شایسته‌سالاری در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

شایسته‌سالاری در معارف و سیره علوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۱

۱۰٬۷۲۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۵٬۵۴۲

ویرایش

@@ خط ۱۹۶: / خط ۱۹۶: @@
 #آزمون [[پیشرفت]]<ref>Achievment Test..</ref>؛ این آزمون [[دانش]] و [[آگاهی]] افراد را بررسی می‌کند؛
 #آزمون استعداد<ref>Aptitude Test..</ref>؛ آزمونی که ویژگی‌هایی یک فرد را ارزیابی می‌کند (قابلیت‌ها و توانایی‌ها)<ref>Luthans Fred (۲۰۰۸)، Organizational Behavior، Eleventh Edition، MC Graw Hill، Singapore..</ref>.<ref>[[مهدی نصراصفهانی]] و [[علی نصراصفهانی]]، [[شایسته‌سالاری در مدیریت جامعه با تأکید بر اندیشه‌های سیاسی امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در مدیریت جامعه با تأکید بر اندیشه‌های سیاسی امام علی»]]</ref>
+==شاخص‌های [[شایسته‌سالاری]]==
+شایسته‌سالاری که در [[اسلام]] سفارش شده در مواردی عام است و برای تمامی افراد و ارکان و [[زمامداران]] [[حکومت]] به طور مشترک است اما هر کدام از بخش‌های مختلف حکومت از [[کارمندان]] [[دولت]] ([[قوه مجریه]]) و [[قضات]] ([[قوه قضاییه]]) و [[مشاوران]] ([[قوه]] مققنه) و [[فرماندهان نظامی]] باید به تناسب جایگاهی که دارند ویژگی‌های خاص خود را داشته باشند که در اینجا اول به ویژگی‌های عام و بعد خاص می‌پردازیم.
+===[[ایمان]]===
+===[[تقوا]]===
+===[[علم]]===
+===[[عدل|عدالت]]===
+===[[راست‌گویی]]===
+===[[بصیرت]]===
+===[[بینش سیاسی]]===
+یکی از معیارهای [[شایسته‌سالاری]] و [[شایستگی]] از نظر [[اسلام]]، داشتن «بینش سیاسی» است؛ یعنی کسی که بینش سیاسی دارد، نسبت به افرادی که فاقد آن می‌باشند شایستگی بیش‌تری برای [[مدیریت سازمان]] و جامعه دارد. منظور از بینش سیاسی با توجه به معنای ریشه «[[سیاست]]»، یعنی [[تدبیر]] [[امور جامعه]]<ref>معلوف، لویس، المنجد، ذیل واژه السیاسه.</ref>، [[قیام]] به [[اصلاح امور]] آنها<ref>ابن اثیر، علی، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، ج۳، ص۷۵.</ref> و [[دوراندیشی]]<ref>دهخدا، علی اکبر، لغت‌ نامه، ج۲۹، ص۷۴۱، ذیل واژه سیاست.</ref>، این است که با [[شناخت]] دقیق [[مصالح]] افراد، [[سازمان‌ها]] و جامعه، به [[اصلاح]] آنها قیام نموده تا بتواند از این طریق در شرایط و موقعیت‌های مختلف امور آنها را به طور مناسب‌تر و شایسته‌تر [[تدبیر]] و [[مدیریت]] کند. بدین‌سان، می‌توان گفت: «[[سیاست]] از لوازم اجتناب ناپذیر مدیریت است و تنها کسی می‌تواند به طور شایسته از عهده اداره گروه، [[سازمان]] و [[حکومت]] برآید که [[بینش سیاسی]] داشته باشد»<ref>محمدی ری شهری، محمد، اخلاق مدیریت در اسلام، ص۵۸.</ref>. لازم به یادآوری است که بینش سیاسی متفاوت از معیارهای‌های دیگری مانند «[[علم]]» و «[[بصیرت]]» می‌باشد: زیرا منظور از علم - همان‌گونه که گفته شد - [[قوانین]] و [[مقررات]] موجود می‌باشد و منظور از بصیرت - همان‌گونه که بیان گردید - نوری است که [[خداوند]] به وسیله کسب [[معنویت]] در اذهان افراد قرار می‌دهد. اما منظور از بینش سیاسی، آن چیزهایی نیست که در لایه‌های کتاب‌ها یا قوانین و مقررات به چشم می‌خورد یا از جانب خداوند در اذهان افراد [[الهام]] می‌شود، بلکه منظور از آن [[درک]] و [[فهم]] نکته‌های بسیار حیاتی و پیچیده است که از طریق نگاه جامع و نظام‌مند و تجزیه و تحلیل مجموعه پدیده‌های [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] با توجه به حوادث گذشته، حال و [[آینده]] به دست می‌آید. اینکه در [[روایات]] آمده است: {{متن حدیث|الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِسُ}}<ref>نقی پورفر، ولی الله، مجموعه مباحثی از مدیریت اسلامی»، ص۲۵.</ref>؛ اشاره به همین بینش سیاسی دارد. [[حضرت علی]]{{ع}} در این باره می‌فرماید: {{متن حدیث|مَنْ حَسُنَتْ سِيَاسَتُهُ دَامَتْ رِيَاسَتُهُ}}<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۲، ص۱۳۸۴، ح۱۹۲۸.</ref>؛ «کسی که بینش سیاسی خوبی داشته باشد، ریاستش تداوم می‌یابد». نیز می‌فرماید: {{متن حدیث|آفَةُ الزُّعَمَاءِ ضَعْفُ السِّيَاسَةِ}}<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۲، ص۱۳۸۴، ح۱۹۲۷.</ref>؛ «آفتی که زعما و متصدیان [[رهبری]] را [[تهدید]] می‌کند [[ضعف]] بینش سیاسی است».
+بنابراین، از مباحث بیان شده این [[واقعیت]] به دست می‌آید که یکی از معیارهای [[شایستگی]] از نظر [[اسلام]]، داشتن «بینش سیاسی» است و کسانی که واجد آن باشند، از شایستگی بیش‌تری برخوردارند.<ref>[[امید چناری|چناری، امید]]، [[وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی (کتاب)|وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی]] ص ۱۴۶.</ref>
+===[[اخلاق نیکو]]===
+===[[رفق و مدارا]]===
+===[[قاطعیت]]===
+===[[انتقادپذیری]]===
+===[[تغافل]]===
+===[[امید|ایجاد امیدواری]]===
+===[[صبر]] و [[استقامت]]===
+===[[اصالت خانوادگی]]===
+با توجه به اهمیت صلاحیت [[اخلاقی]] افراد، [[نقش خانواده]] نیز در پرورش [[خصال]] [[نیک]] و [[سجایای اخلاقی]] روشن می‌گردد. اگر [[صفات اخلاقی]] و [[پسندیده]] در [[نفس انسان]] [[ملکه]] نشوند هرگز مصدر [[افعال]] خوب واقع نمی‌گردند.
+روشن است که ملکه شدن یک صفت خوب به مدت زمانی طولانی نیاز دارد، و اگر افراد مورد [[گزینش]] از [[خاندان]] [[شریف]] و با [[فضیلت]] باشند، می‌توان تصور کرد که صفات اخلاقی در آنها از سنین [[کودکی]] شکل گرفته و با دوام و ریشه‌دار در فرد وجود دارند. علاوه بر آن، صفات خوب و بد از طریق [[ارث]] به فرزند منتقل می‌شوند. [[اخلاق]] خوب و پسندیده یا [[زشت]] و [[نکوهیده]] معرف [[پاکی]] [[وراثت]] یا [[بدی]] آن هستند.
+بنابراین، اخلاق نقش محوری در [[اداره امور]] دارد و اصالت خانوادگی در [[تأیید]] صلاحیت اخلاقی افراد نیز نقشی به مراتب مؤثرتر داراست. [[مولا علی]]{{ع}} به [[مالک اشتر]] می‌فرماید: «[[کارگزاران دولتی]] را از میان مردمی [[انتخاب]] کن که... با [[حیا]] و از خاندان‌های [[پاکیزه]] و با [[تقوا]] باشند».<ref>[[امید چناری|چناری، امید]]، [[وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی (کتاب)|وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی]] ص ۱۶۳.</ref>
+===[[حسن شهرت]]===
+در گزینش افراد، «[[قضاوت]] [[مردم]]» می‌تواند ملاک خوبی باشد؛ زیرا خوبی و بدی افراد از مردم پوشیده نمی‌ماند. وقتی مردم شخصی را به خاطر صفات خوبش می‌ستایند و در همه جا از او به [[نیکی]] یاد می‌کنند به [[گواهی]] و [[تصدیق]] آنان می‌توان [[اطمینان]] کرد. همچنین مردمی که به [[صداقت]] و [[دیانت]] و [[امانت‌داری]] معروفند هر گاه در مصادر امور قرار گیرند [[اعتماد]] و [[همکاری]] همه‌جانبه [[مردم]] را به سوی خود جلب می‌کنند.
+از سوی دیگر، اعتبار یک [[حکومت]] با حضور چهره‌هایی که [[امین]] مردم هستند بالا می‌رود و بهترین پشتوانه و دل‌گرمی نیز برای یک [[مسئول]]، اعتماد مردم نسبت به اوست؛ زیرا می‌داند که مردم حرف‌های او را [[صادقانه]] می‌پذیرند و در همه حال با او یک‌دل و یک‌زبان هستند. عکس آن نیز صادق است؛ یعنی اگر فردی که [[پایگاه مردمی]] ندارد یا صداقت و امانت‌داری او را عملاً نیازموده‌اند، زمام امور مردم را به دست گیرد، مردم نه تنها به او اعتماد نمی‌کنند، بلکه از این عمل [[مسئولان]] مافوق به [[خشم]] نیز می‌آیند، و هر چه کار و [[مسئولیت]] فرد حساس‌تر باشد، خشم و [[ناراحتی]] مردم نیز بیشتر خواهد بود. از این روست که [[حضرت علی]]{{ع}} [[حسن شهرت]] و سوابق خوب افراد را (در [[عهدنامه مالک اشتر]])، یکی از ملاک‌های [[گزینش]] معرفی می‌کند: «[[کارگزاران دولتی]] را از میان مردمی با [[تجربه]]... که در [[مسلمانی]] سابقه درخشانی دارند... و [[آینده‌نگری]] آنان بیشتر است، [[انتخاب]] کن».
+بنابراین، افرادی که [[اهل]] تجربه بوده و در کشاکش [[کارها]] ساخته و پرداخته شده‌اند و نیز سابقه و حسن سابقه‌شان در [[اسلام]]، بیش از دیگران باشد و همچنین [[مدیر]] و دوراندیشند و در کارها و مسائل، عمیق و ژرف‌نگرند؛ [[شایستگی]] بیشتری در [[تصدی]] امور دارند.<ref>[[امید چناری|چناری، امید]]، [[وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی (کتاب)|وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی]] ص ۶۴.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۲۰۳: / خط ۲۳۲: @@
 # [[پرونده:11119.jpg|22px]] [[احمد خاتمی|خاتمی، احمد]]، [[شایسته‌سالاری در سیره امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در سیره امام علی»]]، [[پاسدار اسلام (نشریه)|ماهنامه پاسدار اسلام]]
 # [[پرونده:IM010636.jpg|22px]] [[مهدی نصراصفهانی]] و [[علی نصراصفهانی]]، [[شایسته‌سالاری در مدیریت جامعه با تأکید بر اندیشه‌های سیاسی امام علی (مقاله)|مقاله «شایسته‌سالاری در مدیریت جامعه با تأکید بر اندیشه‌های سیاسی امام علی»]]، [[معرفت سیاسی (نشریه)|دوفصلنامه معرفت سیاسی]]
+# [[پرونده:IM010641.jpg|22px]] [[امید چناری|چناری، امید]]، [[وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی (کتاب)|'''وظایف نهادهای حاکمیتی در قبال مفاسد اقتصادی''']]
 {{پایان منابع}}
 == پانویس ==
 {{پانویس}}