ولایت تکوینی: تفاوت میان نسخهها
←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
یکی از [[شئون]] بسیار مهم، شأنی است که در | یکی از [[شئون]] بسیار مهم، شأنی است که در ادبیات [[کلامی]]، [[فلسفی]] و [[عرفانی]] به [[شأن]] ولایت تکوینی معروف شده است. پذیرش یا عدم پذیرش این [[شأن]] برای [[امامان]] از دیرباز مورد بحث میان دانشمندان [[امامیه]] بوده است. ازاینرو باید این مسئله با دقت بیشتری بررسی شود. | ||
بهنظر میرسد اصل این واژه، در متون [[روایی]] و [[کلامی]] پیشینه چندانی ندارد. ازاینرو، باید مقصود از این اصطلاح بهخوبی روشن شود؛ چراکه ممکن است [[منکران]] این [[شأن]]، معنایی از آن در نظر داشته باشند که این معنا مورد [[پذیرش]] باورمندان نیز نباشد. | بهنظر میرسد اصل این واژه، در متون [[روایی]] و [[کلامی]] پیشینه چندانی ندارد. ازاینرو، باید مقصود از این اصطلاح بهخوبی روشن شود؛ چراکه ممکن است [[منکران]] این [[شأن]]، معنایی از آن در نظر داشته باشند که این معنا مورد [[پذیرش]] باورمندان نیز نباشد. | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
تفاوت میان این دو روشن است؛ بدین معنا که قابل [[تصور]] است که کسی بر زنده کردن مرده توانا باشد؛ اما چنین نباشد که او [[مسئول]] كل امر [[حیات]] و ممات باشد. یا آنکه کسی بتواند از زیر سنگ برای کسی [[آب]] درآورد؛ اما چنین نباشد که او [[مسئول]] كل امر روزی در [[دنیا]] باشد. | تفاوت میان این دو روشن است؛ بدین معنا که قابل [[تصور]] است که کسی بر زنده کردن مرده توانا باشد؛ اما چنین نباشد که او [[مسئول]] كل امر [[حیات]] و ممات باشد. یا آنکه کسی بتواند از زیر سنگ برای کسی [[آب]] درآورد؛ اما چنین نباشد که او [[مسئول]] كل امر روزی در [[دنیا]] باشد. | ||
پرواضح است که ممکن است کسی [[تفویض مطلق]] را نپذیرد؛ اما [[تفویض محدود]] را [[باور]] داشته باشد<ref>اهمیت تفکیک این دو مسئله از یکدیگر آنجا خود را نشان میدهد که اولاً، در طول تاریخ نسبت به پذیرش یا عدم پر مسئله ولایت تکوینی نزاعهای فراوانی وجود داشته است؛ ثانياً، شاید کمتر فرد صحابی یا عالم شیعی باشد که ولایت تکوینی بهمعنای کرامت امام یا معجزه پیامبر را باور نداشته باشد. ازاینروست که تفکیک یادشده میتواند در تقریب میان دیدگاهها مؤثر بوده، این مسئله را روشن سازد که آنچه میان عالمان شیعی مورد نزاع بوده و هست، ولایت تکوینی به معنای تفویض و واگذاری امور به [[امامان]] {{عم}} است. عدم تفکیک میان این دو نیز موجب شده تا برخی، اعتقاد به قدرت تصرف در کائنات را همردیف با قول به تفويض مطلق بهشمار آورده، هردو را رد کنند؛ سید حسین مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل، ص۶۲ و ۹۸.</ref> البته هرکس [[تفویض محدود]] را نپذیرد، به طریق اولی [[تفویض مطلق]] را نیز نخواهد پذیرفت. اینک باید دید براساس [[آیات]] [[قرآن کریم]] و نیز [[روایات]] [[پیشوایان دین]]، کدام [[شأن]] برای [[امامان]] {{عم}} [[اثبات]] شدنی است<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref> | پرواضح است که ممکن است کسی [[تفویض مطلق]] را نپذیرد؛ اما [[تفویض محدود]] را [[باور]] داشته باشد<ref>اهمیت تفکیک این دو مسئله از یکدیگر آنجا خود را نشان میدهد که اولاً، در طول تاریخ نسبت به پذیرش یا عدم پر مسئله ولایت تکوینی نزاعهای فراوانی وجود داشته است؛ ثانياً، شاید کمتر فرد صحابی یا عالم شیعی باشد که ولایت تکوینی بهمعنای کرامت امام یا معجزه پیامبر را باور نداشته باشد. ازاینروست که تفکیک یادشده میتواند در تقریب میان دیدگاهها مؤثر بوده، این مسئله را روشن سازد که آنچه میان عالمان شیعی مورد نزاع بوده و هست، ولایت تکوینی به معنای تفویض و واگذاری امور به [[امامان]] {{عم}} است. عدم تفکیک میان این دو نیز موجب شده تا برخی، اعتقاد به قدرت تصرف در کائنات را همردیف با قول به تفويض مطلق بهشمار آورده، هردو را رد کنند؛ سید حسین مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل، ص۶۲ و ۹۸.</ref> البته هرکس [[تفویض محدود]] را نپذیرد، به طریق اولی [[تفویض مطلق]] را نیز نخواهد پذیرفت. اینک باید دید براساس [[آیات]] [[قرآن کریم]] و نیز [[روایات]] [[پیشوایان دین]]، کدام [[شأن]] برای [[امامان]] {{عم}} [[اثبات]] شدنی است<ref>ر.ک: [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>. | ||
== [[ولایت]] [[مقام امامت]] و [[ولایت]] در [[نظام تکوین]] == | == [[ولایت]] [[مقام امامت]] و [[ولایت]] در [[نظام تکوین]] == |