احتکار در فقه تطبیقی: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی از [[فقهای امامیه]]، با استناد به چندین متن، باور دارند که احتکار [[حرام]] است. به عنوان مثال، در حدیثی آمده است: «[[امام صادق]]{{ع}} سؤال کردند: [[شغل]] شما چیست؟ من پاسخ دادم: فروشنده گندم هستم و گاهی با رواج [[بازار]] و گاهی با [[کسادی]] مواجه می‌شوم که در آن مواقع گندم را ذخیره می‌کنم. [[امام]]{{ع}} پرسیدند: اطرافیان شما در این باره چه می‌گویند؟ من پاسخ دادم: آنها مرا [[محتکر]] می‌نامند. باز هم [[امام]]{{ع}} سؤال کردند: آیا فردی دیگری نیز این کالا را می‌فروشد؟ من گفتم: من حتی یک هزارم این کالا را نمی‌فروشم، [[امام]]{{ع}} فرمودند: مشکلی وجود ندارد. محتکری که مورد [[نکوهش]] قرار می‌گیرد، مردی از [[قریش]] به نام [[حکیم بن حزام]] است که هرگاه [[خوراک]] به [[مدینه]] می‌رسید، کل آن را خریداری می‌کرد. [[پیامبر]]{{صل}} از او عبور کرد و فرمود: ای [[حکیم بن حزام]]، برحذر باش که [[احتکار]] نکنی!».

در مقابل، گروهی از [[فقهای امامیه]] و اکثر علمای حنفیه، [[احتکار]] را [[مکروه]] دانسته‌اند. البته اطلاق کراهت در [[کلام]] آنها منصرف به کراهت تحریمی است و انجام‌دهنده این عمل مستحق عذاب [[الهی]] خواهد بود. همچنین برخی از علمای [[شافعی]] نیز بر کراهت احتکار نظر داده‌اند.

# '''وجود نیاز و عدم [[اسراف]]:''' یعنی تنگنا و نیاز شدید [[مردم]] به گونه‌ای باشد که موجب [[اضطرار]] آنها شود. [[فقهای امامیه]] بر اساس روایاتی مانند صحیحه حلبی، بر این شرط تأکید کرده‌اند. فقهای دیگر [[مذاهب]] نیز با توجه به [[زیان]] شدید ناشی از احتکار، بر آن تصریح نموده‌اند. فقهای امامیه به خاطر چند [[روایات]] این شرط را قائل شده‌اند. از جمله صحیحه حلبی از [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: «اگر غذا برای مردم کافی باشد، مشکلی پیش نمی‌آید، ولی اگر کمبود غذا به وجود آید، احتکار و رها کردن مردم گرسنه [[مکروه]] است».

## خرید باید با قصد احتکار باشد. بنابراین اگر کسی کالایی را بیاورد یا مقداری از محصول خود را نگه دارد، [[محتکر]] محسوب نمی‌شود. این نظر [[اکثریت]] فقهای [[مذاهب چهارگانه]] و گروهی از [[فقهای امامیه]] است.

# [[حق]] [[اجبار]] فقط مخصوص [[امام]] یا [[سلطان]] است و این همان چیزی است که برخی از [[فقهای امامیه]] و [[اکثریت]] فقهای [[مذاهب چهارگانه]] نیز آن را پذیرفته‌اند هرچند در کیفیت اجبار [[اختلاف]] وجود دارد.