پرش به محتوا

فرزند در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن '
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ')
خط ۳۳: خط ۳۳:


== حضانت ==
== حضانت ==
حضانت فرزند بر عهده پدر و [[مادر]] او است. مادر تا دو سالگی نسبت به حضانت [[کودک]] بر پدر [[اولویت]] دارد و پس از آن بنابر قول مشهور، پدر نسبت به حضانت پسر اولویت پیدا می‏‌کند؛ لیکن [[حق]] حضانت مادر نسبت به دختر تا هفت سالگی ادامه می‌‏یابد.
حضانت فرزند بر عهده پدر و [[مادر]] او است. مادر تا دو سالگی نسبت به حضانت [[کودک]] بر پدر [[اولویت]] دارد و پس از آن بنابر قول مشهور، پدر نسبت به حضانت پسر اولویت پیدا می‏‌کند؛ لکن [[حق]] حضانت مادر نسبت به دختر تا هفت سالگی ادامه می‌‏یابد.


== رضاع ==
== رضاع ==
خط ۷۲: خط ۷۲:


== [[وقف]] بر فرزندان ==
== [[وقف]] بر فرزندان ==
چنانچه واقف بگوید: این [[مال]] را بر فرزندانم وقف کردم، شامل پسر و دختر هر دو می‏‌شود؛ لیکن در اینکه به [[فرزندان]] صلبی او اختصاص می‏‌یابد یا شامل نوه‌های وی نیز می‏‌شود، [[اختلاف]] است. اکثر [[فقها]] قول نخست را برگزیده‏‌اند<ref>تذکرة الفقهاء، ج۲۰، ص:۱۹۴؛ مسالک الافهام، ج۵، ص:۳۹۲ ـ ۳۹۳.</ref>.
چنانچه واقف بگوید: این [[مال]] را بر فرزندانم وقف کردم، شامل پسر و دختر هر دو می‏‌شود؛ لکن در اینکه به [[فرزندان]] صلبی او اختصاص می‏‌یابد یا شامل نوه‌های وی نیز می‏‌شود، [[اختلاف]] است. اکثر [[فقها]] قول نخست را برگزیده‏‌اند<ref>تذکرة الفقهاء، ج۲۰، ص:۱۹۴؛ مسالک الافهام، ج۵، ص:۳۹۲ ـ ۳۹۳.</ref>.


== برداشت از [[مال]] فرزند ==
== برداشت از [[مال]] فرزند ==
بنابر قول مشهور پدرِ غیر نیازمند نمی‏‌تواند بدون [[رضایت]] فرزند از مال او بردارد؛ چنان که در صورت نیاز و [[فقر]] نیز اگر فرزند نیاز او را برطرف کند، [[حق]] برداشت ندارد؛ لیکن در صورت نیاز و فقر، چنانچه فرزند [[ثروتمند]] باشد و نیاز پدرش را رفع نکند، پدر می‌‏تواند به اندازه نیاز در حدّ متعارف و بدون [[اسراف]] از مال فرزند بردارد.<ref>المهذب، ج۱، ص:۳۴۸ ـ ۳۴۹؛ کتاب السرائر، ج۲، ص:۲۰۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص:۲۷۳؛ مفتاح الکرامة، ج۸، ص:۲۲۲.</ref>
بنابر قول مشهور پدرِ غیر نیازمند نمی‏‌تواند بدون [[رضایت]] فرزند از مال او بردارد؛ چنان که در صورت نیاز و [[فقر]] نیز اگر فرزند نیاز او را برطرف کند، [[حق]] برداشت ندارد؛ لکن در صورت نیاز و فقر، چنانچه فرزند [[ثروتمند]] باشد و نیاز پدرش را رفع نکند، پدر می‌‏تواند به اندازه نیاز در حدّ متعارف و بدون [[اسراف]] از مال فرزند بردارد.<ref>المهذب، ج۱، ص:۳۴۸ ـ ۳۴۹؛ کتاب السرائر، ج۲، ص:۲۰۶؛ تحریر الاحکام، ج۲، ص:۲۷۳؛ مفتاح الکرامة، ج۸، ص:۲۲۲.</ref>


آیا پدری که برای گزاردن [[حج]] [[واجب]] [[مالی]] ندارد، می‏‌تواند با برداشت از مال فرزند [[حج]] بگزارد یا نه؟ مسئله اختلافی است. مشهور قول دوم است.<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۱۰۸ ـ ۱۰۹؛ جواهرالکلام، ج۱۷، ص:۲۷۵.</ref>
آیا پدری که برای گزاردن [[حج]] [[واجب]] [[مالی]] ندارد، می‏‌تواند با برداشت از مال فرزند [[حج]] بگزارد یا نه؟ مسئله اختلافی است. مشهور قول دوم است.<ref>الحدائق الناضرة، ج۱۴، ص:۱۰۸ ـ ۱۰۹؛ جواهرالکلام، ج۱۷، ص:۲۷۵.</ref>
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:


== [[شهادت]] علیه فرزند ==
== [[شهادت]] علیه فرزند ==
شهادت پدر به سود یا زیان فرزند پذیرفته است؛ لیکن به قول مشهور شهادت فرزند علیه پدر پذیرفته نیست؛ هرچند علیه مادر پذیرفته است.<ref>الحدائق الناضرة، ۴۱، ص:۷۴ ـ ۷۸.</ref>
شهادت پدر به سود یا زیان فرزند پذیرفته است؛ لکن به قول مشهور شهادت فرزند علیه پدر پذیرفته نیست؛ هرچند علیه مادر پذیرفته است.<ref>الحدائق الناضرة، ۴۱، ص:۷۴ ـ ۷۸.</ref>


== کشتن یا [[قذف]] فرزند ==
== کشتن یا [[قذف]] فرزند ==
کشتن فرزند بر پدر و [[مادر]] [[حرام]] است. اگر فرزند، پدر یا مادرش را بکشد، [[قصاص]] می‏‌شود؛ لیکن چنانچه پدر، فرزند خود را بکشد، قصاص نمی‏‌شود؛ بلکه باید دیه بپردازد. ضمن آنکه [[حاکم]] او را [[تعزیر]] می‏‌کند. همچنین اگر پدر، فرزندش را قذف کند، حد بر او جاری نمی‏‌شود، بلکه تنها تعزیر می‏‌گردد<ref>مجمع الفائدة، ج۱۳، ص:۱۴۹؛ کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref>.
کشتن فرزند بر پدر و [[مادر]] [[حرام]] است. اگر فرزند، پدر یا مادرش را بکشد، [[قصاص]] می‏‌شود؛ لکن چنانچه پدر، فرزند خود را بکشد، قصاص نمی‏‌شود؛ بلکه باید دیه بپردازد. ضمن آنکه [[حاکم]] او را [[تعزیر]] می‏‌کند. همچنین اگر پدر، فرزندش را قذف کند، حد بر او جاری نمی‏‌شود، بلکه تنها تعزیر می‏‌گردد<ref>مجمع الفائدة، ج۱۳، ص:۱۴۹؛ کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref>.


به قول مشهور، در کشتن عمدی فرزند توسط مادر قصاص ثابت است.<ref>کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref>
به قول مشهور، در کشتن عمدی فرزند توسط مادر قصاص ثابت است.<ref>کشف اللثام، ج۱۱، ص:۹۷.</ref>
۲۱۸٬۴۶۵

ویرایش