اصل صحت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = [[اصل صحت در قرآن]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۹: | ||
بخشی از اَعمال از هر دو جهت حسن است؛ یعنی هم بر وجه [[اباحه]] صادر شده و هم اثر مطلوب را دارد. بخشی دیگر از [[اعمال]] نه [[مباح]] است و نه صحیح؛ مانند [[معامله]] ربوی، و بخش سوم، حسن است؛ ولی صحیح نیست؛ یعنی اثر مطلوب بر آنها بار نمی‌شود؛ مانند معامله شی‌ء مجهول، یا با ثمن مجهول، و بخش چهارم حسن نیست؛ ولی صحیح است؛ مانند بیع وقت ندا ([[داد و ستد]] هنگام ندای [[مؤذن]] برای [[نماز جمعه]]). <ref>اصطلاحات الاصول، ص۵۴ ـ ۵۵. </ref> به نظر می‌رسد اصل صحت فراتر از این دو عرصه نیز قابل جریان است؛ زیرا موارد و مصادیقی در اصل صحت مطرح می‌شود که در هیچ یک از دو اصطلاح فوق نمی‌گنجد؛ مانند: | بخشی از اَعمال از هر دو جهت حسن است؛ یعنی هم بر وجه [[اباحه]] صادر شده و هم اثر مطلوب را دارد. بخشی دیگر از [[اعمال]] نه [[مباح]] است و نه صحیح؛ مانند [[معامله]] ربوی، و بخش سوم، حسن است؛ ولی صحیح نیست؛ یعنی اثر مطلوب بر آنها بار نمی‌شود؛ مانند معامله شی‌ء مجهول، یا با ثمن مجهول، و بخش چهارم حسن نیست؛ ولی صحیح است؛ مانند بیع وقت ندا ([[داد و ستد]] هنگام ندای [[مؤذن]] برای [[نماز جمعه]]). <ref>اصطلاحات الاصول، ص۵۴ ـ ۵۵. </ref> به نظر می‌رسد اصل صحت فراتر از این دو عرصه نیز قابل جریان است؛ زیرا موارد و مصادیقی در اصل صحت مطرح می‌شود که در هیچ یک از دو اصطلاح فوق نمی‌گنجد؛ مانند: | ||
#جریان اصل صحت در گفتار هر متکلمی هنگام [[شک]] در اینکه آیا او قصد معنا کرده یا سخنی [[بیهوده]] و [[لغو]] یا غلط بر زبان رانده است. در این مثال، نتیجه اصل صحت آن است که او قصد معنا کرده، به‌گونه‌ای که حتّی اگر خود نیز ادّعا کند که من قاصد معنا نبودم، بلکه سخنی گزاف گفتم، از او پذیرفته نیست. | #جریان اصل صحت در گفتار هر متکلمی هنگام [[شک]] در اینکه آیا او قصد معنا کرده یا سخنی [[بیهوده]] و [[لغو]] یا غلط بر زبان رانده است. در این مثال، نتیجه اصل صحت آن است که او قصد معنا کرده، به‌گونه‌ای که حتّی اگر خود نیز ادّعا کند که من قاصد معنا نبودم، بلکه سخنی گزاف گفتم، از او پذیرفته نیست. | ||
#جریان اصل صحت در گفتار [[متکلم]] از جهت [[صدق]] در [[اعتقاد]]؛ یعنی هر متکلمی به گفتارش [[معتقد]] و آن را در [[دل]] [[باور]] کرده است. در اینجا نیز «اصالة الصحه» جاری می‌گردد و می‌توان مضمون [[کلام]] را به وی نسبت داد<ref>فرائد الاصول، ج ۲، ص۷۳۱. </ref>.<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[اصل صحت - | #جریان اصل صحت در گفتار [[متکلم]] از جهت [[صدق]] در [[اعتقاد]]؛ یعنی هر متکلمی به گفتارش [[معتقد]] و آن را در [[دل]] [[باور]] کرده است. در اینجا نیز «اصالة الصحه» جاری می‌گردد و می‌توان مضمون [[کلام]] را به وی نسبت داد<ref>فرائد الاصول، ج ۲، ص۷۳۱. </ref>.<ref>[[سید مصطفی اسدی|اسدی، سید مصطفی]]، [[اصل صحت - اسدی (مقاله)|مقاله «اصل صحت»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳، ص۵۰۷.</ref> | ||
==[[ادله]] [[حجیت]] اصل صحت (به معنای نخست)== | ==[[ادله]] [[حجیت]] اصل صحت (به معنای نخست)== | ||