پرش به محتوا

حدیث سفینه نوح در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
اینها مجموعه تفاوت‌های صدر و ذیل حدیث است که جوهره معنا را [[تغییر]] نمی‌دهد. درباره وجه این تفاوت‌ها چند احتمال عرفی و عقلایی به نظر می‌رسد:
اینها مجموعه تفاوت‌های صدر و ذیل حدیث است که جوهره معنا را [[تغییر]] نمی‌دهد. درباره وجه این تفاوت‌ها چند احتمال عرفی و عقلایی به نظر می‌رسد:
# چه بسا پیامبر اکرم {{صل}} این حدیث را در مواضع مختلف و با تعابیر مختلفی از آن بیان فرموده است.
# چه بسا پیامبر اکرم {{صل}} این حدیث را در مواضع مختلف و با تعابیر مختلفی از آن بیان فرموده است.
# ممکن است به خاطر عنایت و اهمیتی که این [[حدیث]] داشته آن حضرت در یک مجلس آن را به تعابیر مختلفی بیان فرموده‌اند و یک [[راوی]]، یکی از آن تعابیر و روای دیگر تعبیر دیگر را [[نقل]] کرده است.
# ممکن است به خاطر عنایت و اهمیتی که این [[حدیث]] داشته آن حضرت در یک مجلس آن را به تعابیر مختلفی بیان فرموده‌اند و یک راوی، یکی از آن تعابیر و روای دیگر تعبیر دیگر را [[نقل]] کرده است.
# احتمال دیگر آن است که عین [[سخنان پیامبر]] {{صل}} نقل نشده باشد، بلکه راوی، مضمون [[کلام پیامبر]] {{صل}} را کاملا [[حفظ]] کرده اما الفاظ دیگری که معنا را [[تغییر]] نمی‌دهد به کار گرفته باشد. این مسأله نسبت به راویان متفاوت است، زیرا افراد از نظر حافظه و دقت در نقل مطالب متفاوت هستند.
# احتمال دیگر آن است که عین سخنان پیامبر {{صل}} نقل نشده باشد، بلکه راوی، مضمون کلام پیامبر {{صل}} را کاملا [[حفظ]] کرده اما الفاظ دیگری که معنا را [[تغییر]] نمی‌دهد به کار گرفته باشد. این مسأله نسبت به راویان متفاوت است، زیرا افراد از نظر حافظه و دقت در نقل مطالب متفاوت هستند.
# نکته دیگر اینکه از آنجا که این روایت متواتر است تفاوت الفاظ آن خدشه‌ای به اعتبار آن نمی‌زند؛ زیرا در تواتر، اگر لفظ یکسان نقل شده باشد آن را “تواتر لفظی” گویند، اما اگر معنا هماهنگ باشد و لفظ‌ها مختلف باشد آن را “تواتر معنوی” می‌دانند، اما نتیجه این دو چندان فرقی نمی‌کند. آری، [[قرآن کریم]] خصوصیتی دارد که ملحوظ و مقصود است و آن [[اعجاز]] از جهت لفظ و معناست. اما در مورد [[روایات]] این مسأله مطرح نیست و آنچه مهم است انتقال معنا و مقصود به صورت کامل است، البته هر چه الفاظ آن به [[کلام]] [[معصوم]] نزدیک‌تر باشد بهتر است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۱۹۱.</ref>.
# نکته دیگر اینکه از آنجا که این روایت متواتر است تفاوت الفاظ آن خدشه‌ای به اعتبار آن نمی‌زند؛ زیرا در تواتر، اگر لفظ یکسان نقل شده باشد آن را “تواتر لفظی” گویند، اما اگر معنا هماهنگ باشد و لفظ‌ها مختلف باشد آن را “تواتر معنوی” می‌دانند، اما نتیجه این دو چندان فرقی نمی‌کند. آری، [[قرآن کریم]] خصوصیتی دارد که ملحوظ و مقصود است و آن [[اعجاز]] از جهت لفظ و معناست. اما در مورد [[روایات]] این مسأله مطرح نیست و آنچه مهم است انتقال معنا و مقصود به صورت کامل است، البته هر چه الفاظ آن به [[کلام]] [[معصوم]] نزدیک‌تر باشد بهتر است<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[امامت اهل بیت (کتاب)|امامت اهل بیت]]، ص ۱۹۱.</ref>.


۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش