پرش به محتوا

راه تعیین امام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۵: خط ۲۵:
[[شیخ مفید]] [[وجوب لطف]] را براساس «جود و [[کرم الهی]]» این‌گونه بیان می‌کند: "لطفی را که قائلین به آن، [[معتقد]] به [[وجوب]] آن هستند، به‌خاطر جود و کرم الهی واجب است، نه از این نظر که خداوند [[عدل]] واجب ساخته است و اگر لطف نداشته باشد [[ظالم]] است<ref>{{عربی|إن ما أوجبه أصحاب اللطف من اللطف إنما وجب من جهة الجود و الکرم لا من حیث ظنوا أن العدل أوجبه و أنه لو لم یفعله لکان ظالما}}، شیخ مفید، محمد بن محمد، أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، ص۵۹.</ref>. براساس «[[عدل الهی]]» نیز می‌توان [[برهان لطف]] را این‌گونه تقریر کرد: "از آنجایی‌که خداوند [[عادل]] است و همۀ [[افعال خداوند]] [[پسندیده]] و [[نیکو]] بوده و از [[قبایح]] و ترک چیزی که به مقتضای حکمتش لازم باشد، پیراسته است<ref>{{عربی|والکلام فی العدل کلام فی أفعاله تعالی وأنّها کلّها حسنة وتنزیهه عن القبائح وعن الإخلال بالواجب فی حکمته}}، حمصی رازی، سدید الدین، المنقذ من التقلید، ج‏۱، ص۱۵۰.</ref>، [[نصب امام]] نیز از [[افعال]] پسندیده‌‌ای است که آن را به مقتضای حکمتش انجام داده است. [[عدل]] با این [[تفسیر]]، مساوی با [[حکمت]] است که می‌توان [[قاعده لطف]] را براساس آن تقریر کرد<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[القواعد الکلامیة (کتاب)|القواعد الکلامیة]]، ص۱۰۹.</ref>.
[[شیخ مفید]] [[وجوب لطف]] را براساس «جود و [[کرم الهی]]» این‌گونه بیان می‌کند: "لطفی را که قائلین به آن، [[معتقد]] به [[وجوب]] آن هستند، به‌خاطر جود و کرم الهی واجب است، نه از این نظر که خداوند [[عدل]] واجب ساخته است و اگر لطف نداشته باشد [[ظالم]] است<ref>{{عربی|إن ما أوجبه أصحاب اللطف من اللطف إنما وجب من جهة الجود و الکرم لا من حیث ظنوا أن العدل أوجبه و أنه لو لم یفعله لکان ظالما}}، شیخ مفید، محمد بن محمد، أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، ص۵۹.</ref>. براساس «[[عدل الهی]]» نیز می‌توان [[برهان لطف]] را این‌گونه تقریر کرد: "از آنجایی‌که خداوند [[عادل]] است و همۀ [[افعال خداوند]] [[پسندیده]] و [[نیکو]] بوده و از [[قبایح]] و ترک چیزی که به مقتضای حکمتش لازم باشد، پیراسته است<ref>{{عربی|والکلام فی العدل کلام فی أفعاله تعالی وأنّها کلّها حسنة وتنزیهه عن القبائح وعن الإخلال بالواجب فی حکمته}}، حمصی رازی، سدید الدین، المنقذ من التقلید، ج‏۱، ص۱۵۰.</ref>، [[نصب امام]] نیز از [[افعال]] پسندیده‌‌ای است که آن را به مقتضای حکمتش انجام داده است. [[عدل]] با این [[تفسیر]]، مساوی با [[حکمت]] است که می‌توان [[قاعده لطف]] را براساس آن تقریر کرد<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[القواعد الکلامیة (کتاب)|القواعد الکلامیة]]، ص۱۰۹.</ref>.


===== [[برهان عنایت]] =====
===== برهان عنایت =====
«برهان عنایت» یکی از [[دلائل عقلی]] نصب امام است که [[فلاسفه]] و عرفاء در باره آن بحث کرده‌اند. طرح این بحث در حکمت و [[فلسفه]] بر این [[حقیقت]] دلالت می‌کند که نصب امام در [[اندیشه]] همگانی و فرامذهبی در [[جامعه]] [[فکری]] [[انسانی]] است؛ زیرا روش [[عقلی]] و [[فلسفی]]، ویژه هیچ [[دین]] و [[گرایش]] فکری نیست<ref>[[سلیمان امیری|امیری، سلیمان]]، [[امامت و دلایل انتصابی بودن آن (کتاب)|امامت و دلایل انتصابی بودن آن]]، ‌ ص۱۳۲.</ref>.
«برهان عنایت» یکی از دلائل عقلی نصب امام است که [[فلاسفه]] و عرفاء در باره آن بحث کرده‌اند. طرح این بحث در حکمت و [[فلسفه]] بر این [[حقیقت]] دلالت می‌کند که نصب امام در [[اندیشه]] همگانی و فرامذهبی در [[جامعه]] [[فکری]] [[انسانی]] است؛ زیرا روش [[عقلی]] و [[فلسفی]]، ویژه هیچ [[دین]] و [[گرایش]] فکری نیست<ref>[[سلیمان امیری|امیری، سلیمان]]، [[امامت و دلایل انتصابی بودن آن (کتاب)|امامت و دلایل انتصابی بودن آن]]، ‌ ص۱۳۲.</ref>.


«عنایت» یعنی اعتنا داشتن و [[کوشش]] کردن و [[همت]] گماردن به اینکه کار به بهترین وجه انجام پذیرد و هیچ نقطه از نقاط آن و لو اندک و جزئی از هیچ جهتی مبهم باقی نماند و مورد [[غفلت]] قرار نگیرد. [[برهان عنایت]]، به علم و [[فعل خداوند]] تعلق می‌گیرد که از آن به عنایت [[علمی]] و عنایت فعلی تعبیر شده است. مراد از عنایت در فعل [[الهی]] آن است که [[خداوند]] [[نظام تکوین]] را در کمال حسن و [[اتقان]] و [[جمال]] و [[زیبایی]] آفریده است. بنابراین، [[عنایت الهی]] به بقاء [[نظام احسن]] و [[سعادت]] و [[تکامل]] [[انسان‌ها]] مقتضی [[ضرورت]] وجود و [[نصب امام]] از سوی خداوند است.
«عنایت» یعنی اعتنا داشتن و کوشش کردن و [[همت]] گماردن به اینکه کار به بهترین وجه انجام پذیرد و هیچ نقطه از نقاط آن و لو اندک و جزئی از هیچ جهتی مبهم باقی نماند و مورد [[غفلت]] قرار نگیرد. برهان عنایت، به علم و [[فعل خداوند]] تعلق می‌گیرد که از آن به عنایت [[علمی]] و عنایت فعلی تعبیر شده است. مراد از عنایت در فعل [[الهی]] آن است که [[خداوند]] [[نظام تکوین]] را در کمال حسن و [[اتقان]] و [[جمال]] و [[زیبایی]] آفریده است. بنابراین، [[عنایت الهی]] به بقاء [[نظام احسن]] و [[سعادت]] و [[تکامل]] [[انسان‌ها]] مقتضی [[ضرورت]] وجود و [[نصب امام]] از سوی خداوند است.


===== [[جامعیت دین]] =====
===== [[جامعیت دین]] =====
۱۱۲٬۰۵۷

ویرایش