عصمت پیامبر خاتم در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[آیات]] متعددی در [[قرآن کریم]] وجود دارد که هر یک بخشی از گستره وسیع [[عصمت پیامبر خاتم]]{{صل}} را نشان می‌دهند. بر اساس این [[آیات]] دامنه [[عصمت]] آن حضرت علاوه بر مصونیت از ارتکاب انواع معاصی به [[عصمت]] از صدور [[خطا]]، [[اشتباه]] و حتی [[نسیان]] از آن حضرت پیش و پس از تصدی منصب نبوت گسترش یافته و هم مشتمل بر [[عصمت]] زمانی است و هم عصمت متعلق. [[عصمت از خطا]] در [[دریافت وحی]] و [[ابلاغ]] آن به [[مردم]] و نیز [[عصمت از خطا]] و [[اشتباه]] در تبیین و [[تفسیر]] [[وحی]] و... نیز برخی دیگر از ابعاد [[عصمت]] آن حضرت است.

# [[خطا]]: [[پیامبر]]{{صل}} از هرگونه خطا در دریافت وحی<ref>نجم، آیه ۱۱.</ref>، دیدن و [[رؤیت]] [[حقیقت]] و مشاهدات قلبی<ref>نجم، آیات ۱۰ تا ۱۷.</ref> و نیز [[حکم]]، [[حکومت]]، [[قضاوت]] و [[فتوا]]<ref>نساء، آیه ۶۵؛ التفسیر الکبیر، فخر رازی، ج ۴، ص۱۲۸ – ۱۲۹.</ref> در امان خواهد بود.

# [[نسیان]]: پیامبر{{صل}} هر چه را [[خدا]] به او آموخت را یاد دارد و فراموشی در او راه نمی‌یابد<ref>اعلی، آیه ۶.</ref>.

# شیطنت: آن حضرت{{ع}} از هر گونه شیطنت در امان است و هرگز [[شیطان]] نمی‌تواند در او تصرفاتی داشته باشد<ref>حج، آیات ۵۲ و ۵۴.</ref>؛ زیرا ایشان تحت [[ربوبیت]] مستقیم رب العالمین قرار دارد و از سلطه شیطان در امان است<ref>اسراء، آیه ۶۵.</ref>.

# [[گمراهی]]: [[عصمت الهی]] پیامبر{{صل}} موجب آن است که همواره در خط [[هدایت]] و [[صراط مستقیم]] باشد و هرگز به سمت گمراهی کشیده نشود<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref>.

# [[عصیان]] و [[معصیت]]: پیامبر{{صل}} [[معصوم]] از هر گونه عصیان بوده و همواره [[مطیع خدا]]ست<ref>یونس، آیه ۱۵.</ref>.

# مصونیت در ابلاغ: همان طوری که ایشان در دریافت وحی دارای عصمت است، در ابلاغ نیز دارای عصمت است<ref>همان؛ نجم، آیات ۳ و ۴؛ حاقه، آیه ۴۴.</ref>.

# حکم و حکومت: هر [[فرمان]] و حکمی که پیامبر{{صل}} می‌دهد فرمان و حکم الهی است که می‌بایست از آن [[اطاعت]] شود؛ زیرا پیامبر{{صل}} حکم و [[حکومتی]] که دارد، همان حکم و [[حکومت الهی]] است و در آن هواهای نفس و امور دیگر راه نمی‌یابد؛ لذا [[مردم]] باید [[تسلیم محض]] [[حکم]] و [[حکومت]] ایشان باشند<ref>نساء، آیه ۶۵.</ref>.

# قول و فعل: سخن ایشان بر اساس نطق [[الهی]] است. [[قرآن]] می‌فرماید: او از روی هواهای نفس سخن نمی‌گوید؛ جز این نیست که همان [[وحی]] را می‌گوید که به او شده است<ref>نجم‌، آیات ۳ و ۴.</ref>. در مقام فعل نیز هر اقدام فعلی او همان فعل الله است؛ زیرا [[خدا]] به عنوان نمونه می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَلَکِنَّ اللَّهَ رَمَی}}<ref>«وقتی تیر می‌اندازی تو تیر نمی‌اندازی بلکه این خدا است که تیر می‌اندازد»، انفال، آیه ۱۷.</ref> از همین رو وقتی ایشان کسی را برای [[امامت]] و [[خلافت]] خویش [[نصب]] می‌کند، همان [[نصب الهی]] است و باید [[اطاعت]] شده و [[عصیان]] نشود؛ چراکه ایشان هرگز به میل خویش یا [[هواهای نفسانی]] اقدامی نمی‌کند که موجب [[خشم الهی]] شود و [[رضایت الهی]] در آن نباشد. پس سخنی به هذیان نمی‌گوید و وصیتی نمی‌کند که برخاسته از پریشان حالی در هنگام [[احتضار]] و مانند آن باشد؛ زیرا اگر در مقام احتضار [[هوشیاری]] نداشته باشد یا [[خطا]] و [[نسیان]] کند، ممکن است سخنی بگوید که سخن [[شیطان]] باشد و همه تلاش‌های عمرش را به یک سخن بر باد دهد. پس [[عصمت]] ایشان تا دم [[مرگ]] هم‌چنان باقی بوده است و اینکه دوات و قلم خواست تا مطلبی بنویسد که هرگز [[امت]] [[گمراه]] نشود، سخنی برخاسته از «هذیان» نبوده است که برخی از [[اصحاب]] نزدیک ایشان او را متهم به آن کرده و گفتند: {{عربی|ان الرجل لیهجر}}؛ این [[مرد]] هذیان می‌گوید<ref>اربلی، کشف الغمه، الشریف الرضی، ج۱، ص۴۰۲؛ ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۱۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دارالصادر، ج۲، ص۱۸۷؛ مسلم، صحیح مسلم، دارالفکر، ج۵، ص۷۶.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عصمت پیامبر اکرم از نگاه قرآن (مقاله)|عصمت پیامبر اکرم از نگاه قرآن]].</ref>