راه‌های مقابله با شیطان: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = شیطان | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}

[[شیطان]] [[سوگند]] خورده است که آدمیزادگان را [[گمراه]] سازد<ref>ص/ ۸۲.</ref>. بدین روی، [[مبارزه]] با او بخش مهمی از [[تعالیم]] عملی [[اسلام]] را تشکیل می‌دهد. نخستین هشداردهنده برای مقابله با شیطان، [[آیات قرآن کریم]] است. [[خداوند]] در [[قرآن]] هر جا که از این موجود [[شرور]] یاد فرموده، [[انسان‌ها]] را از [[همراهی]] او بر [[حذر]] داشته است؛ اما درباره خطر شیطان برای [[انسان]]، دو نکته یاد کردنی است:

# شیطان و [[اصحاب]] او هیچ دستی در عرصه [[تکوین]] و [[آفرینش]] ندارند<ref>{{متن قرآن|مَا أَشْهَدتُّهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلا خَلْقَ أَنفُسِهِمْ وَمَا كُنتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا}}؛ سوره کهف، آیه ۵۱.</ref>. [[قرآن کریم]]، همه [[آفریدگان]] را به صورت [[تکوینی]] رو به سوی کمال می‌داند<ref>{{متن قرآن|قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى}}؛ سوره طه، آیه ۵۰.</ref>. اگر اغواگری شیطان، حالتی جبری می‌داشت، در این [[سنت الهی]]- [[هدایت]] [[عامه]]- نقض روی می‌داد<ref>المیزان‌، ۱۳/ ۳۲۷.</ref>. افزون بر این، شیطان توان آن ندارد که [[وحی الهی]] و رهنمودهای [[پیامبران]]{{ع}} را دگرگون سازد<ref>{{متن قرآن|إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ}}؛

[[سوره حجر]]، [[آیه]] ۹؛ {{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ رَصَدًا}}؛ [[سوره جن]]، آیه ۲۶ و ۲۷.</ref>.

# شیطان را بر [[بندگان]] خداوند سلطه‌ای نیست مگر خود بخواهند<ref>{{متن قرآن|إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ}}؛ سوره حجر، آیه ۴۲.</ref>. انسان مختار است تا راه هدایت را بپیماید یا [[ضلالت]] را برگزیند<ref>{{متن قرآن|إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا}}؛ سوره انسان، آیه ۳.</ref>. از این دو نکته می‌توان دریافت که دست شیطان تنها در [[وسوسه]] و [[تزیین]] و نظایر آن باز است و در عرصه تکوین، جولانگاهی ندارد<ref>عدل الهی‌، ۸۱؛ منشور جاوید، ۵/ ۷۹ و ۸۰.</ref>.

 

قرآن کریم عواملی را بر می‌شمارد که انسان را به دام شیطان می‌اندازند:

# [[قساوت قلب]]<ref>{{متن قرآن|فَلَوْلا إِذْ جَاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ}}؛ سوره انعام، آیه ۴۳.</ref>؛  

# [[گناهکاری]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ تَوَلَّوْا مِنكُمْ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّيْطَانُ بِبَعْضِ مَا كَسَبُواْ وَلَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۵۵.</ref>.

 

شیطان از گذر [[شهوت]]، [[غضب]] و [[هوا و هوس]] بر [[آدمی]] [[سلطه]] می‌یابد<ref>تفسیر کبیر، ۱/ ۲۶۶.</ref> و [[اندیشه]] او را به [[تسخیر]] در می‌آورد. بدین روی، برای [[رویارویی]] با شیطان، باید با [[هواهای نفسانی]] و [[رذائل]] درونی [[مبارزه]] کرد.

 

برخی از راه‌های این مبارزه عبارت‌اند از:

# '''[[اخلاص]]:''' شیطان توان آن ندارد که بامخلصان در افتد و آنان را بفریبد<ref>{{متن قرآن|قَالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَيْتَنِي لأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الأَرْضِ وَلأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلاَّ عِبَادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ}}؛ سوره حجر، ۳۹ و ۴۰.</ref>.

# [[ایمان]] و [[توکل]]<ref>{{متن قرآن|إِنَّهُ لَيْسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَى الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ}}؛ نحل، ۹۹.</ref>.

# [[استعاذه]] که به معنای [[پناه]] آوردن به خداوند است. [[قرآن]] [[فرمان]] داده است که [[انسان]] از [[وسوسه]] شیطان به [[خدا]] پناه بَرَد<ref>{{متن قرآن|وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}؛ سوره اعراف، آیه ۲۰۰.</ref>.

# [[پاکیزگی]] و [[طهارت]]<ref>{{متن قرآن|إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ}}؛ سوره انفال، آیه ۱۱.</ref>.

# [[هوشیاری]] و [[پیروی]] از نیروی [[عقل]]<ref>تفسیر نمونه‌، ۶/ ۱۱۲.</ref>.

# [[پرهیز]] از [[رذائل اخلاقی]] همانند [[تعصب]]، [[جهالت]]، [[کینه‌توزی]]، [[غرور]]، [[ستمگری]]، [[تکبر]]، [[سرکشی]] در برابر [[حق]] و [[طمع]]<ref>نهج البلاغه‌، خ ۱۹۲.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۲۶۹.</ref>

# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]

[[رده:شیطان]]