نامۀ ۱۸ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'قبیله بنی‌تمیم' به 'قبیله بنی‌تمیم')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = نهج البلاغه
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  =
}}
== مقدمه ==
== مقدمه ==
* پس از [[جنگ جمل]] و سر و سامان یافتن اوضاع [[بصره]]، [[امام]] [[عبدالله بن عباس]] را به عنوان [[جانشین]] خود در [[بصره]] گماشت. اوضاع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[بصره]] به‌گونه‌ای بود که هر دم احتمال ایجاد [[فتنه]] و [[آشوب]] در آن می‌رفت و [[امام]] [[ابن عباس]] را به‌دلیل [[سیاست]] در [[اداره]] [[جامعه]] و آشنایی با مسائل [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] و برای جلوگیری از [[فتنه‌ها]] و آشوب‌های احتمالی در آن سامان برگزید. اما به [[امام]] گزارش رسید که او با [[قبیله بنی‌تمیم]] به [[خشونت]] [[رفتار]] کرده است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>.
پس از [[جنگ جمل]] و سر و سامان یافتن اوضاع [[بصره]]، [[امام علی]] {{ع}} [[عبدالله بن عباس]] را به عنوان [[جانشین]] خود در [[بصره]] گماشت. اوضاع [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[بصره]] به‌گونه‌ای بود که هر دم احتمال ایجاد [[فتنه]] و [[آشوب]] در آن می‌رفت و [[امام]] [[ابن عباس]] را به‌دلیل [[سیاست]] در [[اداره]] [[جامعه]] و آشنایی با مسائل [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] و برای جلوگیری از [[فتنه‌ها]] و آشوب‌های احتمالی در آن سامان برگزید. اما به [[امام]] گزارش رسید که او با [[قبیله بنی‌تمیم]] به [[خشونت]] [[رفتار]] کرده است.
* [[امام]] {{ع}} در آغاز [[نامه]] با اشاره به موقعیت خاص [[بصره]]، آن‌جا را با عنوان محل [[اراده]] [[شیطان]] و زایش [[فتنه‌ها]] برمی‌شمرد و [[رفتار]] [[شایسته]] [[حاکم]] را با آنان [[رفتار]] و منشی مسالمت‌آمیز می‌داند به گونه‌ای که [[مردم]] با [[نیکی]] [[حاکم]]، [[کینه]] خود را فراموش کنند. [[امام]] با اشراف بر پیشینه [[بنی‌تمیم]] و [[شجاعت]] آن‌ها در [[مبارزه]] و تن ندادن به [[ستم]]، به [[کارگزار]] خود هشدار می‌دهد که در صورت ادامه [[رفتار]] خشونت‌آمیز امکان [[طغیان]] آن‌ها علیه او وجود دارد و از طرفی [[سازگاری]] [[حاکم]] با [[مردم]] موجب نیک‌نامی [[حکومت]] می‌شود. [[امام]] در فراز پایانی اشاره می‌کند که [[رفتار]] تو، چه خیر و چه شر، به حساب هر دوی ما گذاشته می‌شود. اشاره [[امام]] حاوی این نکته است که وقتی [[کارگزار]] در هر شرایط و جایگاهی عملی خلاف [[منافع]] عمومی انجام می‌دهد، [[مردمان]] آن عمل را به حساب کل دستگاه [[حکومت]] می‌گذارند. از قراین این‌گونه برمی‌آید که زمان صدور این [[نامه]] سال ۳۶ ق است<ref>نهج البلاغه، نامه ۷۶ </ref><ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>.
 
* افزون بر [[سیدرضی]]، [[نصر بن مزاحم]] در وقعة الصفین و [[بلاذری]] در انساب الاشراف، این [[نامه]] را گزارش کرده‌اند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 765.</ref>.
[[امام]] {{ع}} در آغاز [[نامه]] با اشاره به موقعیت خاص [[بصره]]، آن‌جا را با عنوان محل [[اراده]] [[شیطان]] و زایش [[فتنه‌ها]] برمی‌شمرد و [[رفتار]] [[شایسته]] [[حاکم]] را با آنان [[رفتار]] و منشی مسالمت‌آمیز می‌داند به گونه‌ای که [[مردم]] با [[نیکی]] [[حاکم]]، [[کینه]] خود را فراموش کنند. [[امام]] با اشراف بر پیشینه [[بنی‌تمیم]] و [[شجاعت]] آن‌ها در [[مبارزه]] و تن ندادن به [[ستم]]، به [[کارگزار]] خود هشدار می‌دهد که در صورت ادامه [[رفتار]] خشونت‌آمیز امکان [[طغیان]] آن‌ها علیه او وجود دارد و از طرفی [[سازگاری]] [[حاکم]] با [[مردم]] موجب نیک‌نامی [[حکومت]] می‌شود. [[امام]] در فراز پایانی اشاره می‌کند که [[رفتار]] تو، چه خیر و چه شر، به حساب هر دوی ما گذاشته می‌شود. اشاره [[امام]] حاوی این نکته است که وقتی [[کارگزار]] در هر شرایط و جایگاهی عملی خلاف [[منافع]] عمومی انجام می‌دهد، [[مردمان]] آن عمل را به حساب کل دستگاه [[حکومت]] می‌گذارند. از قراین این‌گونه برمی‌آید که زمان صدور این [[نامه]] سال ۳۶ ق است<ref>نهج البلاغه، نامه ۷۶.</ref>.
 
افزون بر [[سیدرضی]]، [[نصر بن مزاحم]] در وقعة الصفین و [[بلاذری]] در انساب الاشراف، این [[نامه]] را گزارش کرده‌اند.
 
== فرازی از [[نامه]] ==
== فرازی از [[نامه]] ==
*...و بدان که [[بصره]] فرودگه [[شیطان]] است و ریشگه [[آشوب‌ها]]. پس بصریان را به [[نیکی]] به آنان شاد گردان و گره [[ترس]] از دل‌هاشان گشای! تندخویی‌ات با نبوتمیم و درشتی‌ات بر آنان به من رسیده. همان که از بنی‌تمیم پهلوانی نمیرد مگر آن که پهلوانی در آنان سر برآرد و هان که آنان را در [[جاهلیت]] و [[اسلام]] در [[دشمنی]] و [[پیکار]]، کسی پیشی نگرفته و هان که آنان را با ما پیوند خویشی و نزدیکی ویژه است. ما بر پیوند آن خویشی نکوکاریم و بر گسستن آن گنه‌کار. پس ای ابوعباس! خدای آمرزدت، در آنچه بر زبان و دستت از [[نیک]] و بد روَد، مهرورز، که ما دوتا در آن شریکیم و چنان باش که به تو خوش‌گمان باشم و نگاهم از تو برنگردد؛ بدرود.
...و بدان که [[بصره]] فرودگه [[شیطان]] است و ریشگه [[آشوب‌ها]]. پس بصریان را به [[نیکی]] به آنان شاد گردان و گره [[ترس]] از دل‌هاشان گشای! تندخویی‌ات با نبوتمیم و درشتی‌ات بر آنان به من رسیده. همان که از بنی‌تمیم پهلوانی نمیرد مگر آن که پهلوانی در آنان سر برآرد و هان که آنان را در [[جاهلیت]] و [[اسلام]] در [[دشمنی]] و [[پیکار]]، کسی پیشی نگرفته و هان که آنان را با ما پیوند خویشی و نزدیکی ویژه است. ما بر پیوند آن خویشی نکوکاریم و بر گسستن آن گنه‌کار. پس ای ابوعباس! خدای آمرزدت، در آنچه بر زبان و دستت از [[نیک]] و بد روَد، مهرورز، که ما دوتا در آن شریکیم و چنان باش که به تو خوش‌گمان باشم و نگاهم از تو برنگردد؛ بدرود<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۷۶۵ ـ ۷۶۶.</ref>.
<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 766.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
# [[پرونده:13681049.jpg|22px]] [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه نهج البلاغه ج۲''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش