مبارزه با فساد اقتصادی در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

مبارزه با فساد اقتصادی در معارف و سیره علوی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۲

۷٬۶۵۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۳

←‏فساد اقتصادی

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۷٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 | پرسش مرتبط  =
 }}
+==مقدمه==
+[[قرآن کریم]] در [[دستورات]] [[هدایتی]] خود، همواره مردم را از [[تجاوز به حقوق]] مادی و [[معنوی]] [[نهی]] کرده و راه‎کارهایی برای داشتن جامعه‌ای سالم و [[امن]] به مخاطبان ارائه داده است. در بعد مسائل اقتصادی نیز [[خداوند متعال]] همواره [[انسان]] را به رعایت عدل [[تشویق]] کرده و از [[ظلم]] و [[تعدی]] به [[اموال]] مردم نهی نموده است. یکی از آیاتی که به صراحت با مفاسد اقتصادی مبارزه می‌کند [[آیه]] ۱۸۸ [[سوره مبارکه]] البقره است. در این [[آیه]] چنین آمده: {{متن قرآن|وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ}}<ref>«و دارایی‌های همدیگر را میان خود به نادرستی مخورید و آنها را (با رشوه) به سوی داوران سرازیر نکنید تا بخشی از دارایی‌های مردم را آگاهانه به حرام بخورید» سوره بقره، آیه ۱۸۸.</ref>.
+در تبیین این آیه لازم است برخی از واژگان آن توضیح داده شود؛ منظور از «اکل [[اموال]] [[مردم]]»: گرفتن آن و یا مطلق [[تصرف]] در آن است، که به‌طور مجاز «خوردن [[مال]] مردم» نامیده می‌شود، مصحح این اطلاق مجازی، آن است که خوردن نزدیک‌ترین و قدیمی‎ترین عمل طبیعی است که [[انسان]] محتاج به انجام آن است، برای اینکه [[آدمی]] از آغازین [[روز]] پیدایش‌اش اولین حاجتی که [[احساس]] می‌کند، و اولین عملی که بدان مشغول می‌شود تغذی است، سپس رفته رفته به [[حوائج]] دیگر طبیعی خود از قبیل: [[لباس]]، [[مسکن]] و [[ازدواج]] پی می‌برد، پس اولین تصرفی که از خود در مال احساس می‌کند همان خوردن است، و به همین جهت هر قسم تصرف و گرفتن و مخصوصاً در مورد اموال را خوردن مال مینامند، و این اختصاص به لغت [[عرب]] ندارد، [[زبان فارسی]] و سایر لغات نیز این اصطلاح را دارند. بنابر همین مطلبی که عرض شد، کلمه اموال به معنای هر چیزی است که مورد [[رغبت]] [[انسان‌ها]] قرار بگیرد، و بخواهند که مالک آن شوند، و گویا این کلمه از مصدر میل گرفته شده، چون مال چیزی است که [[دل]] آدمی به سوی آن متمایل است.
+ذکر این نکته نیز لازم است که [[بشر]] از اولین روزی که در روی پهنای [[زمین]] [[زندگی]] و سکونت کرده تا آنجا که [[تاریخ]] نشان می‌دهد فی الجمله اصل [[مالکیت]] را به رسمیت شناخته است و این اصل در [[قرآن کریم]] در بیش از صد مورد به لفظ [[ملک]] و مال و یا لام ملک و یا [[جانشینی]] افرادی در [[تصرف]] [[اموال]] افرادی دیگر تعبیر شده و نیز در مواردی از [[قرآن کریم]] با معتبر شمردن لوازم [[مالکیت شخصی]]، این نوع [[مالکیت]] را [[امضا]]، فرموده، مثلاً یکی از لوازم مالکیت [[صحت]] [[خرید و فروش]] است، که [[اسلام]] فرموده: {{متن قرآن|أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ}}<ref>«خداوند خرید و فروش را حلال کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.</ref> یعنی: [[خداوند]] خرید و فروش را [[حلال]] کرده است. یکی دیگر، [[معاملات]] دیگری است که با تراضی طرفین صورت بگیرد که در این باره فرموده: {{متن قرآن|لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ}}<ref>«دارایی‌های یکدیگر را میان خود به نادرستی نخورید مگر داد و ستدی با رضای خودتان باشد» سوره نساء، آیه ۲۹.</ref> و نیز فرموده: {{متن قرآن|تِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا}}<ref>«و تجارتی که از کساد آن بیم دارید» سوره توبه، آیه ۲۴.</ref> و آیاتی دیگر به ضمیمه [[روایات]] متواتره‌ای که این لوازم را معتبر می‌‎شمارد، و [[آیات]] نامبرده را [[تأیید]] می‌کند.
+در [[آیه]] مورد نظر، کلمه {{متن قرآن|تُدْلُوا}} مضارع از باب [[افعال]] «ادلاء» است و ادلاء به معنای آویزان کردن دلو در [[چاه]] برای بیرون کشیدن آب است و این کلمه را به عنوان کنایه در دادن [[رشوه]] به [[حکام]] تا بر طبق میل [[آدمی]] [[رأی]] دهند، استعمال می‌کنند و این کنایه‌ای است لطیف که می‌فهماند مثل رشوه دهنده که می‌خواهد [[حکم]] [[حاکم]] را به [[سود]] خود جلب کند با [[مادیات]] [[عقل]] و و جدان او را بدزدد، مثل کسی است که با دلو خود آب را از چاه بیرون می‎کشد.
+بدین ترتیب مجموع آیه، [[کلام]] واحدی می‌شود، که یک غرض را افاده می‌کند، و آن [[نهی]] از مصالحه‌ای است که راشی و مرتشی بر سر خوردن [[مال]] [[مردم]] می‌کنند و مال مردم را بین خود تقسیم نموده حاکم یک مقدار از آن را که راشی به سویش ادلاء می‌کند، بگیرد و خود راشی هم یک مقدار دیگر را، با اینکه می‌دانند این مال [[باطل]] است، و حقی در آن ندارند<ref>ر.ک: طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۵۱ و۵۲.</ref>.
+در [[سیره امیرمؤمنان]]{{ع}} بازتاب اصول [[قرآنی]]، کاملاً مشهود و محسوس است. آن چه از [[سیره]] ایشان از کتاب‎های [[تاریخ]] و [[منابع اسلامی]] بر می‌آید، نشان می‌دهد ایشان در [[پایبندی به اصول]] قرآنی همواره [[استقامت]] داشتند و این اصول را به شکل کامل و عادلانه در [[جامعه]] [[اجرا]] می‎کردند<ref>[[فاطمه ترابی|ترابی، فاطمه]]، [[ارتقاء و توسعه اقتصادی به کمک مبارزه با نابسامانی‌های اقتصادی در سیره امیرالمؤمنین علی (مقاله)|مقاله «ارتقاء و توسعه اقتصادی به کمک مبارزه با نابسامانی‌های اقتصادی در سیره امیرالمؤمنین علی»]].</ref>.
 == فساد اقتصادی ==