جبر و اختیار در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها

«[[حکیم]]» یکی از صفت‌های الهی است که [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]] خود را با آن وصف کرده است. [[حکمت]] در لغت از «[[حکم]]» به معنای منع گرفته شده است<ref>معجم مقاییس اللغه، ج۲، ص۹۱.</ref>. بنابراین، حکیم کسی است که کارهایش محکم و [[استوار]] و نفوذناپذیر است و هیچ نقص و عیبی بدان راه ندارد و جای سؤال و خدشه‌ای بر جای نمی‌گذارد. از این‌رو جابر در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ}}<ref>«او از آنچه انجام می‌دهد بازخواست نمی‌گردد ولی آنان بازخواست می‌شوند» سوره انبیاء، آیه ۲۳.</ref> می‌گوید: به [[امام محمد باقر]]{{ع}} عرض کردم: «ای فرزند [[رسول خدا]]، چرا نمی‌توان از آنچه [[خداوند]] می‌کند، «پرسید؟» حضرت فرمود: «زیرا همه کارهای او بر حکمت و [[حق]] است»<ref>التوحید، ص۳۹۷.</ref>.

بدین‌سان، روشن می‌شود که قول به [[جبر و تفویض]] با حکمت الهی سازگار نیست و کسی که [[خدا]] را حکیم می‌داند، نمی‌تواند به [[جبر]] یا [[تفویض]] [[ایمان]] آورد؛ زیرا چنان‌که در [[روایت]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} گذشت، جبر در [[افعال عباد]] و حتمی بودن [[قضا و قدر الهی]]، موجب [[لغو]] و [[بیهودگی]] [[ارسال رسل]] و [[امر و نهی]] و ثواب و عقاب است و عمل لغو و [[باطل]] و [[بیهوده]] از حکیم به هیچ وجه سرنمی‌زند<ref>[[محمد بیابانی|بیابانی، محمد]]، [[جبر و اختیار و عدل الهی (مقاله)| مقاله «جبر و اختیار و عدل الهی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۲]]، ص ۳۳۲.</ref>.