پرش به محتوا

امنیت فردی در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲: خط ۴۲:
در میان عوامل تهدیدکننده، حکومت از جایگاه مؤثری برخوردار است. اصولاً همواره [[حکومت‌ها]] می‌توانند به بزرگترین تهدیدکننده امنیت فرد تبدیل شوند؛ در صورتی که [[جائر]] و [[طاغوت]] باشند. حکومت جائر به دلیل پیروی از شهوات و [[غضب]]، با [[قتل نفس]]، غصب مال، تباه کردن موقعیت و آبروی فرد و... موجب از بین رفتن امنیت فردی می‌شود<ref>محمد حسین نائینی، تنبیه الامه و تنزیه المله، ص۴؛ سید حسین طباطبایی بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج۲۲، ص۳۲۰؛ حسینعلی منتظری، دراسات فی ولایه الفقیه، ج۱، ص۲۹۵؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۸۳؛ سید روح الله موسوی خمینی، المکاسب المحرمه، ج۲، ص۱۶۷.</ref>.
در میان عوامل تهدیدکننده، حکومت از جایگاه مؤثری برخوردار است. اصولاً همواره [[حکومت‌ها]] می‌توانند به بزرگترین تهدیدکننده امنیت فرد تبدیل شوند؛ در صورتی که [[جائر]] و [[طاغوت]] باشند. حکومت جائر به دلیل پیروی از شهوات و [[غضب]]، با [[قتل نفس]]، غصب مال، تباه کردن موقعیت و آبروی فرد و... موجب از بین رفتن امنیت فردی می‌شود<ref>محمد حسین نائینی، تنبیه الامه و تنزیه المله، ص۴؛ سید حسین طباطبایی بروجردی، جامع احادیث الشیعه، ج۲۲، ص۳۲۰؛ حسینعلی منتظری، دراسات فی ولایه الفقیه، ج۱، ص۲۹۵؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۸۳؛ سید روح الله موسوی خمینی، المکاسب المحرمه، ج۲، ص۱۶۷.</ref>.


[[مکلف]] عاصی / [[معصیت]]: [[هدف]] [[دانش]] [[فقه]] تنظیم مناسبات [[حیات انسان]] در [[دنیا]] با هدف دستیابی به [[سعادت]] در [[آخرت]] است. در واقع نگاهی دنیا - آخرت‌گرا دارد و در مقام تأمین امنیت و بقای [[انسان]] در هر دو [[حیات]] است. از منظر فقه، معصیت و [[گناه]] از عوامل برهم زننده حیات انسان و موجب ناامنی آن - در دنیا و آخرت - است؛ بر این اساس شخصی که [[مرتکب گناه]] می‌شود (عاصی) یا [[عبادات]] واجب شرعی را اتیان نمی‌کند در واقع [[امنیت فردی]] خود را به مخاطره می‌‌اندازد؛ چراکه [[خداوند]] به فرد عاصی و تارک [[واجبات]] [[شرعی]] [[وعده]] [[عذاب]] در آخرت و [[سختی]] در دنیا می‌دهد؛ از این رو شخص عاصی که مرتکب [[قتل نفس]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَى بِالْأُنْثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ * وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ}} «ای مؤمنان! قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است: آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن، و اگر به کسی از جانب برادر (دینی)‌اش (یعنی ولیّ دم) گذشتی شود، (بر ولیّ دم است) که شایسته پیگیری کند و (بر قاتل است که) خون‌بها را به نیکی به او بپردازد، این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست و هر که پس از آن از اندازه درگذرد عذابی دردناک خواهد داشت * و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است؛ باشد که شما پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۱۷۸-۱۷۹؛ {{متن قرآن|وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}} «و بر آنان در آن (تورات) مقرّر داشتیم که: آدمی در برابر آدمی و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است و (نیز) زخم‌ها قصاص دارند و هر کس از آن در گذرد کفّاره (گناهان) اوست و آن کسان که بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری نکنند ستمگرند» سوره مائده، آیه ۴۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۷، ص۳۱۹؛ محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱۵، ص۲۶۸؛ سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ج۴، ص۳۵۱؛ سید روح الله موسوی خمینی، تحریر الوسیله، ج۲، ص۵۰۸؛ محمد آل بحر العلوم، بلغه الفقیه، ج۳، ص۲۷۶؛ محمد جواد مغنیه، فقه الإمام الصادق{{ع}}، ج۶، ص۳۰۶.</ref>، [[قتل]] خویش (خودکشی)<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا}} «ای مؤمنان! دارایی‌های یکدیگر را میان خود به نادرستی نخورید مگر داد و ستدی با رضای خودتان باشد و یکدیگر را نکشید بی‌گمان خداوند نسبت به شما بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۹؛ {{متن قرآن|وَأَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ}} «و در راه خداوند هزینه کنید و با دست خویش خود را به نابودی نیفکنید و نیکوکار باشید که خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد» سوره بقره، آیه ۱۹۵؛ حسینعلی منتظری، مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، ص۹۱؛ محمد یزدی، فقه القرآن، ج۴، ص۲۱۲.</ref>، آسیب به دیگران<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۶۵؛ محمود هاشمی شاهرودی، بایسته‌های فقه جزا، ص۹۴.</ref>، ترک واجبات و انجام [[محرمات]]<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج۱، ص۸۷؛ سید علی نقی حیدری، اصول الاستنباط، ص۸۳؛ عیسی ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص۳۳۵.</ref>، از بین بردن عرض<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}} «و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۶۸، ص۱۶.</ref> و... می‌شود، باید امنیتش در [[دنیا]] و [[آخرت]] دچار خدشه شود؛ از این روست که عذاب‌های دنیوی مانند [[قصاص]]<ref>محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۷-۸.</ref>، [[دیه]]<ref>محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۱؛ سیدروح الله موسوی خمینی، تحریر الوسیله، ج۲، ص۵۰۸؛ محمد آل بحرالعلوم، بلغه الفقیه، ج۳، ص۲۷۶؛ سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ج۴، ص۳۵۱.</ref>، [[تعزیر]] و [[کفاره]]<ref>مقداد بن عبدالله سیوری حلی، التنقیح الرائع، ج۴، ص۵۲۸؛ همو، کنز العرفان، ج۱، ص۲۲۸- ۲۲۹؛ سیدابوالحسن اصفهانی، وسیله النجاه، ج۳، ص۱۸.</ref> و عقوبت‌های [[اخروی]] گوناگون برای [[معاصی]] فرد عاصی [[تشریع]] شده است<ref>{{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ}} «و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند، پس اگر دست از (جنگ) بازداشتند (شما نیز دست باز دارید که) جز با ستمگران دشمنی نباید کرد» سوره بقره، آیه ۱۹۳؛ {{متن قرآن|وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ}} «و در زمین پس از سامان یافتن آن تباهی نورزید و او را با بیم و امید بخوانید که بخشایش خداوند به نیکوکاران نزدیک است» سوره اعراف، آیه ۵۶؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ}} «کیفر کسانی که با خداوند و پیامبرش به جنگ برمی‌خیزند و در زمین به تبهکاری می‌کوشند جز این نیست که کشته یا به دار آویخته شوند یا دست‌ها و پاهایشان ناهمتا بریده شود یا از سرزمین خود تبعید گردند؛ این (کیفرها) برای آنان خواری در این جهان است و در جهان واپسین عذابی سترگ خواهند داشت» سوره مائده، آیه ۳۳؛ {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا}} «و آنان که مردان و زنان مؤمن را بی‌آنکه کاری (ناپسند) کرده باشند آزار می‌کنند بی‌گمان بار بهتان و گناهی آشکار را بر دوش دارند» سوره احزاب، آیه ۵۸؛ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ * يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ}} «ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند * ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند می‌دارید و از خداوند پروا کنید که خداوند توبه‌پذیری بخشاینده است» سوره حجرات، آیه ۱۱-۱۲؛ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا}} «ای مؤمنان! دارایی‌های یکدیگر را میان خود به نادرستی نخورید مگر داد و ستدی با رضای خودتان باشد و یکدیگر را نکشید بی‌گمان خداوند نسبت به شما بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۹.</ref>. در واقع فرد عاصی نه در [[دنیا]] و نه در [[آخرت]]، [[امنیت]] ندارد و [[توبه]] از [[معصیت]]، راه تأمین امنیت برای اوست<ref>[[محمد اسماعیل نباتیان|نباتیان، محمد اسماعیل]]، [[فقه و امنیت (کتاب)|فقه و امنیت]]، ص ۵۰.</ref>.
[[مکلف]] عاصی / [[معصیت]]: [[هدف]] [[دانش]] [[فقه]] تنظیم مناسبات [[حیات انسان]] در [[دنیا]] با هدف دستیابی به [[سعادت]] در [[آخرت]] است. در واقع نگاهی دنیا - آخرت‌گرا دارد و در مقام تأمین امنیت و بقای [[انسان]] در هر دو [[حیات]] است. از منظر فقه، معصیت و [[گناه]] از عوامل برهم زننده حیات انسان و موجب ناامنی آن - در دنیا و آخرت - است؛ بر این اساس شخصی که [[مرتکب گناه]] می‌شود (عاصی) یا [[عبادات]] واجب شرعی را اتیان نمی‌کند در واقع [[امنیت فردی]] خود را به مخاطره می‌‌اندازد؛ چراکه [[خداوند]] به فرد عاصی و تارک [[واجبات]] [[شرعی]] [[وعده]] [[عذاب]] در آخرت و [[سختی]] در دنیا می‌دهد؛ از این رو شخص عاصی که مرتکب [[قتل نفس]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْأُنْثَى بِالْأُنْثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ * وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ}} «ای مؤمنان! قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است: آزاد در برابر آزاد و برده در برابر برده و زن در برابر زن، و اگر به کسی از جانب برادر (دینی)‌اش (یعنی ولیّ دم) گذشتی شود، (بر ولیّ دم است) که شایسته پیگیری کند و (بر قاتل است که) خون‌بها را به نیکی به او بپردازد، این آسانگیری و بخشایشی از سوی پروردگار شماست و هر که پس از آن از اندازه درگذرد عذابی دردناک خواهد داشت * و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است؛ باشد که شما پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۱۷۸-۱۷۹؛ {{متن قرآن|وَكَتَبْنَا عَلَيْهِمْ فِيهَا أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَالْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَالْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَالْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَالسِّنَّ بِالسِّنِّ وَالْجُرُوحَ قِصَاصٌ فَمَنْ تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفَّارَةٌ لَهُ وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}} «و بر آنان در آن (تورات) مقرّر داشتیم که: آدمی در برابر آدمی و چشم در برابر چشم و بینی در برابر بینی و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است و (نیز) زخم‌ها قصاص دارند و هر کس از آن در گذرد کفّاره (گناهان) اوست و آن کسان که بنابر آنچه خداوند فرو فرستاده است داوری نکنند ستمگرند» سوره مائده، آیه ۴۵؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۷، ص۳۱۹؛ محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ج۱۵، ص۲۶۸؛ سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ج۴، ص۳۵۱؛ سید روح الله موسوی خمینی، تحریر الوسیله، ج۲، ص۵۰۸؛ محمد آل بحر العلوم، بلغه الفقیه، ج۳، ص۲۷۶؛ محمد جواد مغنیه، فقه الإمام الصادق{{ع}}، ج۶، ص۳۰۶.</ref>، [[قتل]] خویش (خودکشی)<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا}} «ای مؤمنان! دارایی‌های یکدیگر را میان خود به نادرستی نخورید مگر داد و ستدی با رضای خودتان باشد و یکدیگر را نکشید بی‌گمان خداوند نسبت به شما بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۹؛ {{متن قرآن|وَأَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ}} «و در راه خداوند هزینه کنید و با دست خویش خود را به نابودی نیفکنید و نیکوکار باشید که خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد» سوره بقره، آیه ۱۹۵؛ حسینعلی منتظری، مجازات‌های اسلامی و حقوق بشر، ص۹۱؛ محمد یزدی، فقه القرآن، ج۴، ص۲۱۲.</ref>، آسیب به دیگران<ref>شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۶۵؛ محمود هاشمی شاهرودی، بایسته‌های فقه جزا، ص۹۴.</ref>، ترک واجبات و انجام [[محرمات]]<ref>محمدرضا مظفر، اصول الفقه، ج۱، ص۸۷؛ سید علی نقی حیدری، اصول الاستنباط، ص۸۳؛ عیسی ولایی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص۳۳۵.</ref>، از بین بردن عرض<ref>{{متن قرآن|وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا}} «و به راستی ما فرزندان آدم را ارجمند داشته‌ایم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکب) سوار کرده‌ایم و به آنان از چیزهای پاکیزه روزی داده‌ایم و آنان را بر بسیاری از آنچه آفریده‌ایم، نیک برتری بخشیده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۷۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۶۸، ص۱۶.</ref> و... می‌شود، باید امنیتش در [[دنیا]] و [[آخرت]] دچار خدشه شود؛ از این روست که عذاب‌های دنیوی مانند [[قصاص]]<ref>محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۷-۸.</ref>، دیه<ref>محمد حسن نجفی، جواهر الکلام، ج۴۲، ص۱۱؛ سیدروح الله موسوی خمینی، تحریر الوسیله، ج۲، ص۵۰۸؛ محمد آل بحرالعلوم، بلغه الفقیه، ج۳، ص۲۷۶؛ سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ج۴، ص۳۵۱.</ref>، [[تعزیر]] و [[کفاره]]<ref>مقداد بن عبدالله سیوری حلی، التنقیح الرائع، ج۴، ص۵۲۸؛ همو، کنز العرفان، ج۱، ص۲۲۸- ۲۲۹؛ سیدابوالحسن اصفهانی، وسیله النجاه، ج۳، ص۱۸.</ref> و عقوبت‌های [[اخروی]] گوناگون برای [[معاصی]] فرد عاصی [[تشریع]] شده است<ref>{{متن قرآن|وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ}} «و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند، پس اگر دست از (جنگ) بازداشتند (شما نیز دست باز دارید که) جز با ستمگران دشمنی نباید کرد» سوره بقره، آیه ۱۹۳؛ {{متن قرآن|وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ}} «و در زمین پس از سامان یافتن آن تباهی نورزید و او را با بیم و امید بخوانید که بخشایش خداوند به نیکوکاران نزدیک است» سوره اعراف، آیه ۵۶؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ}} «کیفر کسانی که با خداوند و پیامبرش به جنگ برمی‌خیزند و در زمین به تبهکاری می‌کوشند جز این نیست که کشته یا به دار آویخته شوند یا دست‌ها و پاهایشان ناهمتا بریده شود یا از سرزمین خود تبعید گردند؛ این (کیفرها) برای آنان خواری در این جهان است و در جهان واپسین عذابی سترگ خواهند داشت» سوره مائده، آیه ۳۳؛ {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا}} «و آنان که مردان و زنان مؤمن را بی‌آنکه کاری (ناپسند) کرده باشند آزار می‌کنند بی‌گمان بار بهتان و گناهی آشکار را بر دوش دارند» سوره احزاب، آیه ۵۸؛ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ * يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ}} «ای مؤمنان! هیچ گروهی گروه دیگر را به ریشخند نگیرد، بسا آنان از اینان بهتر باشند؛ و نه زنانی زنانی دیگر را، بسا آنان از اینان بهتر باشند و از یکدیگر عیبجویی مکنید و (همدیگر را) با لقب‌های ناپسند مخوانید! پس از ایمان، بزهکاری نامگذاری ناپسندی است و آنان که (از این کارها) بازنگردند ستمکارند * ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید و از یکدیگر غیبت نکنید؛ آیا هیچ یک از شما دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ پس آن را ناپسند می‌دارید و از خداوند پروا کنید که خداوند توبه‌پذیری بخشاینده است» سوره حجرات، آیه ۱۱-۱۲؛ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا}} «ای مؤمنان! دارایی‌های یکدیگر را میان خود به نادرستی نخورید مگر داد و ستدی با رضای خودتان باشد و یکدیگر را نکشید بی‌گمان خداوند نسبت به شما بخشاینده است» سوره نساء، آیه ۲۹.</ref>. در واقع فرد عاصی نه در [[دنیا]] و نه در [[آخرت]]، [[امنیت]] ندارد و [[توبه]] از [[معصیت]]، راه تأمین امنیت برای اوست<ref>[[محمد اسماعیل نباتیان|نباتیان، محمد اسماعیل]]، [[فقه و امنیت (کتاب)|فقه و امنیت]]، ص ۵۰.</ref>.


== جمع‌بندی ==
== جمع‌بندی ==
۱۱۸٬۴۴۱

ویرایش