بنی یأم بن أصبی: تفاوت میان نسخه‌ها

بنی یأم بن أصبی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۳

۱۰٬۸۸۲ بایت اضافه‌شده ، ۲۳ ژوئیه

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۵۲

ویرایش

@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 از وقایع دوران متأخرتر [[اسلامی]] این [[قبیله]] برقراری [[حکومت]] در [[یمن]] توسط برخی از رجال بنی صلیح - از شاخه‌های بنی یأم - است. [[علی بن محمد صلیحی]] از داعیان [[دعوت]] عبیدیان در یمن در [[دژ]] [[حرار]] - که از آن بنی یأم بود - به شمار می‌‌رفت<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۳۰۲؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۱۲۵۹.</ref>. آنان از [[شیعیان امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} و از حامیان اصلی [[دولت]] [[زیدی]] بنی الرسی در صعده به شمار می‌‌رفتند چندان که گفته‌اند این دولت به پشتوانه آنان و به یاری و مظاهرت ایشان بر سر کار بودند. اندکی بعد، علی بن محمد صلیحی با [[غلبه]] بر یمن، [[فرمانروایی]] آن [[دیار]] را به دست گرفت. این حکومت بعد از او به پسرش احمد المکرم رسید<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۳۰۲.</ref>. احمد المکرم پس از رسیدن به امارت [[بنی معن]] را که در [[زمان]] [[حکومت]] یافتن و استیلای [[علی بن محمد]] صلیحی بر [[یمن]] در عدن ماندگار کرده بود<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۲۷۹.</ref>، از [[عدن]] [[اخراج]] نمود و بنی مکرم - از [[طوایف]] جشم بن یأم - را [[جانشین]] آنان در این منطقه کرد. اندکی بعد بنی مکرمی‌ها دچار [[اختلاف]] شده، به دو گروه [[بنی مسعود بن مکرم]] و [[بنی زریع بن عباس بن مکرم]] تقسیم شدند. پس از نبردهایی که بین این دو دسته اتفاق افتاد سرانجام بنی زریع به [[پیروزی]] رسیدند و [[داعی]] [[سبأ بن سعود بن زریع]] به عنوان نخستین فرد از آنان به حکومت رسید<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۲۸۳.</ref>. [[سلطه]] بنی زریع بر عدن همچنان ادامه داشت تا آنکه [[شمس]] الدولة بن ایوب آنجا را [[تصرف]] کرد<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۲۷۹.</ref>. علاوه بر افراد مذکور، جمع دیگری از یأمی‌ها در یمن به حکومت رسیدند که از جمله آنها می‌‌توان از حاتم بن احمد بن عمران یأمی همدانی ملقب به حمیدالدوله، [[عبدالله بن حاتم بن احمد]]، [[معد بن حاتم بن احمد]]، [[هشام بن قبیب]]، [[حماس بن قبیب]] و [[حاتم بن حماس بن قبیب]] نام برد<ref>علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۲، ص۶۴۹ – ۶۶۳. نیز ر.ک: ابومخرمه عبدالله بن طیب بن عبدالله، قلادة النحر فی وفیات اعیان الدهر، ج۴، ص۶۳ و ۹۶ و۱۹۴.</ref>. نقل است که [[مردم]] یأم که در شمال یمن سکونت داشتند به مرور زمان به حوثی‌ها پیوسته، از [[نجران]] به [[شهر صنعا]] که در [[سیطره]] حوثی‌ها بود، رفتند و در پاکسازی منطقه از افرادی که [[طاغی]] و فاسدشان می‌‌خواندند، با آنان [[همکاری]] نمودند<ref>پایگاه خلیج نت، مقاله «نسب قبیله یام».</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]</ref>
+==معاریف و مشاهیر بنی یأم==
+این [[قبیله]] خاستگاه [[رجال]] بی‌شماری از [[امرا]]، [[فرماندهان]]، [[شعرا]] و دیگر رجال [[علمی]] [[عرب]] بود که [[عمرو بن کعب یأمی]]<ref>خلیفة بن خیاط، طبقات، ص۲۲۸؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۳، ص۱۱۹۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۳، ص۷۶۲.</ref> و [[کعب بن عمرو یأمی همدانی]]<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۳، ص۱۲۲۲؛ ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۴، ص۱۸۵. ابن اثیر بنا بر نقلی این دو را در واقع یک نفر دانسته است. (ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۳، ص۷۶۲)</ref> صحابه‌های بنام [[پیامبر]]{{صل}}، از جمله آنان‌اند. از دیگر رجال بنی یأم و از امرا و اشراف و رؤسای شهیر این [[قوم]] در [[جاهلیت]] می‌‌توان از [[عقار بن سلیل بن ذهل]] از سران [[جاهلی]] همدان<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref>، سمیر الفرسان از اشراف جاهلی بنی یأم<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref> و اسلوم یأمی از [[تعفف]] پیشه گان در جاهلیت و [[حرام]] کننده شراب و [[زنا]] بر خود<ref>ابن ابی الدنیا، ذمّ المسکر، ص۴۰؛ ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۲۳۹؛ صحاری، الأنساب، ج‌۲، ص۴۹۶.</ref>، نام برد. ضمن این که از شعرای ایشان نیز می‌‌توان از [[عبدالعزّی بن سبع بن نمر]] از شعرای جاهلی همدان<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۶؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۵.</ref> و پسرش [[مدرک بن عبدالعزی]]<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۶؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۵.</ref>، [[عاصم بن أسفع]]<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۷.</ref> و [[وزاع بن معاویة بن مالک]]<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref> یاد کرد. [[حکم بن عبد الرحمن بن حارث]] از [[شجاعان]] [[دیر الجماجم]]<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۶؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۴؛حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۵.</ref>، [[حبیب بن مواجد]] از بزرگان و حاضران در [[نبرد]] [[خولان]]<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref>، [[حارث بن موزع]] از اشراف<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref> ابو جسیس از [[بخشندگان]] بنی یأم<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref>، [[احمد بن بدیل بن قریش]] از [[قضات]] [[کوفه]] و بعد [[شهر همدان]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۹، ص۳۷؛ ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۵۸.</ref>، [[علی بن محمد صلیحی]] از داعیان [[دعوت]] عبیدیان و از امرای [[یمن]]<ref>ابن خلدون، تاریخ، ج۲، ص۳۰۲.</ref>، [[حاتم بن احمد بن عمران یأمی همدانی]] ملقب به «حمیدالدوله» از امرای یمن<ref>علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۲، ص۶۴۹؛ ابومخرمه عبدالله بن طیب بن عبدالله، قلادة النحر فی وفیات اعیان الدهر، ج۴، ص۱۹۴.</ref>، [[حاتم بن حماس بن قبیب]] از [[حکام]] بنام یمن<ref>علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۲، ص۶۶۲؛ ابومخرمه عبدالله بن طیب بن عبدالله، قلادة النحر فی وفیات اعیان الدهر، ج۴، ص۹۶.</ref> و [[شرقی بن عمرو]]<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۷.</ref> هم از دیگر [[رجال]] معروف این [[قوم]] به شمار رفته‌اند. بعلاوه این که از فقهای بنی یأم نیز باید از بزرگانی چون [[زبید بن حارث بن عبدالکریم یأمی کوفی]] [[برادر]] زاده [[حکم بن عبدالرحمن]]<ref>ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۴.</ref> و از [[فقهای اهل سنت]]<ref>ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۶۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۰۹؛ العجلی، معرفة الثقات، ج۱، ص۳۶۷.</ref>، [[طلحة بن مصرف بن عمرو]] از [[فقها]]<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۶؛ العجلی، معرفة الثقات، ج۱، ص۱۰۸؛ ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۲، ص۶۵.</ref> و از [[ائمه]] قرائت<ref>حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۵؛ ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ج۲، ص۶۵.</ref>، [[عبیدة بن أجدع بن سلمان بن حبیب بن مواجد]] فقیه<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۷؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۱۶.</ref> و از [[رجال]] [[علمی]] و [[محدثان]] این [[قوم]] از [[امیر بدرالدین محمد بن حاتم یأمی یمانی همدانی]] از [[مورخان]]<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ج۲، ص۴۹۷.</ref>، [[عرار بن عبدالله یأمی]]<ref>زرکلی، الاعلام، ج۶، ص۷۵.</ref>، [[ابوعبدالله یأمی]]<ref>ابن اثیر، اللباب فی تهذیب الأنساب، ج۳، ص۴۰۶.</ref>، [[حارث بن عبدالکریم یأمی]]<ref>ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۸۰؛ العجلی، معرفة الثقات، ج۱، ص۴۷۹.</ref>، [[عبدالرحمن بن زبید یأمی]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۲۸۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۴۰؛ ابن حبان، الثقات، ج۷، ص۶۷.</ref> [[عبدالله بن زبید بن حارث یأمی کوفی]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۹۵؛ ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۵، ص۶۲؛ ابن حبان، الثقات، ج۷، ص۲۳.</ref>، [[مصرف بن عمرو بن سری یأمی]]<ref>ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۸، ص۴۲۰؛ ابن حبان، الثقات، ج۹، ص۲۰۷؛ المزی، تهذیب الکمال، ج۲۸، ص۱۶.</ref>، [[محمد بن طلحة بن مصرف]]<ref>هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۵۴؛ ابن حبان، الثقات، ج۷، ص۳۸۸.</ref>، [[ابوعون علاء بن عبدالکریم کوفی]] از زهاد و [[راویان]]<ref>بخاری، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۵۱۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۳۴؛ ابن حبان، الثقات، ج۷، ص۲۶۴.</ref>، [[طلحة بن سنان بن حارث بن مصرف یأمی]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۲، ص۱۹۵.</ref>، [[محمد بن معلی یأمی کوفی]]<ref>ابن ابی‌حاتم، الجرح و التعدیل، ج۸، ص۱۰۱؛ ابن حبان، الثقات، ج۹، ص۴۳؛ المزی، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۴۸۳-۴۸۴.</ref>، [[اشعث بن عبدالرحمن بن زبید یأمی]]<ref>المزی، تهذیب الکمال، ج۳، ص۲۷۴؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۱۱۰.</ref>، [[ابوالسکن عمیرة بن سعد کوفی]]<ref>ابن حبان، الثقات، ج۵، ص۲۷۹.</ref>، [[احمد بن مصرف بن عمرو یأمی]]<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۱۸، ص۱۴۸.</ref>، [[زبیر بن عدی یأمی]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۲۲؛ ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۲۶۲.</ref>، [[محاضر بن مورع]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۳۶۷.</ref>، [[یزید بن حکیم یأمی]]<ref>ابن حبان، الثقات، ج۷، ص۶۲۲.</ref> و.... همگی از [[محدثان]] و [[راویان حدیث]] یاد کرد.
+همچنین از برخی [[رجال]] این [[قبیله]] در شمار شخصیت‌های [[شیعی]] این [[قوم]] نام برده شده که از جمله ایشان می‌‌توان به اسامی افرادی چون [[زبید بن حارث بن عبدالکریم]] از [[راویان شیعه]]<ref>ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۴؛ العجلی، معرفة الثقات، ج۱، ص۳۶۷؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ج۲، ص۶۶.</ref> و [[محمد بن طلحة بن مصرف یأمی کوفی]] از [[راویان]] و [[اصحاب امام صادق]]{{ع}}<ref>شیخ طوسی، رجال، ص۲۸۶؛ خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۷، ص۲۰۴.</ref> اشاره کرد.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]</ref>
 == منابع ==