حکمت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

این لغت به [[علوم]] عمیق و برهانی و اشراقات محکم و متقنی گفته می‌شود که هیچ [[شک]] و شبهه‌ای در آن نباشد. اصل این واژه از «[[حکم]]» به معنای جلوگیری و کنترل کردن گرفته شده؛ چنان که به لگام است که آن حیوان را کنترل می‌کند و مانع [[سرپیچی]] از صاحبش می‌شود «حکمة الدابة» گویند. بر این اساس، [[حکمت]] کمالی است که صاحبش را از [[اخلاق]] اراذل و امور [[زشت]] [[حفظ]] می‌کند<ref>المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر (للرافعی)، ج۲، ص۱۴۵.</ref> و یا از [[جهل و نادانی]] منع می‌کند<ref>معجم مقاییس اللغة (ط. مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ ﻫ.ق)، ج۲، ص۹۱.</ref>. برخی دیگر، حکمت را منع کردن به قصد [[اصلاح]] معنا کرده‌اند. در نتیجه، می‌توان حکمت را [[معرفت]] عمیق و دقیق به عالم، بر اساس [[علم]] و [[عقل]] تعریف کرد که موجب معرفت به موجودات و [[توفیق]] در انجام کارهای خیر می‌شود<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص۲۴۸.</ref>. چون [[حکیم]] مثل علیم، از اوصاف کمالی و وجودی است، اصل حکمت نزد [[حق]] است و به هر کس بخواهد به مقدار ظرفیت و قابلیتی که دارد افاضه می‌نماید:

{{متن قرآن|يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُو الْأَلْبَابِ}}<ref>«به هر که خواهد فرزانگی می‌بخشد و هر که را فرزانگی دهند به راستی خیری فراوان داده‌اند؛ و جز خردمندان در یاد نمی‌گیرند» سوره بقره، آیه ۲۶۹.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵]]، ص ۳۴۸.</ref>