اقتصاد در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها
←راهبردهای اقتصادی
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
=== فرد و [[اقتصاد]] === | === فرد و [[اقتصاد]] === | ||
[[امام علی]] {{ع}} هنگامی که [[زندگی فردی]] یک [[مؤمن]] را زمان‌بندی می‌کند، برای اقتصاد، همطراز [[عبادت]]، نقش ویژه‌ای قائل است، چنان که می‌فرماید: «در برنامه [[زندگی]] مؤمن، سه [[زمان]] مشخص است: زمانی که در [[نیایش]] با پروردگارش می‌گذرد؛ زمانی را که در ترمیم گذران خویش به سر می‌برد و در تأمین هزینه زندگی‌اش می‌کوشد؛ و زمانی که نفس را با [[لذات]] آن در قلمروی که [[مشروع]] و زیباست، تنها و [[آزاد]] می‌گذارد. [[خردمند]] را نیز نسزد که جز در یکی از این سه مورد به صحنه در آید: سامان دادن به [[زندگی]] و تلاش [[اقتصادی]]؛ برداشت گامی در راه [[معاد]] و [[لذت]] بردن بدون [[ارتکاب گناه]]»<ref>{{متن حدیث|لِلْمُؤْمِنِ ثَلَاثُ سَاعَاتٍ فَسَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ وَ سَاعَةٌ يَرُمُّ [فِيهَا مَعَايِشَهُ] مَعَاشَهُ وَ سَاعَةٌ يُخَلِّي [فِيهَا] بَيْنَ نَفْسِهِ وَ بَيْنَ لَذَّتِهَا فِيمَا يَحِلُّ وَ يَجْمُلُ وَ لَيْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً إِلَّا فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ خُطْوَةٍ فِي مَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۹۰.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]]، ص ۳۸۳.</ref> | [[امام علی]] {{ع}} هنگامی که [[زندگی فردی]] یک [[مؤمن]] را زمان‌بندی می‌کند، برای اقتصاد، همطراز [[عبادت]]، نقش ویژه‌ای قائل است، چنان که می‌فرماید: «در برنامه [[زندگی]] مؤمن، سه [[زمان]] مشخص است: زمانی که در [[نیایش]] با پروردگارش می‌گذرد؛ زمانی را که در ترمیم گذران خویش به سر می‌برد و در تأمین هزینه زندگی‌اش می‌کوشد؛ و زمانی که نفس را با [[لذات]] آن در قلمروی که [[مشروع]] و زیباست، تنها و [[آزاد]] می‌گذارد. [[خردمند]] را نیز نسزد که جز در یکی از این سه مورد به صحنه در آید: سامان دادن به [[زندگی]] و تلاش [[اقتصادی]]؛ برداشت گامی در راه [[معاد]] و [[لذت]] بردن بدون [[ارتکاب گناه]]»<ref>{{متن حدیث|لِلْمُؤْمِنِ ثَلَاثُ سَاعَاتٍ فَسَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ وَ سَاعَةٌ يَرُمُّ [فِيهَا مَعَايِشَهُ] مَعَاشَهُ وَ سَاعَةٌ يُخَلِّي [فِيهَا] بَيْنَ نَفْسِهِ وَ بَيْنَ لَذَّتِهَا فِيمَا يَحِلُّ وَ يَجْمُلُ وَ لَيْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً إِلَّا فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ خُطْوَةٍ فِي مَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۹۰.</ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[تجلی امامت (کتاب)|تجلی امامت]]، ص ۳۸۳.</ref> | ||
== ارزش‌های اقتصادی در سنت علوی == | |||
# رعایت [[حقوق محرومان]]: «سپس [[خدا]] را، خدا را، در خصوص طبقات پایین و [[محروم]] [[جامعه]] از زمین‌گیران، [[نیازمندان]]، [[گرفتاران]]، و دردمندان که هیچ چاره‌ای ندارند. همانا در این طبقه محروم، گروهی [[خویشتن‌داری]] نموده، گروهی به گدایی دست نیاز برمی‌دارند؛ پس برای خدا پاسدار حقی باش که [[خداوند]] برای این طبقه معین فرموده است. بخشی از [[بیت المال]] و بخشی از غله‌های زمین‌های غنیمتی [[اسلام]] را در هر شهری به طبقات پایین اختصاص ده»<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۲.</ref>. | |||
# تقویت [[بازرگانی]]: [[شکوفایی اقتصادی]] جامعه و [[پیشرفت]] و [[توسعه]] آن به [[رشد]] بازرگانی و تقویت [[بازرگانان]] [[صالح]] آن جامعه بستگی دارد. بر این اساس، [[حضرت امیر]]{{ع}}، به [[مالک اشتر]] درباره بازرگانان و صاحبان صنایع سفارش می‌کند و آنان را منابع اصلی [[منفعت]] و پدیدآورندگان وسایل [[زندگی]] و [[آسایش]] می‌داند؛ البته [[نظارت]] بر [[بازرگانان]] تنگ‌نظر، بد [[معامله]]، [[بخیل]] و [[محتکر]] را نیز مدنظر قرار می‌دهد<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳.</ref>. [[روایت]] شده است که [[امیرمؤمنان]]{{ع}} تازیانه‌ای به دست می‌گرفت. در بازارها به راه می‌افتاد و کم‌فروشان و متقلبان را [[تنبیه]] می‌کرد، و به [[اصبغ بن نباته]] که به [[امام]] عرض کرد [[اجازه]] بدهید من به جای شما به این کار بپردازم، فرمود: «[[پیامبر]] بر مرکب سوار می‌شد و به بازار گوشت‌فروشان و خرمافروشان و تاجران می‌رفت و آنان را [[نصیحت]] می‌کردم»<ref>قاضی نعمان تمیمی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۵۳۸، ح۱۸۳.</ref>. [[سیره]] [[حضرت علی]]{{ع}} نیز بر [[روش پیامبر]] مبتنی بود<ref>دشتی، محمد، امام علی{{ع}} و اقتصاد، ص۶۲-۶۰.</ref>. | |||
# [[پرهیز]] از مخلوط کردن جنس خوب و بد<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۵۱.</ref>. | |||
# پرهیز از قسم خوردن در [[معاملات]]<ref>هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعه، ج۹، ص۳۹۴.</ref>. | |||
# [[تشویق]] به [[کشاورزی]]<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۳، ص۲۱۶.</ref>. | |||
#توجه به نیازمندی‌های [[یتیمان]]<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۴۱، ص۵۲.</ref>. | |||
#سفارش به [[تولید]] و کار و [[سازندگی]]<ref>محدث قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج۱، ص۴۱۳.</ref>. | |||
#سفارش‌های مالیاتی به [[مأموران دارایی]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۵.</ref>.<ref>[[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[قلمرو دین (مقاله)| مقاله «قلمرو دین»]]، [[دانشنامه امام علی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۳]]، ص ۱۱۰.</ref>. | |||
== راهبردهای [[اقتصادی]] == | == راهبردهای [[اقتصادی]] == | ||