[اثبات]] بزرگی‌اش، به دیگران [[بی‌اعتنایی]] و [[بی‌احترامی]] می‌کند که این امر موجب می‌شود تا [[مردم]] او را تنها بگذارند. افراد متکبر، چنان که در [[آموزه‌های دینی]] آمده است، [[رفیق]] و [[دوست]] ندارند. [[حضرت علی]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن حدیث|لَيْسَ لِمُتَكَبِّرٍ صَدِيقٌ}}<ref>میزان الحکمه، ح۱۷۲۸۷.</ref>. بیایید از [[شیطان]] درس [[عبرت]] بگیریم که چون خود را از دیگران [[برتر]] دانست و تکبر ورزید، مورد [[لعنت]] [[خداوند]] قرار گرفت و برای همیشه تنها شد و همه با گفتن «لا حول» او را از جمع خود می‌دانند.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 51-54.</ref> | ||