←الهام در حدیث
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
از این رو، الهام در یک کاربرد عام، علاوه بر الهام اصطلاحی الهام [[قلبی]]، شامل الهام [[فطری]]، الهام غریزی و الهام [[تکوینی]] یا طبیعی برای جمادات هم می‌شود. البته بعضی، وحی طبیعی و [[فطری]] و غریزی را از سنخ [[علوم]] لدنّی دانسته و آن را به خلاف الهام، علمی دانسته‌اند که عارضی و قابل زوال نیست<ref>الفتوحات، ج۱، ص ۳۶۰ـ ۳۶۱.</ref>.<ref>[[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم]]، [[الهام ۱ (مقاله)|مقاله «الهام»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۳۹۶-۴۰۲.</ref> | از این رو، الهام در یک کاربرد عام، علاوه بر الهام اصطلاحی الهام [[قلبی]]، شامل الهام [[فطری]]، الهام غریزی و الهام [[تکوینی]] یا طبیعی برای جمادات هم می‌شود. البته بعضی، وحی طبیعی و [[فطری]] و غریزی را از سنخ [[علوم]] لدنّی دانسته و آن را به خلاف الهام، علمی دانسته‌اند که عارضی و قابل زوال نیست<ref>الفتوحات، ج۱، ص ۳۶۰ـ ۳۶۱.</ref>.<ref>[[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم]]، [[الهام ۱ (مقاله)|مقاله «الهام»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۳۹۶-۴۰۲.</ref> | ||
== | == الهام در حدیث == | ||
{{اصلی|الهام در حدیث}} | {{اصلی|الهام در حدیث}} | ||
از جست وجو در [[احادیث]] معلوم می‌شود که [[الهام]] همانند واژه [[وحی]] به دو معنای عام و خاص به کار رفته است؛ معنای خاص آن، القای چیزی و [[معرفتی]] در [[قلب]] [[انسان]] است که مقابل معنای خاص [[وحی]] "[[وحی]] [[نبوّت]]"، و برای بیان تمییز میان [[نبیّ]] و [[ولیّ]] است<ref>بحارالأنوار، ج۸، ص ۲۸؛ ج۱۶، ص ۳۷۰ و ۳۲۲ و ۳۱۸؛ و ج۴۹، ص ۱۹۶.</ref>. [[الهام]] به این معنا، در برخی [[احادیث]] مقابل [[تحدیث]] هم قرار گرفته؛ به این بیان که [[تحدیث]]، نواختن [[سمع]] و القای در [[قوه]] [[شنوایی]] است و [[الهام]]، انداختن در [[قلب]] است.<ref>بحارالأنوار، ج۲۶، ص ۱۸؛ و ج۶۶، ص ۴۷۸.</ref>، وبه [[توفیق الهی]].<ref>بحارالأنوار، ج۲۶، ص ۷۷.</ref>، و [[وقار]] و سکینه‌ای که در پی [[الهام]] برای او حاصل می‌شود.<ref>بحارالأنوار، ج۲۶، ص ۶۰ و اصول کافی، ج۱، ص ۳۲۶.</ref> از [[وسوسه شیطانی]] بازشناخته می‌شود. آنچه به [[قلب]] [[الهام]] می‌شود تنها از سنخ [[علم]] و [[معرفت]] نیست بلکه از [[الهام]] [[حُبّ]] و [[بغض]].<ref>بحارالأنوار، ج۴۰، ص ۴۷.</ref> و [[طاعت]].<ref>بحارالأنوار، ج۵۱، ص ۳۱۵؛ ج۵۳، ص ۷۸.</ref> و [[شکر]] و [[دعا]]<ref>بحارالأنوار، ج۸۶، ص ۱۸۲.</ref> و [[صبر]]<ref>بحارالأنوار، ج۹۵، ص ۳۱۱.</ref> و امور دیگر هم سخن به میان رفته است. | |||
اما [[الهام]] به معنای عام، علاوه بر [[انسان‌ها]]، [[فرشتگان]]<ref>بحارالأنوار، ج۱۹، ص ۲۸۷؛ ج۳، ص ۲۷۲.</ref> و حیواناتی چون [[زنبور عسل]]<ref>بحارالأنوار، ج۱۹، ص ۲۸۷.</ref> را هم شامل می‌شود و می‌توان میان [[الهام]] و [[وحی]] به معنای عام آن دو رابطه عموم من وجه را [[استنباط]] کرد<ref>بحارالأنوار، ج۱۸، ص ۲۵۴.</ref>.<ref>[[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم]]، [[الهام ۱ (مقاله)|مقاله «الهام»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۳۹۶-۴۰۲.</ref> | |||
== کاربرد الهام در [[علم کلام]] و سایر علوم اسلامی == | == کاربرد الهام در [[علم کلام]] و سایر علوم اسلامی == | ||