پرش به محتوا

همسایه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۰: خط ۲۰:
[[امام علی]] {{ع}} در سخنان خود به محدوده [[همسایگی]] اشاره داشته‌اند. طبق سخنان امام {{ع}}، محدوده [[همسایگی]] [[چهل]] خانه از چهار طرف را در بر می‌گیرد. یعنی در چنین محدوده‌ای بین افراد، رعایت [[حقوق]] [[همسایگی]] لازم است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)| دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۹۰۰.</ref>.
[[امام علی]] {{ع}} در سخنان خود به محدوده [[همسایگی]] اشاره داشته‌اند. طبق سخنان امام {{ع}}، محدوده [[همسایگی]] [[چهل]] خانه از چهار طرف را در بر می‌گیرد. یعنی در چنین محدوده‌ای بین افراد، رعایت [[حقوق]] [[همسایگی]] لازم است<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)| دانشنامه نهج البلاغه ج۲]]، ص۹۰۰.</ref>.


==اصول [[حاکم]] بر روابط [[همسایگان]]==
== اصول [[حاکم]] بر روابط [[همسایگان]] ==
روابط اعضای [[خانواده]] وابسته به نقش‌های آنهاست. پدر، مادر و فرزند، هر یک نقش ویژه‌ای دارند که [[تکالیف شرعی]] و [[اخلاقی]] خاصی را اقتضا می‌کند. اعضای خانواده نزدیکی [[عاطفی]] زیادی دارند.
روابط اعضای [[خانواده]] وابسته به نقش‌های آنهاست. پدر، مادر و فرزند، هر یک نقش ویژه‌ای دارند که [[تکالیف شرعی]] و [[اخلاقی]] خاصی را اقتضا می‌کند. اعضای خانواده نزدیکی [[عاطفی]] زیادی دارند.


[[روابط عاطفی]] خارج از [[محیط خانواده]] رقیق‌تر می‌شود و معمولاً تنظیم روابط به عهده [[حقوق و قانون]] گذاشته می‌شود. حرکت در چارچوب [[قوانین]]، [[نظم اجتماعی]] را پدید می‌آورد، ولی [[نظم]] حاصل از آن، کمال مطلوب نیست. نظم مطلوب نظمی است که اهدافی بالاتر را نیز تأمین کند. در مقررات اخلاقی [[اسلام]] دستورهایی وجود دارد که روابط عاطفی را از محدوده [[خانه]] به سمت و سوی [[اجتماع]] [[توسعه]] می‌دهد. با گسترش روابط عاطفی نظم اجتماعی در سطحی مطلوب‌تر برقرار می‌شود و امکان [[رشد معنوی]] اعضای [[جامعه]] بیشتر فراهم می‌شود.
روابط عاطفی خارج از [[محیط خانواده]] رقیق‌تر می‌شود و معمولاً تنظیم روابط به عهده حقوق و قانون گذاشته می‌شود. حرکت در چارچوب [[قوانین]]، [[نظم اجتماعی]] را پدید می‌آورد، ولی [[نظم]] حاصل از آن، کمال مطلوب نیست. نظم مطلوب نظمی است که اهدافی بالاتر را نیز تأمین کند. در مقررات اخلاقی [[اسلام]] دستورهایی وجود دارد که روابط عاطفی را از محدوده [[خانه]] به سمت و سوی [[اجتماع]] [[توسعه]] می‌دهد. با گسترش روابط عاطفی نظم اجتماعی در سطحی مطلوب‌تر برقرار می‌شود و امکان رشد معنوی اعضای [[جامعه]] بیشتر فراهم می‌شود.


یکی از عناوینی که به توسعه مناسبات عاطفی کمک می‌کند، [[همسایگی]] است. اعضای یک محله در اثر برخوردهای روزانه و داشتن [[منافع]] مشترک، ناگزیر باهم روابطی برقرار می‌کنند و تنظیم این روابط نیازمند ضابطه است. ضوابط قانونی برای [[حفظ]] [[حقوق همسایگان]] مقرر شده است. [[حفظ حقوق]]، نظم را در محله برقرار می‌کند و [[امنیت]] لازم برای [[زندگی]] را پدید می‌آورد، ولی نظم و امنیت مطلوب‌تری نیز قابل تحصیل است، مشروط بر آنکه [[حقوق]] را به [[قانون]] محدود نسازیم و برای همسایگان حقوق اخلاقی نیز قایل شویم.
یکی از عناوینی که به توسعه مناسبات عاطفی کمک می‌کند، [[همسایگی]] است. اعضای یک محله در اثر برخوردهای روزانه و داشتن منافع مشترک، ناگزیر باهم روابطی برقرار می‌کنند و تنظیم این روابط نیازمند ضابطه است. ضوابط قانونی برای [[حفظ]] [[حقوق همسایگان]] مقرر شده است. حفظ حقوق، نظم را در محله برقرار می‌کند و [[امنیت]] لازم برای [[زندگی]] را پدید می‌آورد، ولی نظم و امنیت مطلوب‌تری نیز قابل تحصیل است، مشروط بر آنکه [[حقوق]] را به [[قانون]] محدود نسازیم و برای همسایگان حقوق اخلاقی نیز قایل شویم.


امروزه متأسفانه در اثر ویژگی‌های زندگی جدید، [[انسان‌ها]] با همسایه‌های خود ارتباط کمتری دارند. چه بسا [[همسایه]] نزدیک ما انسان‌های بیچاره‌ای هستند، اما ما از احوال آنان بی‌خبریم یا برایمان مهم نیست. ممکن است شب‌ها همسایه از شدت [[گرسنگی]] و [[مشکلات]] زندگی و ما از شدت سیری نتوانیم بخوابیم. زندگی میکانیکی ما را از خود [[بیگانه]] می‌کند و [[عاطفه]] و [[محبت]] را نه تنها از کوچه و محله بلکه از خانه‌های ما به یغما می‌برد، اما ما دیوانه‌وار به دنبال آن هستیم. زندگی چنان بی‌روح شده که همه باید مثل [[ساعت]] کار کنند و فرصتی برای احوال‌پرسی [[همسایه]] نیست و اگر باشد؛ حوصله برقراری ارتباط با همسایه را نداریم، در حالی که [[دین]] ما به [[رعایت حقوق همسایه]] زیاد تأکید کرده است و رعایت آن می‌تواند جامعه‌ای مبتنی بر [[عطوفت]]، [[محبت]] و [[تعاون]] را تشکیل بدهد.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 120-122.</ref>
امروزه متأسفانه در اثر ویژگی‌های زندگی جدید، [[انسان‌ها]] با همسایه‌های خود ارتباط کمتری دارند. چه بسا همسایه نزدیک ما انسان‌های بیچاره‌ای هستند، اما ما از احوال آنان بی‌خبریم یا برایمان مهم نیست. ممکن است شب‌ها همسایه از شدت [[گرسنگی]] و [[مشکلات]] زندگی و ما از شدت سیری نتوانیم بخوابیم. زندگی میکانیکی ما را از خود [[بیگانه]] می‌کند و [[عاطفه]] و [[محبت]] را نه تنها از کوچه و محله بلکه از خانه‌های ما به یغما می‌برد، اما ما دیوانه‌وار به دنبال آن هستیم. زندگی چنان بی‌روح شده که همه باید مثل [[ساعت]] کار کنند و فرصتی برای احوال‌پرسی همسایه نیست و اگر باشد؛ حوصله برقراری ارتباط با همسایه را نداریم، در حالی که [[دین]] ما به [[رعایت حقوق همسایه]] زیاد تأکید کرده است و رعایت آن می‌تواند جامعه‌ای مبتنی بر [[عطوفت]]، [[محبت]] و [[تعاون]] را تشکیل بدهد<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 120-122.</ref>.


==پی‌آمدهای [[نیکی]] کردن با [[همسایه]]==
== پی‌آمدهای [[نیکی]] کردن با همسایه ==
آثار نیکی کردن با همسایه فراوان است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
آثار نیکی کردن با همسایه فراوان است که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
#پدید آمدن محیط صمیمی: مهم‌ترین اثر نیکی به [[همسایگان]] پدید آمدن محیط صمیمی میان آنهاست؛ زیرا نیکی به همسایگان موجب پیدایش محیطی سرشار از [[محبت]] می‌شود که به نوبه خود [[رفتار]] مثبت زیادی دارد.
# پدید آمدن محیط صمیمی: مهم‌ترین اثر نیکی به [[همسایگان]] پدید آمدن محیط صمیمی میان آنهاست؛ زیرا نیکی به همسایگان موجب پیدایش محیطی سرشار از [[محبت]] می‌شود که به نوبه خود [[رفتار]] مثبت زیادی دارد.
#ایجاد زمینه [[تعاون]] و [[همکاری]]: در محیطی که افراد [[جامعه]] با هم‌دیگر [[رفتار برادرانه]] داشته باشد، امکان تعاون و [[همدردی]] و مشکل‌گشایی از کار یک دیگر فراهم می‌آید و پیوند همسایگان محکم می‌شود. در [[سایه]] این پیوند [[تأمین منافع]] مشترک عملی‌تر است.
# ایجاد زمینه [[تعاون]] و [[همکاری]]: در محیطی که افراد [[جامعه]] با هم‌دیگر رفتار برادرانه داشته باشد، امکان تعاون و [[همدردی]] و مشکل‌گشایی از کار یک دیگر فراهم می‌آید و پیوند همسایگان محکم می‌شود. در [[سایه]] این پیوند تأمین منافع مشترک عملی‌تر است.
#[[طولانی شدن عمر]]: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:  «[[همسایگی]] خوب موجب طولانی شدن عمر و [[آبادانی]] محیط [[زندگی]] است»<ref>{{متن حدیث|حُسْنُ الْجِوَارِ يَعْمُرُ الدِّيَارَ وَ يَزِيدُ فِي الْأَعْمَارِ}}؛ میزان الحکمه، ح۳۰۰۰.</ref>. روشن است اگر محیط زندگی شاد باشد و [[انسان]] همسایگان خوبی داشته باشد، بر [[عمر]] افزوده می‌شود و کمتر [[احساس]] [[غربت]] و [[ناراحتی]] می‌کند.
# طولانی شدن عمر: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:  «[[همسایگی]] خوب موجب طولانی شدن عمر و [[آبادانی]] محیط [[زندگی]] است»<ref>{{متن حدیث|حُسْنُ الْجِوَارِ يَعْمُرُ الدِّيَارَ وَ يَزِيدُ فِي الْأَعْمَارِ}}؛ میزان الحکمه، ح۳۰۰۰.</ref>. روشن است اگر محیط زندگی شاد باشد و [[انسان]] همسایگان خوبی داشته باشد، بر [[عمر]] افزوده می‌شود و کمتر [[احساس]] غربت و [[ناراحتی]] می‌کند.
#زیادی روزی: در [[روایت]] آمده است:«همسایگی خوب روزی را زیاد می‌کند» <ref>{{متن حدیث|حُسْنُ الْجِوَارِ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ}}؛ میزان الحکمه، ح۲۹۹۹.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 127-128.</ref>
# زیادی روزی: در [[روایت]] آمده است:«همسایگی خوب روزی را زیاد می‌کند» <ref>{{متن حدیث|حُسْنُ الْجِوَارِ يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ}}؛ میزان الحکمه، ح۲۹۹۹.</ref>.<ref>[[محمد جواد برهانی|برهانی، محمد جواد]]، [[سیره اجتماعی پیامبر اعظم - برهانی (کتاب)| سیره اجتماعی پیامبر اعظم]]، ص 127-128.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش