←مرجعیت دینی و هدایتگری
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
در این [[روایت]]، نقش [[امام]] {{ع}} روی [[زمین]] به نقش [[ستارگان]] در [[آسمان]] تشبیه می‌شود. در تحلیل این تشبیه میتوان گفت، همان‌گونه که [[ستارگان]] روشنی بخش آسمان‌اند و [[اهل]] آن به واسطه آنها راه را می‌شناسند و [[گمراه]] نمی‌شوند، به همین سان [[امامان]] نیز روشنی بخش زمین‌اند و اهل [[زمین]] با توجه به آنها می‌توانند راه درست را تشخیص دهند؛ در ضمن، بر اساس ظاهر این [[روایات]]، نقش [[امام]] محدود به [[زمین]] و زمینیان نمی‌شود. در [[تأیید]] تحلیل این تشبیه میتوان به نمونه‌های کاربرد واژه “نجوم” در [[قرآن کریم]] اشاره کرد و از طریق آن، به نقش ستارگان پی برد. [[خداوند متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ}}<ref>«و آنگاه که ستارگان به تیرگی گرایند» سوره تکویر، آیه ۲.</ref>. | در این [[روایت]]، نقش [[امام]] {{ع}} روی [[زمین]] به نقش [[ستارگان]] در [[آسمان]] تشبیه می‌شود. در تحلیل این تشبیه میتوان گفت، همان‌گونه که [[ستارگان]] روشنی بخش آسمان‌اند و [[اهل]] آن به واسطه آنها راه را می‌شناسند و [[گمراه]] نمی‌شوند، به همین سان [[امامان]] نیز روشنی بخش زمین‌اند و اهل [[زمین]] با توجه به آنها می‌توانند راه درست را تشخیص دهند؛ در ضمن، بر اساس ظاهر این [[روایات]]، نقش [[امام]] محدود به [[زمین]] و زمینیان نمی‌شود. در [[تأیید]] تحلیل این تشبیه میتوان به نمونه‌های کاربرد واژه “نجوم” در [[قرآن کریم]] اشاره کرد و از طریق آن، به نقش ستارگان پی برد. [[خداوند متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ}}<ref>«و آنگاه که ستارگان به تیرگی گرایند» سوره تکویر، آیه ۲.</ref>. | ||
در این [[آیه]]، به روشنی، [[نور]] داشتن [[ستارگان]]، یکی از ویژگی‌های این اجرام آسمانی معرفی می‌شود: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ}}<ref>«و او همان است که ستارگان را برای شما آفرید تا در تاریکی‌های خشکی و دریا بدان‌ها راه جویید» سوره انعام، آیه ۹۷.</ref>. | در این [[آیه]]، به روشنی، [[نور]] داشتن [[ستارگان]]، یکی از ویژگی‌های این اجرام آسمانی معرفی می‌شود: {{متن قرآن|وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ}}<ref>«و او همان است که ستارگان را برای شما آفرید تا در تاریکی‌های خشکی و دریا بدان‌ها راه جویید» سوره انعام، آیه ۹۷.</ref>. در این آیه نیز این مسئله که [[ستارگان]] موجب [[هدایت]] [[انسان‌ها]] در تاریکی‌ها می‌شوند، به خوبی مطرح شده است. روایتی نیز در برخی متون [[حدیثی]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] وجود دارد که [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} در آن می‌فرمایند: “همانا مَثَل [[عالمان]] در [[زمین]]، مانند مَثَل ستارگان در [[آسمان]] است؛ در تاریکی‌های خشکی و دریا به وسیله آن [[هدایت]] حاصل می‌شود... ”<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۱۵۷؛ زین الدین بن علی عاملی شهید ثانی، منیة المرید، ص۱۰۴.</ref>. | ||
در این آیه نیز این مسئله که [[ستارگان]] موجب [[هدایت]] [[انسان‌ها]] در تاریکی‌ها می‌شوند، به خوبی مطرح شده است. روایتی نیز در برخی متون [[حدیثی]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] وجود دارد که [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} در آن می‌فرمایند: “همانا مَثَل [[عالمان]] در [[زمین]]، مانند مَثَل ستارگان در [[آسمان]] است؛ در تاریکی‌های خشکی و دریا به وسیله آن [[هدایت]] حاصل می‌شود... ”<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۱۵۷؛ زین الدین بن علی عاملی شهید ثانی، منیة المرید، ص۱۰۴.</ref>. | |||
با توجه به آنچه گفته شد، روشن می‌شود که مقصود از {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}}، آن است که ایشان موجب [[امان]] [[مردم]] [[زمین]] از اختلاف‌اند که میتوان [[شأن]] [[هدایتی]] ایشان را از این مفهوم [[استنباط]] کرد. البته اگرچه در ذیل [[روایت]] [[امام سجاد]] {{ع}}، نقشی فراتر از این برای [[امامان]] [[تبیین]] می‌شود، به نظر نمی‌رسد که مسائل و [[مقامات]] یاد شده در ذیل این [[روایت]]، مربوط به مقام {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}} باشد، بلکه می‌تواند نقش و مقامی مستقل از آن پنداشته شود. | با توجه به آنچه گفته شد، روشن می‌شود که مقصود از {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}}، آن است که ایشان موجب [[امان]] [[مردم]] [[زمین]] از اختلاف‌اند که میتوان [[شأن]] [[هدایتی]] ایشان را از این مفهوم [[استنباط]] کرد. البته اگرچه در ذیل [[روایت]] [[امام سجاد]] {{ع}}، نقشی فراتر از این برای [[امامان]] [[تبیین]] می‌شود، به نظر نمی‌رسد که مسائل و [[مقامات]] یاد شده در ذیل این [[روایت]]، مربوط به مقام {{متن حدیث|أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ}} باشد، بلکه می‌تواند نقش و مقامی مستقل از آن پنداشته شود. | ||
اینک که دانسته شد، بر اساس این [[روایت]] ثابت شد، نقش [[امام]] روشنی‌بخش و [[هدایتگری]] نسبت به آفریدگان زمین است، میتوان گفت که این مفهوم می‌تواند همسوی با مفهوم “نور الله” باشد که دلالتی روشن بر همین نقش و [[شأن]] دارد<ref>در ادامه نوشتار، به تفصیل از روایاتی که در بردارنده این مفهوم‌اند، سخن به میان خواهیم آورد و تحلیل خود را عرضه خواهیم کرد.</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان (کتاب)|معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان]]، ص ۳۱۵.</ref> | اینک که دانسته شد، بر اساس این [[روایت]] ثابت شد، نقش [[امام]] روشنی‌بخش و [[هدایتگری]] نسبت به آفریدگان زمین است، میتوان گفت که این مفهوم می‌تواند همسوی با مفهوم “نور الله” باشد که دلالتی روشن بر همین نقش و [[شأن]] دارد<ref>در ادامه نوشتار، به تفصیل از روایاتی که در بردارنده این مفهوم‌اند، سخن به میان خواهیم آورد و تحلیل خود را عرضه خواهیم کرد.</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان (کتاب)|معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان]]، ص ۳۱۵.</ref> | ||
== [[مرجعیت دینی]] و [[زعامت سیاسی]] == | == [[مرجعیت دینی]] و [[زعامت سیاسی]] == | ||