ام وهب در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

| موضوع مرتبط = یاران امام حسین

| عنوان مدخل  = [[ام وهب]]

[[ام وهب]]<ref>این ام وهب غیر از ام وهب، مادر وهب بن حباب (عبدالله) کلبی است؛ زیرا این ام وهب دختر عبد و همسر عبدالله بن عمیر است و در روز عاشورا به شهادت رسید، اما ام وهب مادر وهب بن حباب مسیحی بود و مسلمان شد و در روز عاشورا پسرش وهب شهید شد اما خودش به شهادت نرسید. به ذیل نام وهب بن حباب (عبدالله) کلبی، در همین اثر مراجعه نمایید.</ref> [[همسر]] [[عبدالله بن عمیر کلبی]] از بنی علیم از [[طایفه]] [[نمر بن قاسط]] معروف به «[[ام‌وهب بنت عبد]]» است <ref> تاریخ طبری، ج۵، ص۴۲۹؛ مقتل مقرم، ص۲۳۸ و البدایة و النهایه، ج۸، ص۱۸۳.</ref>. برخی نام وی را «قمر» یا «قمری» خوانده‌اند<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص۵۹۹-۵۹۸، ریاحین الشریعه، ج۳، ص۳۰۰.</ref><ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۹۹.</ref>

او با همسرش عبدالله که از [[یاران]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود<ref>ر. ک: اصحاب امام علی {{ع}} ج۲، ص۷۸۴.</ref>. در یکی از محله‌های [[کوفه]] سکونت داشت.

عبدالله شوهر وی وقتی متوجه شد که [[لشکر]] زیادی در [[نخیله]] کوفه [[اجتماع]] کرده و عازم [[جنگ]] با [[ابا عبدالله الحسین]] هستند سخت غمناک شد و با خود گفت: «به [[خدا]] [[سوگند]] خیلی [[مشتاق]] [[جنگ با مشرکین]] بودم و [[امید]] دارم که [[جهاد]] با [[سپاه عمر سعد]] که با فرزند دختر پیامبرشان می‌‌جنگند ثوابش نزد خدا کمتر از جهاد با [[مشرکین]] نباشد»

<ref>{{عربی|"وَاللّه ِ لَقَد كُنتُ عَلى جِهادِ أهلِ الشِّركِ حَريصاً، وإنّي لَأَرجو ألّا يَكونَ جِهادُ هؤُلاءِ الَّذينَ يَغزونَ ابنَ بِنتِ نَبِيِّهِم أيسَرَ ثَواباً عِندَ اللّه ِ مِن ثَوابِهِ إيّايَ في جِهادِ المُشرِكينَ"}}</ref>

لذا [[تصمیم]] گرفت به یاری [[امام حسین]] {{ع}} بشتابد، و همسرش ام وهب را از قصد خود [[آگاه]] کرد، او نیز استقبال کرد و گفت: راه [[درستی]] می‌‌روی و مرا هم با خودت ببر، و این [[زن]] و شوهر با هم راهی [[کربلا]] شدند و مخفیانه و شبانه آمدند تا خود را به [[کاروان حسینی]] رساندند و با [[حضرت]] در کربلا ماندند<ref>مقتل ابومخنف، تحقیق غفاری، ص۱۲۳؛ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۲۹؛ البدایة والنهایه، ج۸، ص۱۸۳؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۴؛ تنقیح المقال، ج۲، ص۲۰۱ و ابصارالعین، ص۱۵۷.</ref><ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۳۱۶-۳۱۷.</ref>

== [[ام وهب]] به همراه همسرش در میدان [[نبرد]] ==

در [[روز عاشورا]] موقعی که [[غلام]] [[زیاد بن ابیه]]، به نام [[یسار]] و غلام [[عبیدالله بن زیاد]]، به نام سالم که مردان [[دلاوری]] بودند [[مبارز]] می‌‌طلبیدند، ابتدا [[حبیب بن مظاهر]] و [[بریر بن خضیر]] برخاستند تا به [[جنگ]] آن دو بروند، اما [[حضرت]] به آنها فرمود: «شما بنشینید».

سپس [[عبدالله بن عمیر کلبی|عبدالله بن عمیر]] [[خدمت]] [[امام]] {{ع}} آمد و اجازه میدان خواست تا به جنگ آن دو برود، حضرت نگاهی به سینه پهن او کرد و فرمود: من تو را برای [[مبارزه]] با کسانی که قرین تو هستند نگاه داشته بودم – و سپس به او اجازه میدان داد و فرمود:- اگر مایلی به جنگ آن دو برو».

عبدالله پس از اجازه از امام {{ع}} عازم میدان شد، بلافاصله همسرش ام وهب گرزی به دست گرفت و به همسرش توصیه [[فداکاری]] و [[جان‌فشانی]] کرد و گفت: ای عبدالله، [[پدر]] و مادرم به فدایت از [[پاکان]] و طیبین و از [[ذریه]] [[محمد]] {{صل}} [[دفاع]] و [[قتال]] کن<ref>{{عربی|"فِدَاكَ أَبِي وَ أُمِّي! قَاتِلْ دُونَ اَلطَّيِّبِينَ ذُرِّيَّةِ مُحَمَّدٍ!"}}</ref>

و خود به دنبال شوهر عازم رزم و [[جهاد]] شد، اما شوهرش از او خواست که پیش [[زنان]] بازگردد ولی ام وهب دامن او را گرفت و [[همسر]] را بدرقه و [[همراهی]] نمود و چنین گفت: «رهایت نمی‌کنم تا من هم با تو بمیرم»<ref>{{عربی|إِنِّي لَنْ أَدَعَكَ دُونَ أَنْ أَمُوتَ مَعَكَ}}؛ البدایه والنهایه، ج۸، ص۱۸۳ و اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۰۳.</ref>.

[[امام حسین]] {{ع}} که ناظر جانفشانی این [[زن]] و شوهر بود خطاب به ام وهب صدا زد: [[خدا]] شما را از خاندانم [[پاداش]] دهد، خدا تو را ای ام وهب [[رحمت]] کند، به میان زنان برگرد و با آنان باش؛ زیرا بر زنان جهاد و قتال نیست<ref>{{متن حدیث|جُزِيتُمْ مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ خَيْراً، اِرْجِعِي رَحِمَكِ اَللَّهُ إِلَى اَلنِّسَاءِ فَاجْلِسِي مَعَهُنَّ، فَإِنَّهُ لَيْسَ عَلَى اَلنِّسَاءِ قِتَالٌ}}</ref>

ام وهب به [[فرمان امام]] {{ع}} از میدان معرکه بازگشت و در جمع [[زنان]] قرار گرفت<ref> تاریخ طبری، ج۵، ص۴۳؛ کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۶۴؛ اعیان الشیعه، ج۱، ص۶۰۳؛ ابصار العین، ص۱۵۸ و مقتل مقرم، ص۲۳۸.</ref>.

عبدالله شوهر او چون مقابل [[یسار]] [[غلام]] زیاد و سالم غلام [[عبیدالله بن زیاد]] قرار گرفت سخنانی بین آن دو و عبدالله رد و بدل شد، و بین ایشان [[جنگ]] درگرفت و عبدالله به [[شهادت]] رسید.

بنا به قولی، [[ام وهب]] پس از شهادت همسرش کنار [[جسد]] [[پاک]] او آمد [[خاک]] و [[خون]] از چهره او برگرفت و گفت: «از خدایی که [[بهشت]] را گوارای تو کرد می‌‌خواهم که مرا همراه تو سازد»<ref>{{عربی|"أَسْأَلُ‏ اللَّهَ‏ الَّذِي‏ رَزَقَكَ الجَنَّةَ أَنْ یُصْحِبَنِي مَعَكَ"}}</ref>

در این موقع [[شمر بن ذی الجوشن]] به غلام خود رستم [[دستور]] داد که عمودی آهنین بر فرق این [[زن]] داغدار وارد کند! و غلام به دستور اربابش چنان [[عمود]] بر فرق ام وهب وارد کرد که فرق او را شکافت و در دم [[جان]] به جان آفرین [[تسلیم]] کرد و این زن با [[ایمان]] به خیل [[شهیدان]] پیوست<ref>ابصارالعین، ص۱۹۷ و در نفس المهموم، ص۲۶۰ آمده که: ام وهب کنار جسد شوهرش گفت: {{متن حدیث|هَنِيئاً لَكَ‏ الْجَنَّةُ}}؛ «بهشت گوارای تو باد».</ref>.

بنا به قولی، ام وهب نخستین زنی بود که در [[کربلا]] به شهادت رسید.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام حسین - ناظم‌زاده (کتاب)|اصحاب امام حسین]]، ص:۳۱۷-۳۱۹.</ref>

روایتی دیگر حاکی از آن است که امِّ‌وهب نه با همسرش، بلکه با پسرش - [[وهب]] - به [[کربلا]] آمد و در آنجا وهب که [[نصرانی]] بود به دست [[امام حسین]] {{ع}} [[اسلام]] [[اختیار]] کرد؛ و به [[دفاع]] از آن [[حضرت]] برخاست. در حالی که [[همسر]] وهب مانع او می‌شد. مادرش عنوان کرد که تا در راه [[حسین]] {{ع}} به [[شهادت]] نرسد از وی [[راضی]] نخواهد گشت. وهب جنگید و به شهادت رسید؛ مادرش نیز به گونه‌ای که گفته شد شربت شهادت نوشید<ref>الفتوح، ج۵، ص۱۸۹؛ مقتل الحسین {{ع}} خوارزمی، ج۲، ص۱۶، انوارالهدی؛ اسرار الشهاده، ج۴، ص۳۲۴؛ ناسخ التواریخ، ج۲، ص۲۶۹؛ نفس المهموم، ص۱۴۶ ترجمه شعرانی.</ref><ref>جمعی از نویسندگان، [[پژوهشی پیرامون شهدای کربلا (کتاب)|پژوهشی پیرامون شهدای کربلا]]، ص:۱۰۰.</ref>