فرزند در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = فرزند
| موضوع مرتبط = فرزند
| عنوان مدخل  = [[فرزند]]
| عنوان مدخل  = فرزند
| مداخل مرتبط = [[فرزند در قرآن]] - [[فرزند در فقه اسلامی]] - [[فرزند در معارف مهدویت]] - [[فرزند در معارف دعا و زیارات]] - [[فرزند در معارف و سیره سجادی]]
| مداخل مرتبط = [[فرزند در قرآن]] - [[فرزند در فقه اسلامی]] - [[فرزند در معارف مهدویت]] - [[فرزند در معارف دعا و زیارات]] - [[فرزند در معارف و سیره سجادی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
خط ۳۳: خط ۳۳:


== حضانت ==
== حضانت ==
حضانت فرزند بر عهده پدر و [[مادر]] او است. مادر تا دو سالگی نسبت به حضانت [[کودک]] بر پدر [[اولویت]] دارد و پس از آن بنابر قول مشهور، پدر نسبت به حضانت پسر اولویت پیدا می‏‌کند؛ لکن [[حق]] حضانت مادر نسبت به دختر تا هفت سالگی ادامه می‌‏یابد.
حضانت فرزند بر عهده پدر و [[مادر]] او است. مادر تا دو سالگی نسبت به حضانت کودک بر پدر [[اولویت]] دارد و پس از آن بنابر قول مشهور، پدر نسبت به حضانت پسر اولویت پیدا می‏‌کند؛ لکن [[حق]] حضانت مادر نسبت به دختر تا هفت سالگی ادامه می‌‏یابد.


== رضاع ==
== رضاع ==
خط ۸۸: خط ۸۸:


== [[میراث]] فرزند ==
== [[میراث]] فرزند ==
هر یک از پدر و مادر از فرزند، و فرزند از آنان [[ارث]] می‏برد. سهم هرکدام از [[والدین]] در صورتی که میّت فرزند داشته باشد یک ششم از ترکه است.
هر یک از پدر و مادر از فرزند، و فرزند از آنان [[ارث]] می‏برد. سهم هرکدام از والدین در صورتی که میّت فرزند داشته باشد یک ششم از ترکه است.


ارث بردن فرزند در رحم منوط به این است که زنده به [[دنیا]] بیاید. از نشانه‌‏های زنده به دنیا آمدن، استهلال او است.
ارث بردن فرزند در رحم منوط به این است که زنده به [[دنیا]] بیاید. از نشانه‌‏های زنده به دنیا آمدن، استهلال او است.
خط ۹۷: خط ۹۷:
چنانچه [[مادر]] بمیرد، اما جنین در رحم وی زنده باشد، سمت چپ شکم مادر شکافته و فرزند بیرون آورده می‏‌شود؛ سپس محل شکافته شده دوخته و پس از آن، میّت [[غسل]] داده و [[کفن]] می‏‌شود.<ref>الحدائق الناضرة، ج۳، ص:۴۷۶؛ العروة الوثقی، ج۲، ص:۱۱۷.</ref>
چنانچه [[مادر]] بمیرد، اما جنین در رحم وی زنده باشد، سمت چپ شکم مادر شکافته و فرزند بیرون آورده می‏‌شود؛ سپس محل شکافته شده دوخته و پس از آن، میّت [[غسل]] داده و [[کفن]] می‏‌شود.<ref>الحدائق الناضرة، ج۳، ص:۴۷۶؛ العروة الوثقی، ج۲، ص:۱۱۷.</ref>


== [[تصرف]] در [[مال]] فرزند صغیر ==
== تصرف در [[مال]] فرزند صغیر ==
بدون [[شک]] پدر بر فرزند نابالغ و نیز [[اموال]] او [[ولایت]] دارد و می‌‏تواند با آن اموال برای او [[تجارت]] کند و یا آنها را برای تجارت به عنوان [[مضاربه]] و مانند آن به دیگری بدهد. البته در اینکه جواز تصرف منوط به وجود [[مصلحت]] در آن است یا نداشتن [[مفسده]] کفایت می‏‌کند، هرچند دربردارنده مصلحت نباشد، [[اختلاف]] است. در [[حکم]] یاد شده جدّ پدری نیز ملحق به پدر است.<ref>منیة الطالب، ج۱، ص:۲۲۵ ـ ۲۲۶.</ref>
بدون [[شک]] پدر بر فرزند نابالغ و نیز [[اموال]] او [[ولایت]] دارد و می‌‏تواند با آن اموال برای او [[تجارت]] کند و یا آنها را برای تجارت به عنوان [[مضاربه]] و مانند آن به دیگری بدهد. البته در اینکه جواز تصرف منوط به وجود [[مصلحت]] در آن است یا نداشتن [[مفسده]] کفایت می‏‌کند، هرچند دربردارنده مصلحت نباشد، [[اختلاف]] است. در [[حکم]] یاد شده جدّ پدری نیز ملحق به پدر است.<ref>منیة الطالب، ج۱، ص:۲۲۵ ـ ۲۲۶.</ref>


== قبض پدر به منزله قبض فرزند ==
== قبض پدر به منزله قبض فرزند ==
در [[معاملات]] و نیز اموالی که به [[کودک]] بخشیده می‏‌شود، دریافت عوض یا مال توسط پدر به منزله دریافت فرزند است. از این رو، در مواردی که قبض موجب [[لزوم]] می‏‌شود، مانند [[هدیه]] مادر یا [[برادر]]، با قبض پدر، از طرف فرزند لزوم محقق می‏‌شود و بازپس گرفتن آن جایز نخواهد بود. سایر [[احکام]] مترتب بر قبض نیز همین حکم را دارد<ref>کتاب السرائر، ج۳، ص:۱۷۵؛ مسالک الافهام، ج۶، ص:۲۴؛ الحدائق الناضرة، ج۲۲، ص:۱۴۶.</ref>.
در معاملات و نیز اموالی که به کودک بخشیده می‏‌شود، دریافت عوض یا مال توسط پدر به منزله دریافت فرزند است. از این رو، در مواردی که قبض موجب [[لزوم]] می‏‌شود، مانند [[هدیه]] مادر یا [[برادر]]، با قبض پدر، از طرف فرزند لزوم محقق می‏‌شود و بازپس گرفتن آن جایز نخواهد بود. سایر [[احکام]] مترتب بر قبض نیز همین حکم را دارد<ref>کتاب السرائر، ج۳، ص:۱۷۵؛ مسالک الافهام، ج۶، ص:۲۴؛ الحدائق الناضرة، ج۲۲، ص:۱۴۶.</ref>.


== [[ربا]] میان پدر و فرزند ==
== [[ربا]] میان پدر و فرزند ==
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:
پاره کردن [[لباس]] در [[مرگ]] فرزند حرام و موجب ثبوت [[کفاره]] است. برخی برای مادر جایز دانسته‏‌اند.<ref>جواهر الکلام، ج۴، ص:۳۶۷ ـ ۳۶۸ و ج۳۳، ص:۱۸۶.</ref>
پاره کردن [[لباس]] در [[مرگ]] فرزند حرام و موجب ثبوت [[کفاره]] است. برخی برای مادر جایز دانسته‏‌اند.<ref>جواهر الکلام، ج۴، ص:۳۶۷ ـ ۳۶۸ و ج۳۳، ص:۱۸۶.</ref>


پدر و مادر نمی‏‌توانند فرزند خود را به [[بردگی]] بگیرند؛ از این رو، اگر فرزندِ خود را که برده است از مالکش خریداری کنند، وی فوری و به طور قهری [[آزاد]] می‏‌شود و در [[ملک]] پدر و مادرش باقی نمی‏‌ماند.<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۷۳-۶۷۸.</ref>
پدر و مادر نمی‏‌توانند فرزند خود را به [[بردگی]] بگیرند؛ از این رو، اگر فرزندِ خود را که برده است از مالکش خریداری کنند، وی فوری و به طور قهری [[آزاد]] می‏‌شود و در [[ملک]] پدر و مادرش باقی نمی‏‌ماند<ref> [[سید محمود هاشمی شاهرودی|هاشمی شاهرودی، سید محمود]]، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]] ج۵، صفحه ۶۷۳-۶۷۸.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۷٬۵۳۲

ویرایش