خسران در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

===[[ستمکاری]]===

[[ستمکاران]] در چندین [[آیه]] از [[زیانکاران]] خوانده شده‌اند؛ حتی [[قرآن]] که مایه [[رحمت]] و [[رهایی]] از [[جهالت]] و [[گمراهی]] برای [[مؤمنان]] است، [[ستمگران]] را جز [[زیان]] نمی‌افزاید: {{متن قرآن|وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلْقُرْءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٌۭ وَرَحْمَةٌۭ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّـٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارًۭا}}<ref>«و از قرآن آنچه برای مؤمنان شفا و بخشایش است فرو می‌فرستیم و بر ستمکاران جز زیان نمی‌افزاید» سوره اسراء، آیه ۸۲.</ref>؛<ref>جامع البیان، ج ۱۵، ص۱۰۳.</ref>. برخی از این‌رو قرآن را برای [[ظالمان]] مایه خسارت دانسته‌اند که بر اثر [[کفر]]، [[ظلم]] * و [[نفاق]]، خمیرمایه وجودشان دگرگون می‌شود و هر جا [[نور]] [[حق]] را بیابند، به [[ستیز]] با آن بر می‌خیزند و این [[حق‌ستیزی]] بر [[پلیدی]] آنان افزوده و [[روح]] [[سرکشی]] را در آنان نیرومند می‌کند و بر گمراهی‌شان می‌افزاید<ref>نمونه، ج ۱۲، ص۲۳۷ - ۲۳۸.</ref>. برپایه آیاتی، ستمکاران در [[قیامت]] [[ناامید]] و زیانکارند: {{متن قرآن|وَعَنَتِ ٱلْوُجُوهُ لِلْحَىِّ ٱلْقَيُّومِ وَقَدْ خَابَ مَنْ حَمَلَ ظُلْمًۭا}}<ref>«چهره‌ها در برابر (خداوند) زنده بسیار پایدار فروتن می‌شود و هر کس (بار) ستمی بر دوش دارد نومید می‌گردد» سوره طه، آیه ۱۱۱.</ref>؛ <ref>التبیان، ج ۷، ص۲۱۲؛ روض الجنان، ج ۱۳، ص۱۸۹.</ref>. [[ظلم]] در این [[آیه]] به [[شرک]] و [[کفر]] و نسبت‌های ناروا به [[خدا]] و [[ارتکاب گناه]] [[تفسیر]] شده است<ref>جامع البیان، ج ۱۶، ص۱۵۷ ـ ۱۵۸، ۲۶۹؛ مجمع البیان، ج ۷، ص۵۸ ـ ۵۹؛ المیزان، ج ۱۴، ص۲۱۳.</ref>. [[ستمکاران]] در [[روز قیامت]] با [[ترس]] از گوشه چشم خود به [[جهنم]] می‌نگرند و [[مؤمنان]] می‌گویند که [[زیانکاران]]، خویش و [[خانواده]] خود را باخته‌اند و در عذابی ثابت و همیشگی می‌مانند: {{متن قرآن|وَتَرَىٰهُمْ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا خَـٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرْفٍ خَفِىٍّۢ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِنَّ ٱلْخَـٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ ٱلْقِيَـٰمَةِ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّـٰلِمِينَ فِى عَذَابٍۢ مُّقِيمٍۢ}}<ref>«و می‌بینی که آنان را بر آن (دوزخ) عرضه می‌دارند در حالی که از خواری خاکسارند، از زیر چشم می‌نگرند، و مؤمنان می‌گویند: زیانکاران آنانند که در روز رستخیز به خود و کسان خویش زیان رسانده‌اند، آگاه باشید که ستمگران در عذابی دیرپایند» سوره شوری، آیه ۴۵.</ref><ref>جامع البیان، ج ۲۵، ص۲۶؛ التبیان، ج ۹، ص۱۷۲.</ref>. [[ستمکاری]]، سبکی [[میزان]] [[اعمال]] را به دنبال دارد. بر این اساس، کسانی که کفّه ترازوی اعمال نیکشان بر اثر ستمکاری و [[روی‌گردانی]] از [[آیات الهی]] سبک باشد، در [[قیامت]] به هنگام [[حسابرسی]]، [[شاهد]] [[زیان]] خویش از [[رحمت]] و [[پاداش الهی]] بوده و به [[عذاب الهی]] گرفتار می‌شوند: {{متن قرآن|وَمَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُوا۟ بِـَٔايَـٰتِنَا يَظْلِمُونَ}}<ref>«و آن کسان که ترازوهای (کردار) شان سبک آید کسانی هستند که با ستمی که بر آیات ما روا می‌داشتند به خود زیان زدند» سوره اعراف، آیه ۹.</ref><ref>جامع البیان، ج۸، ص۹۲ ـ ۹۳؛ تفسیر سورآبادی، ج۲، ص۷۳۲.</ref>. [[اعمال بد]] آنان بر اثر [[گناهان]] بسیارشان [[غلبه]] کرده و [[طاعات]] اندکشان را نیز [[باطل]] می‌سازد، تا آنکه به تدریج [[عمر]] گرانمایه را از دست داده و زیان [[آتش جهنم]] را برای همیشه می‌خرند: {{متن قرآن|وَمَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُو۟لَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓا۟ أَنفُسَهُمْ فِى جَهَنَّمَ خَـٰلِدُونَ}}<ref>«و کسانی که ترازوهایشان سبک آید بر خود زیان زده‌اند؛ (آنها) در دوزخ جاودانند» سوره مؤمنون، آیه ۱۰۳.</ref><ref>التبیان، ج ۷، ص۳۹۶؛ مجمع البیان، ج ۴، ص۲۲۱؛ ج۷، ص۲۱۱؛ زبدة التفاسیر، ج ۲، ص۴۶۹.</ref>. افزون بر این، [[قرآن]] از [[زیانکاری]] گناهکارانی که [[امر الهی]] را [[فرمان]] نمی‌برند<ref>جامع البیان، ج ۲۸، ص۹۷ ـ ۹۸؛ التبیان، ج ۱۰، ص۳۸.</ref> [[پیمان‌شکنان]]، [[مفسدان]] و قطع کنندگان رحم<ref>{{متن قرآن|الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ}} «همان کسان که پیمان با خداوند را پس از بستن آن می‌شکنند و چیزی را که خداوند فرمان به پیوند آن داده است می‌گسلند و در زمین تباهی می‌ورزند، آنانند که زیانکارند» سوره بقره، آیه ۲۷.</ref> و کسانی که از [[مکر الهی]] [[ایمنی]] [[حس]] می‌کنند و از کسانی سخن می‌گوید که جز [[اسلام]] [[دینی]] را برگزینند<ref>تفسیر سمرقندی، ج ۱، ص۲۲۸؛ روض الجنان، ج ۴، ص۴۱۸ ـ ۴۱۹.</ref>.<ref>[[حسین علی یوسف‌زاده|یوسف‌زاده، حسین علی]]، [[خسران (مقاله)|مقاله «خسران»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۲ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۲، ص ۱۱۵.</ref>.

== منابع ==