بیت المقدس در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بیت‌‌المقدس از اعلام غیر مصرّح قرآن است و بیشتر مفسّران، تعابیرى مانند « الاَرضِ الَّتى بـرَکنا فیها »( انبیاء / 21، 81؛ اعراف / 7، 137 )، « الاَرضُ المُقَدَسَة »( مائده / 5، 21 )، « القَریَة »( بقره / 2، 58 ) و « الاَرض »( اسراء / 17، 4 ) را بر آن تطبیق کرده‌‌اند. در آیات مربوط به تغییر قبله ( بقره / 2، 142 ـ 150 ) نیز تلویحاً از بیت‌‌المقدس‌‌ یاد شده است (1) ؛ همچنین شمارى از مفسران نخستین آیاتى چون 114 ـ 115 بقره / 2 و 41‌‌ق / 50 را نیز به بیت‌‌المقدس مربوط دانسته‌‌اند .(2) 1. نخستین یادکرد از بیت المقدس در آیه‌‌اى است که ماجراى هجرت ابراهیم ( علیه السلام ) از بابل را گزارش مى‌‌کند. حضرت ابراهیم پس از ماجراى شکستن بتها و نجات معجزه‌‌آسا از آتش نمرودیان به همراه حضرت لوط ( علیه السلام )، خانواده و دیگر پیروانش به سوى سرزمینى روانه مى‌‌شود که خداوند آن را مایه برکت براى جهانیان خوانده است: « و نَجَّینـهُ و لوطـًا اِلَى الاَرضِ الَّتى بـرَکنا فیها لِلعــلَمین ».( انبیاء / 21، 71 ) مشهور مفسران مراد از این سرزمین را شام و فلسطین دانسته‌‌اند که مسلماً شهر بیت المقدس را نیز در برمى‌‌گیرد .(3) 2. یادکرد دیگر بیت المقدس که در آیات متعددى مورد اشاره قرار گرفته، در ارتباط با داستان بنى‌‌اسرائیل و سکونت آنان در سرزمین فلسطین است. بنى‌‌اسرائیل که در مصر با آزار و شکنجه‌‌هاى سخت فرعونیان به ستوه آمده بودند، همواره آرزوى بازگشت به فلسطین را داشتند؛ سرزمینى که نیاکان آنها یعنى یعقوب و فرزندانش، پیش از مهاجرت به مصر آنجا ساکن بودند. موسى با فراخوان بنى اسرائیل به صبر و پایدارى و یارى جستن از خدا در برابر شکنجه‌‌هاى فرعونیان، آنان را به بازگشت به سرزمین فلسطین و بیت‌‌المقدس و زندگى در آن امیدوار مى‌‌ساخت :« قالَ موسى لِقَومِهِ استَعینوا بِاللّهِ واصبِروا اِنَّ الاَرضَ لِلّهِ یورِثُها مَن یَشاءُ مِن عِبادِهِ ...».( اعراف / 7، 128 ) بنى‌‌اسرائیل در پى خروج از مصر و ورود به فلسطین، در شهر بیت‌‌المقدس با قومى معروف به عمالقه روبه‌‌رو شدند .(4) موسى ( علیه السلام ) از آنان خواست که وارد سرزمین مقدس شده، با عمالقه بجنگند و در غیر این صورت دچار خسران و زیان خواهند شد: « یـقَومِ ادخُلوا الاَرضَ المُقَدَّسَةَ الَّتى کَتَبَ اللّهُ لَکُم و لا تَرتَدّوا عَلى اَدبارِکُم‌‌فَتَنقَلِبوا خـسِرین ».( مائده / 5، 21 ) مشهور مفسران شیعه (5) و سنى (6) به تبع مفسران نخستینى چون ابن‌‌عباس، ابن زید، سدّى و أبى على (7) سرزمین مقدس یاد شده را شهر بیت المقدس دانسته‌‌اند.